PORTRAIT OF THE ARTIST AS A GRUMPY OLD MAN

TIMOTHY SPALL als de grommende en brommende MR. TURNER - of was het Mr. Leigh.
Dave Mestdach
Dave Mestdach Chef film van Knack Focus

Mike Leigh borstelt zijn mooiste film op het witte doek – toch zeker visueel – met de grimassende biopic Mr. Turner.

In deze mild subversieve maar klassiek geschilderde kunstenaarsbiopic wordt Joseph Mallord William Turner (1775-1851), de Engelse meester van de elementen, vakkundig omgeturnd tot een typische Mike Leigh-protagonist. Hij is nukkig, excentriek, misantropisch en amper in staat om zijn turbulente en energiek op het canvas geborstelde emoties te tonen. Maar tegelijk is hij gedreven, aandoenlijk en oprecht. Plus: hij lijkt verdacht veel op Timothy Spall, Leighs corpulente fetisjacteur die voor deze vertolking in Cannes werd bekroond als beste acteur.

Leigh staat dan wel te boek als meester van de kitchen sink cinema – herinner u de grimmige uppercuts Naked (1993), Secrets and Lies (1996), Vera Drake (2004) en Another Year (2010) – hij levert met Mr. Turner alvast visueel zijn allermooiste film af. En dat met dank aan de prachtige, digitaal geschoten en gepimpte scoopcomposities waarmee huiscameraman Dick Pope de tableaus van Turner tot leven wekt.

Alle scharniermomenten uit de herfst van Turners leven passeren ondertussen de (pre)victoriaanse revue: hoe hij zowel bewonderd als bespot wordt door zijn collega’s van de academie; hoe hij samenhokt met zijn schurftige huishoudster en af en toe zijn verbitterde ex over de vloer krijgt; en vooral: hoe hij wild met verf, borstels en desnoods zijn eigen spuug tekeergaat om stormen, wolken, zeeën en scheepswrakken op het doek te kwakken, een unieke stijl waarmee hij uitgroeide tot een van de meest innoverende schilders die het Verenigd Koninkrijk ooit heeft voortgebracht.

Als extra pigment, en met het nodige sarcasme, voegt Leigh daar enkele toetsen over kunstkritiek en omgaan met nieuwe technologieën aan toe (Turner blijkt gefascineerd door de opkomende fotografie, zoals Leigh gefascineerd lijkt door digitale camera’s). Het is in die scènes dat je duidelijk voelt dat de chronisch grommende en brommende Turner – af en toe lijkt hij wel een personage uit The Fast Show – model staat voor Leigh himself, al ontkent die laatste dat nog zo hard en met zoveel eloquentie (zie Knack Focus van vorige week).

Dat er hier en daar wat aan overacting wordt gedaan, zoals wel vaker het geval is wanneer Leigh zijn misantropie en gevoel voor wrange humor de vrije loop laat, is dan ook maar een kleine craquelure op een voor het overige smetteloos doek. Wat je krijgt, is immers een fascinerend, veelgelaagd en fabuleus gefilmd opus van een oude meester op de top van zijn kunnen, een dat nu al aan het filmpantheon van de betere kunstenaarsbiografieën mag worden toegevoegd. Blimey!

MR. TURNER ****

Mike Leigh met Timothy Spall, Paul Jesson, Dorothy Atkinson

DAVE MESTDACH

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content