Film: **** Extra’s: **** (Paramount)

Film. Van alle films die de vuile was buitenhangen over de Amerikaanse droomfabriek, blijft Sunset Boulevard de meest bittere en sardonische. Billy Wilder maakte een klassieker die bol staat van de haat tegen Hollywood maar tegelijk een monument is van de grootheid van het Hollywood van toen. Zeker in deze schitterende transfer van een diep fonkelende zwart-witprint heeft Sunset Boulevard nog niets van zijn oorspronkelijke kracht verloren en is de morbide zwarte humor eigentijdser dan ooit. Ster uit de stille film Gloria Swanson maakte zelf haar comeback in de glansrol van de uitgerangeerde diva Norma Desmond. In haar als een mausoleum ingericht grandioos huis droomt ze van een terugkeer naar de studio’s en zet ze haar zinnen op de jonge scenarist (William Holden) die in haar klauwen terechtkomt.

Extra’s. Dit meesterwerk van Billy Wilder krijgt de Special Collector’s Edition die hij verdient. Jarenlang hoorden we de verhalen over de oorspronkelijke openingsscène die na een desastreuze preview werd verwijderd. Op één van de extra’s krijgen we nu eindelijk de gewraakte beelden te zien waar het proefpubliek met hoongelach op reageerde. Daarin wordt het lijk van de schrijver/protagonist bijgezet in het mortuarium, begint hij een gesprek met de andere lijken en doet het relaas van hoe hij aan dit trieste einde is gekomen (doorzeefd door kogels en verdronken). We kunnen deze (geluidloze) beeldfragmenten van de ‘conversing corpses’ aanklikken terwijl we door het script van de proloog bladeren. Mooi staaltje van hoe de dvd-technologie ook een stuk filmgeschiedenis kan schrijven. De andere extra’s mogen er ook zijn: Hollywood Location Map, waarin je het traject kunt volgen van de mythische Hollywoodlocaties uit de film en insideinformation krijgt over wat er van deze mijlpalen geworden is; documentaire over de mu- ziek van Franz Waxman met pertinente analyse van hoe deze geestesgenoot van Wilder (ze debuteerden beiden in de UFA-studio’s in Berlijn) met zijn indringende score het drama aanvoelt en aanvult; portret van Edith Head, de grote kostuumdiva van Paramount (deze documentaire prijkt ook op de dvd van To Catch a Thief). In de documentaire terugblik wordt een andere legende opgevoerd: Andrew Sarris, de invloedrijke recensent die de Franse auteurspolitiek in Amerika introduceerde, zich aanvankelijk geringschattend uitliet over Wilder, maar later op zijn oordeel terugkwam.

De deskundige commentaartrack van Ed Sikov (auteur van een boek over Wilder) is een model in het genre. Sikov gaat gedetailleerd in op de wonderlijke dialoogkunst en wisecracks in de films van Wilder, zodat je deze onverwoestbare film ook nog op een nieuwe manier gaat beluisteren.