‘Er is duidelijk iets aan de knikker in Soignies’, stelde Martine Tangheopgeruimd.

Noem mij gerust een simpele druif, maar één zo’n opmerking vermag heel mijn vrijdagavond goed te maken. Vooral omdat er dus wel degelijk stront aan de knikker was, daar in Soignies. Kippenstront om precies te zijn, hoewel de leverancier mordicus volhield dat het om ‘grondverbeteraar’ ging. ‘Potgrond’ mompelde ik tevreden, want ik mag dan al geen verstand hebben van agrarische zaken, sinds de badscène uit Alles moet weg weet ik dat heel het bestaan om potgrond draait.

Ashes to ashes, earth to earth, dat was ook het thema van Editie laat: iconen, over crematie. Geef toe, je moet al een serieuze meerwaardezoeker zijn om op zondagavond om kwart over tien een programma over doodgaan te willen zien. Maar goed, ik heb gekeken. Iémand moet het doen, nietwaar. Ook al omdat de vorige afleveringen van Iconen uitstekend gemaakt bleken.

Noem het plichtsbesef voor mijn part. Want laat ik er maar eerlijk voor uitkomen, als het om de dood gaat, ben ik een verschrikkelijke schijtlaars. Neem nu die blije brief van uitvaartverzekering Concordia die ik sinds kort geregeld in de bus krijg. ‘Denkt u wel eens aan uw begrafenis, mevrouw Asselbergs?’ Want een beetje fatsoenlijke dooie laat zijn nabestaanden toch niet voor z’n appelsienkist opdraaien, zeker. Kan best zijn, maar bij mij gaat die brief meteen de vuilnisbak in. Niet dat ik aan mijn eigen sterfelijkheid twijfel; ik ben Jan Mulder of godbetert Harry Mulisch niet. Nee, de Scarlett O’Hara in mij wil er domweg niet aan denken. Tomorrow is another day , weet je wel.

‘Zal de asurne in huis onze samenleving veranderen?’ was de hamvraag van de uitzending. Kijk, daar had ik nog niet echt bij stilgestaan. Onterecht, zo bleek. Neem nu de crematie op zich. Veel properder dan begraven, wist de directeur van het crematorium van Westlede. Goed, hij is misschien geen onbevooroordeelde partij, maar het ecologisch aspect lijkt me hoe dan ook belangrijk, zeker nu België tot de smerigste landen van Europa en omstreken blijkt te horen. ‘Bovendien zijn de meeste grafzerken kitscherige ondingen, vervaardigd door onderbetaalde Indische steenkappers’ ging de man verder. Die zàt: welke rechtgeaarde andersglobalist wil zelfs postuum nog kansarme derdewereldburgers uitbuiten?

Blijft de keuze: op de strooiweide gelucht worden (als grondverbeteraar, zeg maar) of knusjes in een urne mee naar huis. ‘Als er veel wind is, ben ik nog vóór jullie thuis’, had de pa van Katia zijn familie voorgehouden. Voor alle zekerheid had Katia ook een beetje as in een hanger laten aanbrengen, die haar nu veel troost verschafte.

Qua stockering van aflijvigen bleken de mogelijkheden onbeperkt: je kunt je in een rouwjuweel laten verpakken of in een gepersonaliseerde keramieken vaas. ‘Ik zeg niet: ik moét in mijn eigen pot’, beweerde een keramist met een Egyptisch sikje, maar hij had er wel zin in, dat zag je zo. Urnen blijken ook uiterst modegevoelig te zijn. Zo kun je je stoffelijke resten bijvoorbeeld in een gesculpteerde holle arm laten bewaren. ‘Dat is decoratief en maakt de zaak minder luguber’, stelde een adviseur-generaal van het begrafeniswezen. Diezelfde man, ongemeen levendig voor zijn branche, gaf toe dat de dood een door en door commercieel product geworden was. Ga maar na: niet minder dan 72 inschrijvingen voor de Funeral Awards, het Songfestival van de uitvaartmuziek, zeg maar. Tja, de klant is altijd koning, ook na z’n dood.

Een godsdienstfilosoof had zo z’n bedenkingen bij het hele gebeuren. Wat als de hond of een onhandige poetsvrouw de urne omstoot of een wraakzuchtige partner de as van schoonmama doet verdwijnen? Of er een zwarthandel rond de resten van een popidool ontstaat? En is er niet iets grondig mis met een samenleving waarin de afgestorvenen geprivatiseerd en gemonopoliseerd worden? En een digitaal graf tot de mogelijkheden behoort? En er gedacht wordt aan het in de ruimte schieten van de as? In afwachting: doe mij maar iets stijlvols maar onopzichtigs van Alessi. Nu nog iemand vinden die mij postuum op zijn schoorsteenmantel wil.