De 55ste editie van Le Festival International du Film belooft een boeiend najaar in de bioscoop. Filmproducties over persoonlijke introspectie (het meesterlijke Japón van Carlos Reygadas, Lynne Ramsays sfeerrijk verteld Morvern Callar, het minimalistische Spider van David Cronenberg en de spielerei van Delphine Gleizes Carnages) werden dit jaar verdrongen door de politieke en maatschappelijke betrokkendheid van cineasten uit alle hoeken van de wereld. Als je Ulrich Seidls Hundstage mag geloven, is Oostenrijk het meest onzaligmakende land ter wereld. Oorlog, armoede, corruptie, geweld, jeugdcriminaliteit, onverdraagzaamheid, gevangenschap en blind winstbejag liepen als een rode draad door de geselecteerde films. Een andere trend: de opvallende aanwezigheid van sterke filmproducties uit Zuid-Amerika.
En dan waren er natuurlijk ook de regisseurs ‘hors catégorie’. Zoals de Rus Alexander Sokurov. In Russian Ark mengen een hedendaagse cineast en een 19de-eeuwse Franse diplomaat zich (onzichtbaar) onder een 17de-eeuws publiek. Sokurov gebruikt de Hermitage in Sint-Petersburg als decor voor maatschappelijke bespiegelingen over de situatie van Rusland in het Europa van vandaag en schildert ‘en passant’ drie eeuwen Russische geschiedenis (met het tsaristische bewind van Peter De Grote en Catherina II als hoofdbrok) en Europese kunstgeschiedenis (met de nadruk op El Greco, Van Dijck, Rembrandt en Rubens). Voor Sokurov is de Hermitage de Ark van Noach, waar kunst en geschiedenis zorgvuldig worden bewaard en pas hun rijkdom prijsgeven wanneer de historische turbulenties overgewaaid zijn.
Russian Ark biedt naast zijn esthetisch raffinement tevens een technische tour de force. In een shot van 95 minuten (gedraaid met een op een Steadicam bevestigde HD digitale videocamera) troont Sokurov de toeschouwer mee in een imposante tijdreis doorheen 33 zalen van de Hermitage. Wat een enerverende gimmick had kunnen worden, krijgt bij Sokurov een dynamische en terzelfder tijd magische uitstraling. ‘Rusland is theater’, zegt de protagonist in de opening van de film. Sokurov maakt er een geniale theatervoorstelling van. Grandioos uitgelichte ruimtes (met voor elke periode een verschillend kleurenpalet), prachtige kostuums en het halsbrekende camerawerk van Tilman Büttner (bekend geworden door Lola Rennt) maken er een weergaloze historische wandeling van.
Piet Goethals
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier