IN AFWACHTING VAN HET ‘PROCES VAN DE EEUW’ PROGRAMMEERT VTM EEN VIERDELIGE REEKS OVER HET DOSSIER DUTROUX: ‘DUTROUX: DE VERKLARINGEN’. JOURNALIST JEROEN WILS LEGT UIT. (VANAF 4/2, VIER WOENSDAGEN OM 22.10 – VTM). DOOR GUNTER VAN ASSCHE

1 Een docusoap waarin een acteur Marc Dutroux naspeelt: dat klinkt akelig intens.

Het is géén docusoap, wél een gedramatiseerde documentaire: we illustreren enkel de letterlijke getuigenissen en verklaringen uit het dossier-Dutroux met beeldmateriaal, waarin acteurs fungeren als de betrokkenen in het proces. Deze vierdelige reeks is de reconstructie van een synthese van ruim 500.000 pagina’s onderzoek.

2 Geeft de serie inzicht in de drijfveren en de psyche van Dutroux?

Dat is niet de bedoeling. We baseerden ons op de verklaringen van de hoofdverdachten en de slachtoffers. Dat betekent dat we niet pretenderen de absolute waarheid te willen achterhalen. Het is noch onze taak, noch ons recht om een oordeel te vellen: dat laten we aan de assisenjury over.

3 Om die harde realiteit te onderstrepen, moet je ook de keldergruwelen tonen.

We tonen geen beelden van seksueel misbruik, geen details van hoe de meisjes zijn overleden. Strikte regels werden gehanteerd: zo mochten de acteurs geen grote emoties vertolken. Sensatie kunnen we best missen – wie de gore details van een shockvideo wil zien, komt van een kale kermis terug.

4 ‘Telefacts’ sprak eerder al met Dutroux. Het leverde niet meer op dan de klaagzang van een apert dwangmatige leugenaar. Hebben die verklaringen wel waarde?

Alle getuigenissen werden evenwaardig behandeld: de kijker kan zelf oordelen over wat echt of vals is. Maar het klopt wel: soms komen de beweringen van Dutroux inderdaad niet overeen met de uitspraken van andere verdachten en betrokkenen.

5 Je studeerde zelf orthopedagogie. Waarom gebruikte je die kennis niet voor een gesprek met de belangrijkste schakel in dit proces, de jonge slachtoffers die het overleefden?

In de documentaire komt geen enkel interview voor. Ik vind dat helemaal geen gemiste kans. We zijn wel gaan polsen bij de betrokkenen of we bepaalde feiten in scène mochten zetten. Voor hetzelfde geld wilden de gevonden meisjes echt niet meer geconfronteerd worden met bepaalde beelden.

6 Kamagurka kwam ooit het podium op als Dutroux. De haat was toen erg voelbaar in de zaal, hoewel iedereen wist dat het een maskerade was. Nam jullie acteur voorzorgen?

Hij beschouwt zijn rol als gelijk aan welke andere acteeropdracht ook. Hij is overigens geen lookalike. Uiteraard roept zijn personage veel gevoelens op, vooral in Wallonië. Hij hapte pas toe, toen we hem ervan overtuigden geen sensatiedocument te willen afleveren. Bovendien wil hij geen enkel interview geven over zijn vertolking.

7 De moordzaak zorgde ook voor deining binnen het medialandschap. Ineens werd de objectieve nieuwsspreiding in vraag gesteld.

We kunnen met de hand op het hart

stellen dat we ons niet bezondigden aan sensatiebeluste nieuwsuitzendingen. Ook nu is dat niet het geval: we proberen de berichtgeving zo sereen mogelijk te houden, en willen zo discreet mogelijk omspringen met de diepe emoties die zo’n zaak meebrengt.

8 De VRT wilde in 2002 nog het proces Dutroux live uitzenden. Dat was een harde kluif geweest om te overtreffen!

Live-uitzendingen gaan onder deze omstandigheden natuurlijk niet door, noch voor de VRT, noch voor ons: camera’s worden niet toegestaan, om het gevaar op een showproces te elimineren. Over een onbepaald aantal jaren zullen de beelden wel integraal worden vrijgegeven.

9 De kijker zal dus amper iets zien van het ‘Proces van de Eeuw’. Een sisser voor jullie?

Het is voor een journalist vanzelfsprekend geen fijne gedachte dat hij zo’n zaak niet van op de eerste rij mag volgen – nu zullen we het hele proces vanuit een belendende zaal op een tv-scherm moeten volgen -, maar het is ergens begrijpelijk: men wil hier geen uitzondering maken omdat zoiets uiteindelijk in het nadeel van een eerlijk proces kan werken.

10 De middenstand in Aarlen kijkt alvast handenwrijvend uit naar de invasie van journalisten. Kan zo’n mediagekte leiden tot commerciële wanpraktijken?

Ach nee, ik ben vrij zeker dat er geen commercie rond het proces zal ontstaan. Dat zijn Amerikaanse toestanden. Wij Belgen zijn daar wellicht nog te nuchter voor. l

Door Gunter Van Assche

‘WIE DE GORE DETAILS VAN EEN SHOCKVIDEO WIL ZIEN, ZAL VAN EEN KALE KERMIS TERUGKOMEN.’