T B C Vanaf maandag 2/2, elke avond om 20.35 – Canvas+

Op 1 februari is het dertig jaar geleden dat ayatollah Ruhollah Khomeini weer voet op Iraanse bodem zette en zo het land omvormde tot ’s werelds eerste islamitische republiek. Naar aanleiding daarvan vertoont Canvas+ de hele week enkele oude documentaires over Iran, maar men vroeg ook aan Dirk Tieleman, die ten tijde van de revolutie als radioreporter ter plaatse was, om nog eens terug te keren. Samen met filmmaker Fabio Wuytack ( Persona Non Grata) maakt de journalist in zes afleveringen de balans op van dertig jaar fundamentalisme. ‘Wij willen het verhaal áchter het grote nieuws brengen’, zegt Tieleman.

Hoe levendig zijn de herinneringen aan die woelige periode in 1979 nog?

Dirk Tieleman: Het blijft de meest indrukwekkende gebeurtenis die ik in mijn hele journalistieke carrière heb meegemaakt. Miljoenen mensen kwamen in Teheran betogen. Die mobilisatie, dynamiek en zelfs hysterie heb ik maar zelden meegemaakt.

Wat blijft daar nu nog van over?

Tieleman: Iraniërs worden vaak afgedaan als fanatici, maar je moet weten dat de macht enkel gesteund wordt door de lagere bevolking, en niet door de intelligentsia of jongeren. Die trekken massaal naar het buitenland. Trouwens, Iran is een land van tegenstellingen. Ondanks het verbod op invoer tiert het consumentisme er welig, en je kunt er in immense malls werkelijk álles kopen. Binnenskamers wordt er gedanst, gegeten en gedronken, allemaal dingen die officieel niet mogen.

Jullie zijn ‘undercover’ gegaan, spannend!

Tieleman: Dat was het bij momenten ook! We wilden zonder officiële gids filmen omdat je anders niet bij de gewone mensen raakt, maar dat betekende ook dat we zonder journalistenvisum reisden. Dat is ons bijna heel zuur opgebroken: in het oosten hebben ze ons opgepakt én onze camera en tapes afgenomen, maar gelukkig hebben ze onze tweede camera en back-ups onder het bed níét gevonden. Even hadden we schrik het land niet uit te mogen, maar zoals je ziet, is dat toch gelukt.

Hoe zie je de toekomst van Iran?

Tieleman: Ofwel komt er een nationalistische revolutie, maar daar geloof ik niet in omdat ze door niemand wordt gedragen. Ofwel verglijdt het land verder in consumentisme met dictatoriale trekjes. Toen ik een meisje van 25 naar de massale exodus van de Iraanse jongeren en de bijbehorende brain drain vroeg, antwoordde ze: ‘Dat is precies wat de machthebbers willen. They want to govern with stupids.’ Tekenend toch.

(B.D.C.)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content