The Battle of Algiers
Zondag 31/7, 23.20, NPO2
Burgerrechtenactivisme, revolutionair verzet, raciale spanningen en bezetter versus ’terrorist’: het zijn de hoofdthema’s van Gillo Pontecorvo’s meesterwerk The Battle of Algiers. Geen wonder dat dit de keuzefilm is van de omstreden activist en publicist Dyab Abou Jahjah, de eerste genodigde van het nieuwe seizoen van de Nederlandse talkshow Zomergasten (zie p. 59).
De terreuraanslagen in Parijs en Nice buiten beschouwing gelaten, is de malaise omtrent de Algerijnse oorlog het recentste trauma dat het collectieve Franse geheugen heeft opgelopen. Over die onafhankelijkheidsoorlog gaat deze Italiaans- Algerijnse coproductie.
Dit dekolonisatiedrama in broeierig zwart-wit focust op de opgang van Ali La Pointe (Brahim Haggiag), een delinquent uit de kasba van Algiers. Zijn metamorfose van kleine straatcrimineel tot guerrillaleider van het Front de Libération Nationale begint in 1954, wanneer hij in de gevangenis door datzelfde FLN gerekruteerd wordt op het moment dat in Algerije de oorlog tegen de Franse koloniale bezetter uitbreekt. Drie jaar later heeft La Pointe zich opgewerkt tot de top van het FLN. De Franse para’s zijn inmiddels gestart met een grote klopjacht die past binnen de strijd om de controle over de kasba, de broeihaard van het verzet.
Pontecorvo, een voormalige filmjournalist, was tijdens WO II zelf een partizanenleider in het fascistische Italië van Mussolini. Toch bekijkt hij de onafhankelijkheidsoorlog niet van één kant, maar belicht hij het conflict in al zijn complexiteit: zo is een andere spilfiguur van dit stilistisch sterk aan het Italiaanse neorealisme verwante thrillerdrama de Franse kolonel Mathieu (Jean Martin, de enige professionele acteur in de cast). Pontecorvo stopt evenwel zijn sympathie niet weg. Die gaat naar de burgers, die het slachtoffer van de gevechten zijn.
Want terwijl het FLN niet terugschrikt om terroristische aanslagen te plegen op publieke plaatsen, grijpt het Franse leger systematisch terug naar martelingen – de reden waarom de Algerijnse Revolutie in Frankrijk nu geldt als een oorlog van schaamte, al keek men lange tijd anders terug op deze tragische gebeurtenissen (oorlogsmisdaden uitgevoerd tijdens dit conflict genieten in Frankrijk nog altijd amnestie).
The Battle of Algiers is ondertussen ook uitgegroeid tot een studieobject. Vanwege zijn visie op guerrillatactieken toonde het Pentagon de film aan militaire strategen tijdens de Irakoorlog, en cineasten als Steven Spielberg, Paul Greengrass en Steven Soderbergh grijpen er graag naar terug voor de kinetische cinéma vérité-energie die de film uitstraalt.
LUC JORIS
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier