Dave Mestdach
Dave Mestdach Chef film van Knack Focus

KIRK VERSUS STANLEY – Het sandalenspektakel Spartacus komt – alwéér – uit op blu-ray, maar het blijft dan ook de moeder aller gladiatorenfilms.

Stanley Kubrick

VS, 1960

Universal / blu-ray

Film: ****

Extra’s: ***Grootmeester Stanley Kubrick deed het grootste Hollywoodspektakel dat hij ooit heeft gedraaid na de uiterst succesvolle release af als ‘een film vol stompzinnig gemoraliseer’. Dat had ongetwijfeld meer te maken met zijn legendarische controlezucht en nog legendarischer gevecht met ster en producer Kirk Douglas dan met de kwaliteit van dit even gespierde als subversieve historische epos.

Wie echt de touwtjes van deze megaproductie in handen had – met massascènes met 8000 figuranten! – was niet de toen pas 31-jarige Kubrick, die zelfs uit de montagekamer werd geweerd en zwoer nooit nog een opdrachtfilm te maken. De ware keizer was Douglas, die zijn stoere torso leende aan de gladiator die het met zijn slavenleger in het eerste eeuw voor Christus opnam tegen het Romeinse establishment. Nog voor Kubrick aan boord was gekomen, na amper twee draaiweken, had Douglas al de aanvankelijk ingehuurde regisseur Anthony Mann laten ontslaan.

Dat Douglas een haantje was dat zich niet liet afschrikken door studiobobo’s bleek al vóór de opnames. Zo stond hij er als coproducent op dat het scenario zou worden geschreven door Dalton Trumbo, die een paar jaar daarvoor op de infame blacklist was gezet vanwege communistische sympathieën. Die liet – alweer tot groot ongenoegen van Kubrick – geen kans onbenut om parallellen te trekken tussen het Romeinse rijk en het Amerikaanse imperialisme, met een moedige, onderdrukte onderklasse die in opstand komt tegen de decadente elite. Die en andere interessante informatie lees je in het fraaie, door Brits filmcriticus Kim Newman geschreven boekje bij deze Limited Edition, een van de uitgaven bij Universals eeuwfeest. Die bevat trouwens de versie met de vijf uit de oorspronkelijke release geknipte minuten, inclusief de originele ouverture en Alex Norths uitgebreide soundtrack.

Andere extra’s, die al op de dvd- en 50th Anniversary Blu-ray stonden, zijn archiefinterviews met acteurs Peter Ustinov en Jean Simmons en beelden van achter de schermen. Verder enkele korte nieuwsreportages, waaronder een eerbetoon aan Tony Curtis en een item over de terugkeer van Sir Laurence Olivier in Hollywood. Van Kubrick is geen spoor te bekennen, al zal hij dat zelf wel niet zo erg hebben gevonden.

DAVE MESTDACH

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content