Was de dvd-box je eerste kennismaking met ‘Terug Naar Oosterdonk’?
Jan De Smet: Nee, ik had de serie al gezien toen ze op televisie werd uitgezonden halverwege de jaren 90. Ik was er toen ongelooflijk door aangegrepen en ontroerd, maar ik merkte dat ik wel wat tijd nodig had om het verhaal op te pikken: het is zo’n reeks waarvoor je bij de pinken moet blijven om er wegwijs uit te raken, met al die personages en flashbacks. Bovendien heb ik toen de laatste aflevering gemist. Althans, dat heb ik ontdekt toen ik de dvd-box in huis haalde; er zijn plotseling een hoop puzzelstukjes op hun plaats gevallen (lacht).
Als je een tv-serie van vroeger herbekijkt, kan dat soms een teleurstellende ervaring zijn. Was ‘Terug Naar Oosterdonk’ even goed als je je herinnerde?
De Smet: Absoluut. Ik was op voorhand wel een beetje ongerust omdat de reeks ondertussen een bijna mythische vorm had aangenomen in mijn hoofd. Ik heb bijvoorbeeld onlangs Twin Peaks herbekeken – nog een serie die ik met veel spanning op tv heb gevolgd – maar dat viel echt tegen; ik heb ze zelfs niet helemaal uitgezeten. Maar Terug Naar Oosterdonk vond ik zelfs beter dan vroeger, omdat ik nu niet meer in de sfeer hoefde te komen. Ik had mezelf opgelegd om elke avond één aflevering te bekijken, en ik betrapte me erop dat toen ik een keer om twee uur ’s nachts thuiskwam ik toch nog de televisie heb aangezet. Toen het afgelopen was, heb ik me zelfs meteen voorgenomen om de reeks voortaan om de twee à drie jaar opnieuw te bekijken.
Wat maakt ‘Terug Naar Oosterdonk’ dan zo speciaal?
De Smet: Zoveel dingen: de muziek, de beelden, de acteurs – zelfs de mensen die ik normaal gezien niet graag zie spelen, vind ik hier schitterend. Maar het is toch vooral de sfeer in de serie. Ik ben zelf geboren in 1953 en opgegroeid in een klein dorp, en Terug Naar Oosterdonk brengt mij terug naar het verleden. De dorpsfeesten, de na-ijver die er bestond tussen de verschillende parochies…
Tegelijk is er dat nostalgisch verhaal over de polderdorpen die verdwenen zijn, over een hele generatie die ontworteld is. Ik ken mensen die vroeger in een polderdorp woonden en die nu nog altijd niet naar Terug Naar Oosterdonk kunnen kijken, omdat het zoveel pijnlijke herinneringen oproept aan wat verloren is gegaan. En alles wordt met zoveel mededogen verteld, en de serie straalt zoveel warmte uit dat je bijna een ijskonijn moet zijn om er niet door ontroerd te worden.
Bovendien is Terug Naar Oosterdonk een echt Belgische serie. Dat magisch-realistische tintje dat erin zit, zoals in die nachtelijke stoet door de velden, dat is bijvoorbeeld typisch voor dit land. Als je aan een buitenlander wil uitleggen waar België voor staat, dan zet je beter gewoon Terug Naar Oosterdonk op.
Het is een van de beste Belgische tv-series ooit, maar een echt groot publiek heeft ‘Terug Naar Oosterdonk’ nooit gevonden. Probeer jij er nu mensen warm voor te maken?
De Smet: Ik vind het nog altijd spijtig dat de VRT Terug Naar Oosterdonk nooit heeft erkend als het meesterwerk dat het is. Ik zie dat de reeks sinds vorige week herhaald wordt, maar opnieuw op Canvas en opnieuw laat op de avond. De ‘marketeers’ bij de VRT-televisie, en sinds september ook bij Radio1, blijven hun kijkers en luisteraars onderschatten en missen hierdoor voor de zoveelste keer een kans om de serie de waardering te geven die ze verdient. Daarom voer ik inderdaad overal reclame voor de reeks. Maar dat geldt niet alleen voor Terug Naar Oosterdonk. Ik beschouw mezelf als een soort doorgeefluik: ik wil iedereen laten meegenieten van de fantastische dingen die ik ontdek, of het nu om televisieseries, films of muziek gaat. Ik kan het gewoon niet laten: als ik iets gevonden heb, dan begin ik echt gericht mailtjes te versturen naar mensen van wie ik vermoed dat ze geïnteresseerd zullen zijn. Ik denk dat dat ook te maken heeft met ouder worden; met het besef dat je toch niets kunt meenemen.
Jan De Smet is muzikant en lid van De Nieuwe Snaar. Hun laatste voorstelling ‘Helden’ is uit op cd en dvd.
‘Terug Naar Oosterdonk’ is op dvd verschenen bij Lumière. De reeks wordt momenteel ook herhaald op Canvas, elke woensdag omstreeks 23.00.
(S.W.)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier