Op nog geen twintig meter voor de halte aan het gemeentehuis duwde ze op de bel. De buschauffeur ging met twee voeten op de rem staan. Boekentassen en bejaardenlooprekjes tuimelden door het gangpad. Ze sprong op van haar stoel, wrong zich een weg tussen de scholieren, en nét voor ze tussen de automatische deuren verdween, zag ik haar hand in een achteloos bungelende handtas schieten. Pas vier haltes verder kon ik haar plaatsen. Het was C., en we hadden samen in de tweede klas gezeten. Die suikerwafel die je mama je had meegegeven liet je beter niet in je jaszak zitten, of nog voor de pauze van tien uur had C. hem scheefgeslagen. En toch vonden we haar een beetje zielig. Op drukke dagen troonde d’r moeder haar mee naar de supermarkt. Het kind moest op de uitkijk staan terwijl ma laag over laag kleren aantrok, instantsoepjes in haar beha verstopte of een paar blikken pils probeerde te verdonkeremanen. God weet waar ze die stak. Daags nadien werden de rollen omgekeerd in de buurtwinkel. C. is het stelen blijkbaar nooit meer verleerd; haar voorliefde voor pils kennelijk ook niet. Wie een kind wil met een hoek af, kan niet vroeg genoeg beginnen te vijlen.

De tijden zijn op dat vlak aan het veranderen, al gaat het tergend traag. In 1925 werd Billie Holiday, tien jaar oud, opgesloten in een verbeteringsgesticht in Baltimore. Toen ze op een dag een te grote bek had, stopten de nonnen haar ’s nachts in bed bij een pas gestorven klasgenootje. Vijftig jaar later keek iedereen gewoon weg toen C. en haar ma als Karel ende Elegast uit stelen gingen – de privacy van de ouders was heilig, niet? Vandaag is iedereen veel geëngageerder als het op lastige kinderen aankomt. Je laat een witjas verklaren dat ze ADHD hebben, stopt ze vol Relatine en kunt in alle rust naar Thuis kijken. Er bestaat echter een alternatief, al is het ook daarmee uitkijken voor de bijwerkingen. Je kunt namelijk ook even de gedragstherapeute van VTM bellen.

In Supernanny schakelen zes Vlaamse gezinnen met ernstige opvoedingsproblemen de frisse Wendy in, die op drie weken oncontroleerbare ettertjes weer aaibaar moet zien te maken. Aanvankelijk leverde dat boeiende tv op. Een koppel uit Hoboken zat op zijn tandvlees door het tergende gedrag van de zoontjes van zes en drie. De twee sloegen elkaar zowat de hersens in, en de oudste ontstak dagelijks in oncontroleerbare driftbuien. Enter frisse Wendy, die nuchtere tips gaf waar je als kijkende jonge ouder ook nog wat aan had. Rustig gemonteerd, niet veroordelend, op Canvas had dit recht in overLeven gekund. Binnen de kortste keren sloeg de sfeer echter om in ‘De wereld zoals het is – de vierde wereld’ (of toch de 3,5e). De kinderen werden opgesloten in de kelder, wie niet wou slapen kreeg slaag met de pantoffel, en ’s avonds ging de slaapkamerdeur op slot. Hoezo, moest pa ’s avonds tien volle minuten met de kinderen doorbrengen? Wist Wendy dan niet dat mannen in den bouw nooit iets in het huishouden doen? Wie nog niet weggezapt had van colère, kreeg het genadeschot toen de voice-over naar echtelijke spanningen hintte. En páts: cue naar de vader die met trillende lip blaft dat alles de schuld was van het intercollegiale ‘gesmos’ van zijn vrouw.

Ergens loopt er wel een marketingboy rond die verkondigt dat de 800.000 VTM-kijkers alweer een gelaagd sociaal portret van internationaal niveau hadden gezien. Wíj zagen een verbijsterende variant op de gevierde neus- en woonkamerverbouwingen. Iemand bij VTM had in de regiekamer op de bel moeten duwen, en met twee voeten op de rem gaan staan. Bart Cornand

Bart Cornand