Dringend te ontdekken op MySpace: Tiny Masters of Today, een punkrockduo van 12 en 14 dat ons warm wordt aanbevolen door… David Bowie (60). Prille tieners laten steeds vaker en steeds luider van zich horen. Op het internet, in de Rock Rally, op Studio Brussel en in Vorst. Maar hoe 21e-eeuws is de huidige teenagerage? En waar komen al die premature talenten vandaan?

‘T here’s a guy in my class…’ Veelzeggender kon Every Morning Breaks Out, de debuutplaat van Freaky Age uit Ternat, moeilijk beginnen. Zanger/gitarist Lenny Crabbe is zestien. Te jong om de aardschok te hebben gevoeld die Nevermind veroorzaakte. Of Worst Case Scenario. Maar oud genoeg om al met twee songs in de playlists van Studio Brussel te staan.

‘Ik schrijf gewoon teksten over de dingen die ik ken’, zegt hij, onderuitgezakt in de lobby van het Plazahotel in Brussel. ‘Uitgaan, te laat thuiskomen, meisjes en – euh – school. Van veel andere dingen heb ik niet echt verstand. Nog niet. Maar dat is niet erg. Waarom zou ik doen alsof ik dertig ben? The Undertones schreven toch ook over Teenage Kicks?’

Met Freaky Age haalde Crabbe twee jaar geleden de finale van Humo’s Rock Rally. Hij was pas veertien toen, du jamais vu. En dat ontging ook onze krantencollega’s niet. ‘We dachten dat we op Eurosong for Kids zaten’, schamperden ze daags na de finale. ‘Scháttig waren de jonkies van Freaky Age zeker. Maar waarom stonden ze in vredesnaam in de AB? Als excentriek aandachtstrekkertje?’ Of nog, bij monde van Sam Valkenborgh (31) van Fixkes: ‘Het hadden verdomme mijn kinderen kunnen zijn.’

‘Dat soort reacties kregen we al in de preselecties’, vertelt Crabbe. ‘We waren de eersten die zo jong aan de Rock Rally deelnamen. Mensen moesten er nog wat aan wennen. Ook in onze entourage. ‘Blijf nog maar wat oefenen’, zei iedereen. ‘Jullie hebben nog alle tijd.’ Er was nog geen precedent, hé. Hier toch niet.’

Arctic jonkies

Elders waren jonge muzikanten en groepen zich nochtans wél al volop aan het roeren. Arctic Monkeys, bijvoorbeeld. En Lily Allen. En The Kooks. Maar in Vlaanderen duurde het nog een dik jaar voor de laatste Clearasil- grappen ingeslikt waren.

De eerste tieners die hier een staande ovatie kregen waren Jan Paternoster en Dries Van Dijck van The Blackbox Revelation. Gevolgd door Steak Number Eight en Jasper Erkens, de gemiddeld veertienjarige winnaars van de jongste Rock Rally. ‘Humo’s Rock Rally 2008 zal de geschiedenis ingaan als de editie van de verjonging’, rapporteerden de kranten dit keer droog. ‘De tieners en pre-adolescenten staken hun neuzen brutaal maar gerechtvaardigd aan het venster.’

‘De voorbije twee jaar is er veel veranderd’, beaamt Lenny Crabbe. ‘Veertienjarigen op een podium zijn allang geen issue meer. Een paar weken geleden speelden we nog samen met Steak Number Eight in Nederland, op een festival met allemaal tienergroepen. Niemand die dat raar vond.’ En ook in andere buitenlanden wordt hard aan de weg getimmerd. ‘Vorig jaar tekenden we bij een managementbureau in Parijs’, vertelt Crabbe nog. ‘Zij versierden ons een voorprogramma voor Superbus, een superpopulaire Franse groep. In de Zénith Arena in Rijsel was dat, een zaal ter grootte van Vorst. Dat was wel graaf, optreden voor zoveel gillende mensen. We konden onszelf met moeite horen.’

Kinderen voor kinderen

Maar is er nu werkelijk een ‘invasie van veertienjarige rockgoden’ op til, zoals we onlangs lazen in de krant? En is die generatie premature talenten een teken des tijds?

Popsocioloog Gert Keunen, docent aan de Rockacademie van Tilburg en auteur van het opvallende roze muziekboek Pop, lijkt niet echt onder de indruk.

‘Kindsterretjes, tienermuzikanten en boysbands à la Tokio Hotel zijn zo oud als de muziekindustrie’, relativeert hij. ‘De bekendste zijn natuurlijk de honderden teenybop-groepjes. Al dan niet samengesteld door gehaaide managers of platenbazen. Denk maar aan The Temptations, The Osmonds, The Jackson Five en Take That. Maar ook in het rock- en undergroundcircuit zijn er altijd tieners actief geweest. Hoe oud zouden Jagger en Richards geweest zijn toen ze muziek begonnen te maken? En Lennon en McCartney? Ik geloof zelfs dat McCartney in 1960 van zijn vader eerst niet naar Hamburg mocht met The Beatles. Omdat hij zijn zoon nog te jong vond. Tot hij hoorde wat hij daar zou verdienen.’

En ook dichter bij huis zijn er voorbeelden genoeg van tieners die muziekgeschiedenis schreven. Zoals bassist Danny De Haes, die pas twaalf was toen hij mee aan de wieg stond van – what’s in a name? – The Kids. En anders wel Tim ‘Millionaire’ Vanhamel, die al op zijn vijftiende een Evil Superstar was.

Midlife angst

Maar ondanks al die jonkies domineerden vooral oudere jongeren afgelopen jaren De Afrekening. Met alle tragikomische gevolgen vandien. Michael Stipe van R.E.M., die zelfs na zijn 45e over summer camps blijft neuzelen, bijvoorbeeld. Of, pijnlijker nog: Brian Molko (36), die op de laatste plaat van Placebo een tekst over wiskundeoverhoringen bij elkaar kwekte. ( ‘You are always ahead of the rest / (…) / You’ve got A’s on your algebra test.’)

‘Tieners hebben nooit het alleenrecht gehad op zogenaamde teenage angst en speelplaatsthema’s’, zegt Gert Keunen. ‘Denk maar aan Alice Cooper, die de 20 allang gepasseerd was toen hij School’s Out (For Summer) schreef. Of aan Junkie XL, die al 30 was toen Saturday Teenage Kick uitkwam. Soms slaan zulke dingen aan, en willen tieners volwassen rolmodellen. Maar soms hebben tieners liever leeftijdsgenoten die over ‘hun’ onderwerpen zingen. Die dingen komen in golven, en dat is een constante in de cultuurgeschiedenis. Iets is een tijdlang mainstream, en dan krijgt het omgekeerde de bovenhand. In dit geval: tienergroepjes, na een periode van volwassen rolmodellen.’

‘Maar er spelen ook andere dingen, natuurlijk. Zoals de hele internetrevolutie. Vroeger kostte platen maken nog handenvol geld. Aan studiotijd, maar ook aan distributiekosten. Terwijl jonge muzikanten tegenwoordig alles voor geen geld thuis kunnen opnemen en op internet zwieren. De drempel is niet verlaagd, er is gewoon geen drempel meer. Zeker nu ouders en kinderen de beste vrienden geworden zijn. En elkaar meer dan ooit steunen.’

Of zoals Luc De Vos onlangs nog in De Standaard liet optekenen:’Zo’n band als Steak Number Eight, in mijn tijd zou dat onmogelijk geweest zijn. Ik kom nog uit de middeleeuwen. Mijn eerste groepje had ik in 1978 en toen stelde de Belgische popmuziek niets voor. En we hadden niets, hé. We moesten oppassen dat we ons plectrum niet kwijtspeelden, want dat kostte misschien wel tien frank! Of een snaar: vijftig frank. Het was echt huilen met de pet op. En van onze ouders moesten we geen steun verwachten, want die vonden ons idioot en wij vonden hen idioot. Dat hoorde toen nog zo.’

Grandpa was a Rolling Stone

‘En toch’, nuanceert Keunen alweer, ‘valt het op dat de bekendste tienergroepjes nog altijd via de geijkte wegen passeren. Freaky Age, Steak Number Eight en Blackbox Revelation hebben hun bekendheid aan Humo’s Rock Rally te danken. En buitenlandse tienergroepen als The View, The Enemy, The Horrors en Tokio Hotel zitten stuk voor stuk bij grote platenmaatschappijen. In grote lijnen blijven het dus dezelfde mensen die het voor het zeggen hebben.’

En inderdaad. Het is natuurlijk geen toeval dat The Kooks alumni zijn van een prestigieuze rockschool in Brighton, waar onder meer de Red Hot Chili Peppers gastcolleges geven. En rijzende tienerster Kid4077 alias Nile Marr (15) is al evenmin toevallig de zoon van The Smithsveteraan Johnny Marr. In de entourage van de meeste populaire tienergroepjes zitten oude(re) bekenden. Bernard Butler van Suede, bijvoorbeeld (Cajun Dance Party). Of Karen O van The Yeah Yeah Yeahs (Tiny Masters Of Today). En ook Freaky Age is een groep met een stamboom. Zowel pa als ma Crabbe schreven een mooi stukje Belpopgeschiedenis met Betty Goes Green.

‘Als kind ging ik met mijn ouders mee naar de studio van Lou Reed in New York’, vertelt Lenny Crabbe. ‘Op heel jonge leeftijd kende ik de muziekindustrie al vanbinnen en vanbuiten. Dat gaf me een grote voorsprong.’ De debuutplaat van Freaky Age werd ook opgenomen in Luna Barn, de thuisstudio van de Crabbes. ‘Een voorrecht’, beseft Lenny. ‘Niet alle tieners hebben zoveel geluk.’

‘Mijn ouders zijn ontzettend belangrijk’, benadrukt hij. ‘Freaky Age is onze groep, maar zonder hen zouden we nergens staan. Als we in het weekend ergens optreden, zorgen zij voor het vervoer. En ook als we naar ons management moeten in Parijs, gaan zij met ons mee. Wij mogen geen contracten tekenen voor we achttien zijn. Dat doen zij in onze plaats. Bij een groepje komt veel meer kijken dan gewoon muziek maken, hé.’

rockjochies

‘Een goede omkadering is van ontzettend groot belang voor jonge groepjes’, knikt Luc Nowé van Poppunt, het aanspreekpunt voor muzikanten en deejays in Vlaanderen. ‘Een groep die ook maar een klein beetje bekend wordt, krijgt algauw een lawine aan administratie over zich heen. Reële en forfaitaire kosten, sociale bijdragen, auteursrechten en naburige rechten, Sabam, Uradex, management- en publishingcontracten… Veel volwassenen geraken daar al met moeite wijs uit, laat staan tieners. En dan kan je alleen maar hopen dat de volwassenen met wie ze werken te goeder trouw zijn.’

Vorig jaar gaf Poppunt een Muzikantengids uit voor jonge muzikanten, boordevol do’s, don’ts en praktische tips. En op Valentijn startte de organisatie met Popfolio, een datingsite voor creatieve young potentials. ‘We willen jonge muzikanten, fotografen, vormgevers, copywriters en videoclipregisseurs met elkaar in contact brengen’, aldus nog Nowé. ‘Het zou mooi zijn als ze elkaar konden helpen, en samen konden groeien.’

Zijn groepjes als Freaky Age en Steak Number Eight dan geen bewijs dat Poppunt sowieso al prachtig werk leverde? En dat de organisatie na tien jaar pionierswerk voor rockjochies terecht een Cultuurprijs op zijn schouw mocht zetten?

‘We hebben geholpen om de sector te professionaliseren’, zegt Nowé bescheiden. ‘Daardoor hebben we ongetwijfeld een en ander in goede banen geleid. Maar al de rest is toch de verdienste van onze tieners zelf.’

‘Het enige waar ik een beetje bang voor ben, is dat alle tieners nu heel snel carrière gaan willen maken. En dat ze zich gaan vergalopperen. Het belangrijkste is en blijft toch dat ze zich blijven amuseren.’

Door Wouter Van Driessche

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content