SPECTRES

zondag 13/5, 20.50 – Canvas

De moord op Patrice Lumumba is al het onderwerp van vele docu’s geweest, maar nog niet van een audiovisueel essay zoals Spectres. ‘De totstandkoming van mijn film is een lang verhaal’, vertelt visueel kunstenaar Sven Augustijnen. ‘Door in Elsene te wonen, geraakte ik gefascineerd door de spoken – vandaar de titel Spectres – van Karl Marx, koning Boudewijn en Patrice Lumumba, die allemaal door deze Brusselse gemeente waren. Ik wilde vertellen hoe al die spoken met elkaar verweven zijn, maar door de uiteindelijke verteller van mijn film gaat Spectres vooral over Lumumba.’

Die verteller is ridder Jacques Brassinne de la Buissière. Waarom hij?

SVEN AUGUSTIJNEN: Ik ga altijd heel procesmatig te werk, maar al van bij mijn eerste research wist ik dat ik Jacques Brassinne erbij wilde betrekken: hij is getuige en geschiedschrijver in één. Brassine verbleef ten tijde van Lumumba in Congo en doet al meer dan dertig jaar onderzoek naar die woelige periode in de geschiedenis van het land.

Door nadrukkelijk voor een verteller te kiezen, krijg je automatisch een subjectief verhaal, niet?

AUGUSTIJNEN: Als beeldend kunstenaar is mijn benadering sowieso anders dan die van een klassieke journalist. Mijn film heet Spectres omdat ze nu eenmaal over spookbeelden gaat. Dan is er geen sprake van objectieve waarheid. Vanwege mijn achtergrond in de kunst heb ik andere ambities: mij fascineert het veel meer hoe deze spoken ons na vijftig jaar nog steeds achtervolgen.

Op die aanpak is wel kritiek gekomen, niet?

AUGUSTIJNEN: Ik heb de meest uiteenlopende reacties gekregen op Spectres: sommige toeschouwers werden extreem kwaad, andere begonnen te wenen omdat ze wat ze te zien kregen zo verschrikkelijk vonden. En er waren ook mensen die er helemaal onverschillig bij bleven. Volgens mij zijn er van mijn film zo veel interpretaties mogelijk als er toeschouwers zijn. Mensen kunnen hun eigen spookbeelden projecteren op wat ze zien.

Wat verwacht je dan van een vertoning van ‘Spectres’ op televisie?

AUGUSTIJNEN: Daar heb ik in de verste verte geen idee van, ik ben niet zo vertrouwd met televisie. Ik ben vooral aangenaam verrast dat de film nu op Canvas komt. Het enige rechtstreekse gevolg dat ik nu ondervind, is dat journalisten mij beginnen te bellen. (Lacht)

Bent je inmiddels met een volgende film bezig?

AUGUSTIJNEN: Momenteel doe ik research naar de collaboratie en het verzet tijdens WO II, al is het nog niet helemaal zeker of er ook een film zal komen. Ook dat is zeer complexe materie, zeker omdat de getuigen nog ouder zijn dan bij de zaak-Lumumba. Het maakt het er niet gemakkelijker op. Wat uiteindelijk de doorslag geeft? Een combinatie van zo veel factoren en mensen. Ik maak misschien auteursfilms, maar zonder de hulp van vele anderen zou het mij niet lukken.

(H.V.G.)