Maandag 31/5, 21.10 – Canvas
Sinds de zaak-Ye kun je misschien niet meer spreken van het grootste omkoopschandaal, maar de match tussen Standard en Waterschei in 1982 zal wel altijd een schandvlek blijven in de Belgische voetbalgeschiedenis. De Luikse club vocht in mei ’82 een felle titelstrijd uit met Anderlecht, en om zich te verzekeren van winst in de laatste competitiewedstrijd stemden de spelers ermee in om hun premie van de vorige match – 30.000 frank per persoon – aan de tegenstanders te geven. Standard won met 3-1 en in de vurige stede barstte een groot volksfeest los. Tot onderzoeksrechter Guy Bellemans twee jaar later de hele omkoopaffaire ontrafelde en zo een bom onder het Belgische voetbal legde. Luc Kempen, Jan Antonissen en Lieven De Wispelaere reconstrueren in Belga Sport het hele schandaal, via interviews met zowat alle hoofdrolspelers van toen, van de voetballers tot de rechercheurs.
Was het lastig om iedereen aan het praten te krijgen?
Jan Antonissen: We moesten toch voorzichtig zijn. Ik denk dat we met dubbel zoveel mensen hebben gesproken als bij een andere Belga Sport, en bij velen zijn we ook drie of vier keer langsgegaan vóór het eigenlijke interview. Maar het is dus gelukt, met als bekroning het gesprek met Eric Gerets: hij heeft heel lang getwijfeld, maar toen hij de namen van de andere getuigen zag, is hij overstag gegaan. Alleen jammer dat een van de kern-figuren, Raymond Goethals, gestorven is, want bij hem begint het hele verhaal. Of toch bijna, want blijkbaar heeft Arie Haan, die net als Goethals van Anderlecht was overgekomen, zijn trainer opgestookt. Haan zou hem gezegd hebben dat Anderlecht de spelers van Waterschei een aanmoedigingspremie wilde geven voor de match tegen Standard, en daar is Goethals helemaal gek van geworden. ‘Als wij het niet doen, dan zij wel’, met dat zinnetje heeft hij zijn spelers in de dagen voor de wedstrijd letterlijk gemattrakeerd tot ze uiteindelijk toegaven.
Kun je zeggen dat het hele schandaal per ongeluk ontdekt is?
Antonissen: Ja, onderzoeksrechter Guy Bellemans was eigenlijk bezig met een onderzoek naar zwart geld in het Belgische voetbal. Hij en zijn mannen waren al bij Anderlecht en Antwerp langs geweest toen ze naar Standard trokken, naar eigen zeggen zonder veel hoop om iets te vinden. Bij hun aankomst nam toenmalig Standard-topman Roger Petit hen echter tot hun verbijstering mee naar de kluis met de zwarte boekhouding! Na onderzoek bleek uit die boekhouding dat Goethals de maanden voordien premies in het zwart gekregen had, waaronder 650.000 frank in mei 1982 voor de match Standard – Waterschei. Toen die daarover ondervraagd werd, heeft hij toegegeven dat dat geld moest dienen om de spelers om te kopen. Maar hij heeft er meteen bij gezegd dat hij zelf dat geld nooit heeft gezien, maar dat Eric Gerets het had doorgegeven. Die was via zijn vrouw bevriend met Waterscheispeler Roland Janssen en kon zo alles regelen. Gerets is dan meegenomen en na een urenlange ondervraging is hij door de knieën gegaan.
Als je de bedragen nu bekijkt, dan was die omkoopaffaire toch vrij amateuristisch?
Antonissen: Op de keper beschouwd was het geknoei in de marge, en bovendien nergens voor nodig: Standard en Waterschei kwamen uit dezelfde streek, en ze deelden ook de wrevel tegenover de ‘dikkenekken’ uit Anderlecht. Aan de andere kant is er van die premie wel een deel van 150.000 frank dat volgens de boekhouding gebruikt werd voor matchen tegen RWDM en Lokeren, respectievelijk in het seizoen ’81-82 en ’82-’83. Er zijn nooit bewijzen voor gevonden, maar het lijkt erop dat die óók geflikt waren. Er is trouwens nog iets vreemds met dat geld: van dat half miljoen voor Waterschei is er namelijk maar 420.000 frank effectief bij de spelers terechtgekomen. Die overige 80.000, die is verdwenen. Waarheen, dat hebben onze getuigen enkel off the record willen zeggen, dus laat me het erbij houden dat het heel merkwaardig is dat de scheidsrechter bij Standard – Waterschei, Marcel Van Langenhove, nooit ondervraagd is.
Is het eigenlijk toeval dat Anderlecht in ongeveer dezelfde periode de scheidsrechter omkocht voor de Europese match tegen Nottingham Forest?
Antonissen: Dat is inderdaad een interessante vergelijking. We schrokken er zelf ook van toen we die data naast elkaar legden. Constant Vanden Stock is in het onderzoek naar zwart geld door Bellemans namelijk heel zwaar ondervraagd, en hij heeft alles pas kunnen regelen door 38 miljoen frank achterstallige belastingen te betalen. Als je dan ziet dat hij nadien opnieuw zijn portefeuille opentrekt om een arbiter om te kopen, dan kun je alleen concluderen dat in de jaren 80 de zeden in het voetbal even los waren als die in de politiek. (Lacht)
Komt het door deze affaire dat Standard pas enkele jaren geleden weer een echte topclub kon worden?
Antonissen: Of het echt alleen daarmee te maken heeft dat Luik 25 jaar heeft moeten wachten op een volgende landstitel, durf ik niet te zeggen, maar het schandaal heeft de toenmalige ploeg natuurlijk wel gedecimeerd. In het seizoen ’83-’84 kon Standard zich bijvoorbeeld nog kwalificeren voor de finale van de beker, maar door de affaire moest het die wedstrijd zelf, tegen AA Gent, afwerken met een B-elftal vol jeugdspelers. Dat zegt alles over hoe Standard van de ene dag op de andere topclub af was.
Tot slot, op persoonlijk vlak: hoe zwaar was het hele schandaal voor de betrokkenen zelf?
Antonissen: Dat verschilt van persoon tot persoon, maar ze hebben er toch allemaal onder geleden. Jos Daerden is nadien nooit meer opgeroepen voor de nationale ploeg en ook bij Michel Preud’homme is er door de affaire een stuk van zijn carrière in rook opgegaan. Gerets heeft natuurlijk nog grote successen beleefd bij PSV, maar de affaire kostte hem wel zijn baan bij AC Milan, een ploeg waar hij dolgelukkig was. Je merkt dat het nog altijd heel veel pijn doet, daarom ook dat hij zo lang getwijfeld heeft om erover te praten. Dat zie je trouwens bij iedereen: de wonden zijn geheeld, maar er is heel weinig voor nodig om ze weer open te rijten.
Stefaan Werbrouck
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier