Bepalen we zelf ons lot? Of trekt daarboven iemand aan de touwtjes? Matt Damon zoekt het antwoord in de romantische sciencefictionthriller The Adjustment Bureau, maar houdt het privé liever aards. ‘Geurkaarsen, newagemuziek en mantra’s zijn niets voor mij.’
Niet alleen de grote filosofen breken zich al eeuwen het hoofd over de vraag of onze levensroute vooraf vastligt of niet, ook sciencefictiongoeroe Philip K. Dick hield er zich blijkbaar mee bezig. In 1954 schreef de visionaire auteur van Blade Runner en Minority Report er de novelle Adjustment Team over, een verhaal over hogere, Big Brotherachtige machten en metafysische interventies met de Koude Oorlog als beklemmende achtergrond.
Van Dicks politieke paranoia en noirsfeertje valt in George Nolfi’s filmupdate – omgedoopt tot The Adjustment Bureau – echter maar weinig te bespeuren. In zijn regiedebuut gaat Nolfi, die zijn strepen verdiende als (co)scenarist van Ocean’s Twelve en The Bourne Ultimatum, resoluut de romantische toer op, al blijft de filosofische premisse van Dicks moderne parabel min of meer intact.
Ook de film gaat over een jonge vrijgezel – in casu toppoliticus in spe David Norris – die in de clinch raakt met enkele mysterieuze geheim agenten. Wanneer hij verliefd wordt op de bevallige balletdanseres Elise, wijkt hij af van het pad dat voor hem door hogerhand werd uitgestippeld.
Het vervolg is een curieuze cocktail van suspense, sciencefiction en romantiek met New York als hedendaagse Metropolis, geheime deuren waarmee je kriskras door de stad kunt reizen en detectives met deukhoeden die David op de hielen zitten. Als dat opgejaagde wild herken je Matt Damon, al hoef je ondanks zijn aanwezigheid, de undercoverplot en de achtervolgingen door Manhattan nog geen sciencefictionvariant op de Jason Bournefilms te verwachten.
‘Het is in de eerste plaats een liefdesverhaal’, beklemtoont Damon, die met de opnames van Clint Eastwoods Hereafter, de Coenwestern True Grit en Steven Soderberghs thriller Contagion (uit dit najaar) een druk 2010 achter de rug heeft. ‘Ook qua toon is het een unieke film. Er zitten actie en spanning in, maar toch gaat het over thema’s als vrije wil en predestinatie, over ware liefde en wat je bereid bent daarvoor op te offeren.’
Sommigen noemden het de romantische versie van ‘The Matrix’ of ‘Inception’.
Matt Damon: Die vergelijking gaat niet op. Die films zijn veel complexer en gaan dieper in op de mythologie rond virtuele werelden. Onze film is een simpel liefdesdrama met als enige hindernis tussen beide hoofdpersonages: The Adjustment Bureau.
Voor ik het vergeet: proficiat met de geboorte van je vierde dochtertje Stella. Is zo’n baby niet extra vermoeiend tijdens een promotoer?
Damon: Man, ik heb in geen dagen geslapen. En morgen moet ik ook Valentijn missen omdat de film hier in New York in première gaat. Maar goed: na deze interviews ben ik een hele week vrij. Ook met kerst konden ik en mijn vrouw al wat op adem komen in ons huis in Miami. Mij hoor je dus niet klagen. Dat zou trouwens enorm ondankbaar zijn tegenover mijn vrouw: zij heeft verdorie vier kinderen voor mij op de wereld gezet en ik loop te zeuren dat ik wat langer zou willen slapen. Ik verdien klappen.
Zeker als je Valentijn opoffert voor een filmpremière.
Damon: Ik ben nooit een romanticus geweest, vrees ik. Ik houd zielsveel van mijn vrouw, maar ik heb haar nooit gedichten geschreven en een ballade onder het balkon zit er ook niet in. I’d rather walk it than talk it. Gelukkig is er altijd nog flowers.com om het goed te maken. (Lacht)
Je bent niet alleen een familieman, maar ook een workaholic.
Damon: Ik zit niet graag stil. Na mijn week vrijaf werk ik trouwens meteen weer voort aan We Bought a Zoo, de nieuwe film van Cameron Crowe waaraan we al een maand bezig zijn. Toch moet je mijn arbeidsethos ook niet overschatten. Hereafter was maar drie weken werk, omdat Clint nu eenmaal Clint is. Hij roept ‘actie’, dan ‘cut’ en hop: over naar het volgende shot. Waren alle opnames maar zo simpel! True Grit van de Coenbroers duurde ook maar 25 dagen – plus: ik vloog om de paar dagen van de set in Texas naar huis omdat ik mijn zwangere vrouw niet te lang alleen wilde laten. Door al dat gependel voelde ik me de voorbije maanden als George Clooney in Up in the Air. (Lacht)
Het is een clichévraag, maar de film dringt haar nu eenmaal op: geloof je in het lot?
Damon: In 2003 had ik de keuze tussen Stuck on You, een komedie die de Farrellybroers in Hawaï gingen draaien, én een film van Werner Herzog in de Thaise jungle waarvoor ik twintig kilo moest afvallen en een levende slang opeten (‘Rescue Dawn’, waarin Christian Bale finaal de hoofdrol speelde: nvdr.). Ik was van plan om voor Herzog te kiezen, tot mijn moeder zei: ‘Waarom altijd zo ernstig? Trap toch eens wat lol.’ Uiteindelijk heb ik haar advies gevolgd en heb ik Stuck on You gedraaid – in Miami weliswaar, aangezien de makers op het laatste moment besloten van locatie te wisselen. Daar heb ik in een bar een geweldige vrouw ontmoet. Twee jaar later zijn we getrouwd en nu hebben we samen vier kinderen. Is dat het lot of puur toeval?
Je vorige film was ‘Hereafter’ van Clint Eastwood, die ook al over predestinatie ging. Zit je in je spirituele fase?
Damon: Vrees niet. Geurkaarsen, newagemuziek en mantra’s zijn niets voor mij. Het is puur toeval dat beide films na elkaar uitkomen. Trouwens, als Clint Eastwood me vraagt, kan het me niet schelen waarover het gaat. Ik doe mee. Punt.
Was je ontgoocheld met de manier waarop ‘Hereafter’ werd onthaald?
Damon: Ik had gehoopt dat meer mensen de film zouden gaan zien, maar de reacties waren wel interessant. Ofwel waren de recensenten superlovend ofwel haatten ze de film, alsof we een baby zijn flesje hadden afgepakt. De film maakte duidelijk iets los, vooral door het religieus beladen onderwerp. Liever een film die een hevig debat uitlokt dan zo’n nietszeggende, matig positieve 6,5 op de Internet Movie Database.
Terug naar ‘The Adjustment Bureau’. Kende je het oeuvre van Philip K. Dick?
Damon: Ik had al eens een boek van hem gelezen, en Blade Runner en Minority Report vond ik geweldige films. Dicks verhalen zijn helder en beeldend. Vaak hebben ze simpele premisses, maar toch gaan ze over complexe, politieke of sociaal relevante onderwerpen. Dat maakt hem zo populair bij filmmakers. Hij is origineel en gedurfd, maar laat zich ook makkelijk naar beelden vertalen.
Van de politieke subtekst blijft in de film wel maar weinig over.
Damon: (Knikt) Dick schreef het verhaal in de jaren 50 als commentaar op de McCarthycommissie en de paranoia van de Koude Oorlog. De film speelt zich af in het hier en nu. The Adjustment Bureau is meer een hogere macht dan een dictatoriale Big Brother. George Nolfi is doctor in de filosofie, maar toch heeft hij indertijd de keuze gemaakt om het eerst als scenarist en daarna als regisseur te proberen. Voor hem gaat de film dus meer over keuzes maken en je eigen lot in handen nemen.
In de film speel je een toekomstig toppoliticus. Privé heb je je betrokkenheid bij de Democraten nooit weggestoken: heb je zelf politieke ambities?
Damon: Niet echt. Het is geen leven voor mij. Ik ben trouwens niet gespierd genoeg en heb geen Oostenrijks accent. (Lacht) Ik laat mijn stem horen en ik volg de debatten op de voet, maar dat is ons aller verantwoordelijkheid. Alleen klinkt je stem als publieke figuur misschien wat luider. Geen enkele beweging of vooruitgang kwam ooit voort uit politici, ze kwamen voort uit het volk zelf. Kijk nu naar Tunesië en Egypte. Ken je Khalid Abdalla, de acteur met wie ik samenspeelde in Green Zone? Wel, dat is een goede vriend van mij en die heeft de voorbije weken elke
dag op het Tahrirplein in Caïro gezeten. We weten natuurlijk niet waar de Arabische revolutie heen gaat, maar voorlopig is hij door het dolle heen.
Ben je zelf ooit getuige geweest van een historisch kantelmoment?
Damon: Jammer genoeg niet. Was ik in 1989 maar naar Berlijn op vakantie geweest in plaats van naar mijn oom
in Ohio. (Lacht)
Kun je al iets lossen over Steven Soderberghs ‘Contagion’?
Damon: Het wordt een realistische thriller over een pandemie met verschillende plotlijnen – Traffic met virussen zeg maar. De film is een horrordrama voor volwassenen zónder zombies.
Je deed mee in Soderberghs ‘Ocean’-films en ‘The Informant!’, hebt vaak samengewerkt met Clint Eastwood, Paul Greengrass en Gus van Sant en rekent Ben Affleck, George Clooney en George Nolfi tot je beste vrienden. Ben je een Mattpack aan het verzamelen?
Damon: Ik kies mijn vrienden niet om politieke of professionele redenen. Ik heb in de filmbranche nu eenmaal heel wat boeiende mensen leren kennen met wie ik graag samenwerk. Die dingen gaan organisch. Als je een half jaar intensief met iemand samenwerkt, groei je automatisch naar elkaar toe. Zelfs naar George Clooney. (Lacht)
THE ADJUSTMENT BUREAU Vanaf 23/3 in de bioscoop.
DOOR DAVE MESTDACH
‘Als je een half jaar intensief met iemand samenwerkt, groei je automatisch naar iemand toe – zelfs naar George Clooney.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
