Dat Richard Linklater van vele markten thuis is, mag blijken uit die andere film die hij vorig jaar afleverde: het sf-animatie-experiment ‘A Scanner Darkly’. Helaas niet tot in onze bioscopen geraakt, nu wel uit op dvd.

Al even bizar als de paranoïde plot en de trippy animatietechniek waaruit A Scanner Darkly is opgetrokken, is het feit dat de sfeervolle Philip K. Dickadaptatie bij ons niet eens werd uitgebracht. Vanaf 25 april ligt hij wel bij de dvd-boer. Check it out, al was het maar omdat u niet snel opnieuw een sciencefictiontekenfilm te zien zult krijgen waarin zowel Robert Downey Jr, Keanu Reeves als Winona Ryder opduiken, waarin het al undercoveroperatie, collectieve brainwashing, overheidscomplot en war on drugs is wat de klok slaat en meer psychedelische plaatjes de revue passeren dan die keer dat er bij The Grateful Dead paddo’s gevuld met lsd op het menu stonden. Gaat het nog een beetje, meneer Linklater?

In ‘A Scanner Darkly’ zijn miljoenen mensen in de nabije toekomst verslaafd aan ‘Substance D’. Waar kunnen we dat spul kopen?

Richard Linklater: In het boek van Philip K. Dick wordt nooit omschreven wát het precies is, maar ik hield me voor dat het een toegankelijke designerdrug is die uiterst verslavend is en dezelfde effecten heeft als lsd. Je gaat ervan hallucineren en wordt er paranoïde van, waardoor je er uiteindelijk een slaaf van wordt. In de film – die zich afspeelt rond 2012 – is dat ook precies wat de regering wil. Het is een goedje dat het kritische individu aan banden legt en in die zin valt het perfect te vergelijken met bestaande drugs. Zelf heb ik nooit drugs genomen. Omdat ik als tiener een grote fan was van Frank Zappa, die ook fel tegen drugs gekant was en waarschuwde dat het je creativiteit niet stimuleerde, maar net in de kiem smoorde. Er is in elk geval niks rebels aan. Ik zie niet in hoe je het establishment kunt aanvallen als je voortdurend high bent. Dick zelf is trouwens op zijn 53e aan een hartaanval overleden en daar had zijn amfetaminegebruik veel mee te maken.

Net als in ‘Waking Life’ gebruik je de rotoscopietechniek. Wat houdt die precies in?

Linklater: Simpel gezegd komt het er- op neer dat liveactionbeelden achteraf worden ‘overtekend’. We hebben de hele film dus eerst op de gewone manier gefilmd, met echte acteurs, echte decors en echte camera’s. En daarna zijn er meer dan vijftig animators met de hand en een homecomputer overheen gegaan. Een enorm tijdrovende techniek, maar het resultaat voelt wel organischer aan dan digitale animatie.

Je had ‘A Scanner Darkly’ dus ook zonder rotoscopie kunnen maken?

Linklater: In principe wel, maar die techniek past perfect bij het onderwerp. Ze accentueert het paranoïde sfeertje en doet je op een andere manier naar herkenbare dingen kijken. Je herkent Keanu Reeves wel, maar je ziet hem door een kleurrijke, licht vervormende lens, zodat je de wereld als het ware ervaart zoals de personages dat doen onder invloed van Substance D.

Ook ‘Blade Runner’ en ‘Minority Report’ zijn gebaseerd op werken van Philip K. Dick. Was je een fan?

Linklater: Ik heb hem pas laat ontdekt, nadat ik Blade Runner gezien had. Maar daarna heb ik wel bijna alles van hem gelezen. Even fascinerend als zijn werk is trouwens zijn persoonlijkheid. Hij was geniaal en visionair, maar tegelijk leefde hij in de marge en waande hij zich voortdurend bespied. Hij heeft zelfs nog een zaak ingespannen tegen het FBI. Dick was bijna een personage uit zijn eigen romans, een loner die tevergeefs vocht tegen een heilstaat die ons allemaal onder de knoet wil houden. Die ironie – waarvan hij zich terdege bewust was – geeft zijn werk een extra dimensie.

Door Dave Mestdach

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content