In zijn recentste suspensethriller ‘The Happening’ cruist M. Night Shyamalan opnieuw door zijn thuishaven Philadelphia. Wij haakten onze sloep aan die van de regisseur, en gingen op zoek naarde bekendste filmlocaties uit de stad.

n The Happening valt de mens ten prooi aan een vreemd fenomeen: overal waar een frisse wind opsteekt, plegen mensen en masse zelfmoord. Mark Wahlberg weet nog net uit Philadelphia te ontsnappen, voor ook hij het slachtoffer wordt van de suïcidale hype. De film speelt zich dus grotendeels op het platteland af, maar eerst jaagt M. Night Shyamalan, de maker van (griezel)films als The Sixth Sense, Unbreakable, Signs, The Village en het onverteerbare Lady in the Water, er naar goede gewoonte een paar al dan niet toeristische trekpleisters door, waaronder 30th Street Station en Rittenhouse Square.

Zoals Woody Allen met de straten van New York vergroeid lijkt, wordt Shyamalan in een adem genoemd met Philadelphia, waar hij is opgegroeid. Vandaag woont hij in Willistown, een gehucht even buiten de stad, ‘omdat ik daar rustig kan werken’. Maar de regisseur keert geregeld naar de stad terug om er zijn meestal succesvolle films te draaien. ‘En ook wel om uit eten te gaan’, voegt Shyamalan daaraan toe. ‘Of om een basketbalmatch van de Philadelphia 76ers mee te pikken. Probleem is alleen dat ik de kinderen niet kan meenemen. Ik heb het een keer gedaan en de dag nadien stonden ze in de krant: ‘ Shyamalan spotted with children at basketball game. ‘ Dat wil ik ze niet nog eens aandoen.’

Shyamalan is een local hero. Zijn films hebben niet alleen een pak geld opgebracht, net zoals Rocky I, II, III, IV, V en Balboa zijn ze ook een belangrijk toeristisch lokmiddel. Maar de filmmaker heeft zelf ook heel wat aan de stad te danken. Zijn voorliefde voor bovennatuurlijke fenomenen en ‘ dead people’ bijvoorbeeld.

Op New Orleans na is er in de VS geen andere stad waar zoveel spoken rondwaren. Om eerlijk te zijn: we hebben er – een zeldzame affiche van John McCain en running mate Sarah Palin niet te na gesproken – geen gezien. Maar als je de verhalen mag geloven, schuiven ze op sommige plekken, bijvoorbeeld waar een bargevecht al eens verkeerd afliep, zelfs mee aan tafel. In de Eastern State Penitentiary – vroeger een gevangenis, nu een museum – durven ze zich naar verluidt ook al eens te openbaren en natuurlijk doen kerkhoven het eveneens bijzonder goed. Shyamalan: ‘Ik heb er zelf ook nog geen gezien, maar ik ben natuurlijk wel met die verhalen opgegroeid. En als kind slaat je fantasie dan wel eens op hol.’

Dat doet ze kennelijk nog altijd, want The Happening is een metafysische paranoiathriller waarin de bevolking van Philadelphia zichzelf lustig uitmoordt. Nu nog een rampenfilm waarin ook de gebouwen tegen de vlakte gaan en Shyamalan kan naar Los Angeles verkassen. ‘Liever niet. In Philadelphia word ik omringd door de geschiedenis, en dat inspireert me. In Los Angeles staan daarentegen alleen maar nieuwe villa’s. Bovendien zou mijn reputatie hier een flinke deuk krijgen, mocht ik het standbeeld van Benjamin Frank-lin neerhalen. (Lacht)’ Het Rockystandbeeld dan maar?

30TH STREET STATION uit the happening

Shyamalan: ‘Op het einde van Unbreakable stapt Bruce Willis een treinstation binnen, op zoek naar criminelen. Ik wilde de scène in 30th Street Station ( het belangrijkste station in Philadelphia; nvdr) draaien, maar kreeg daar de toestemming niet voor. Er kwamen te veel figuranten aan te pas en het station had voor een groot stuk moeten worden afgesloten. We hebben de scène dan maar in een oud bankgebouw gedraaid.’ Voor The Happening kreeg de regisseur wél toestemming om in 30th Street Station te filmen. ‘In onze aanvraag stond deze keer dat we ons in een hoek van het station zouden terugtrekken, met een minimum aantal figuranten. En het is gelukt.’ Shyamalan was lang niet de eerste om er een camera neer te poten: Brian De Palma ( Blow Out), Alfred Hitchcock ( Marnie), Peter Weir ( Witness) en John Landis ( Trading Places) gingen hem voor in het jaren 30-decor.

EASTERN STATE PENITENTIARY uit TWELVE MONKEYS

‘Ik heb er nog geen gebruik van kunnen maken,’ zegt Shyamalan over de Eastern State Penitentiary, ‘maar dat komt nog.’ De gevangenis dateert uit 1892 en was ooit de tijdelijke verblijfplaats van Al Capone (foto) en Willie Sutton, de bankovervaller die met stip de eerste FBI Ten Most Wanted Fugitives-hitlijst aanvoerde. Vandaag is Eastern State Penitentiary een museum ‘en de drukst bezochte spookattractie in de stad’, aldus Steve Buscemi, die hier zijn gevangenisdrama Animal Factory inblikte en tussendoor de verrassend boeiende audio tour insprak. Andere films die hier zijn gedraaid: 12 Monkeys (Terry Gilliam), Return to Paradise (Joseph Ruben) en het nog te verschijnen Transformers: Revenge of the Fallen (Michael Bay).

Swann Memorial Fountain uit the SIXTH SENSE

In The Sixth Sense zitten een pak shots van ogenschijnlijk lukraak gekozen historische gebouwen en locaties in de stad, zoals de Swann Memorial Fountain in Logan Square. ‘Die shots hebben inderdaad geen betekenis. Ze zijn zelfs zo blindelings gedraaid dat ik ze bijna had weggegooid. The Sixth Sense speelt zich vooral binnenskamers af, en ik zag er dus het nut niet van in. Maar het feit dat ze niets met de plot te maken hadden en er geen mensen, maar alleen standbeelden in voorkomen, maakte ze bijzonder spookachtig, en dat beviel me vanzelfsprekend wel. Toch heb ik de shots spaarzaam gebruikt – ze vallen de meeste mensen niet eens op. Maar je mag ze gerust mijn kleine hommage aan Philadelphia noemen.’

ST. AUGUSTINE CATHOLIC CHURCH uit the SIXTH SENSE

St. Augustine Catholic Church, de kerk uit The Sixth Sense, ligt naast de imposante Benjamin Franklin Bridge. ‘Geloof speelt in al mijn films een belangrijke rol’, aldus de regisseur, die over zijn eigen geloof liever aan de oppervlakte blijft. ‘Dat doet er niet toe. Bovendien is geloof voor mij niet noodzakelijk hetzelfde als religie. Het personage van Mark Wahlberg in The Happening gelooft in de wetenschap. Alleen is hij niet in staat om de gebeurtenissen in de film wetenschappelijk te verklaren. Maar daar kan hij mee leven. Mark, die zelf ontzettend religieus is, zal zeggen dat de man God heeft gevonden. Dat zeg ik dus niet, maar ik heb bewondering voor iemand die dingen ziet waarop de mens geen vat heeft – iemand die geen bewijzen nodig heeft, maar gewoon gelooft.’

ELFRETH’S ALLEY uit THE AGE OF INNOCENCE

Elfreth’s Alley is een van de oudste (en best bewaarde) straten van de VS. ‘Als er iemand opbezoek komt, neem ik hem daar altijd mee naartoe’, zegt Shyamalan. Philadelphia was ooit de feitelijke hoofdstad van de VS, ‘en dat vind ik er nog altijd zobijzonder aan: de stad ademt geschiedenis.’ In het historische Waterfront District vind je onder meer Independence Hall en Liberty Bell, maar aan de rand van de stad liggen nog meer huizen en gebouwen waar cinefiele geschiedschrijvers als Martin Scorsese graag pareltjes als The Age of Innocence draaien.

RITTENHOUSE SQUARE uit the happening

Een van de plekken waar in het begin van The Happening mensen vrolijk zelfmoord plegen, is Rittenhouse Square Park. ‘Ik heb die scène geschreven met dat park in het achterhoofd’, vertelt Shyamalan. ‘Het ligt in mijn favoriete buurt in de binnenstad. Vooral ’s avonds is het er prettig: je vindt er verschillende uitstekende restaurants en bars.’ Dat de scène er ook echt werd opgenomen, is toeval. ‘Ik ken de stad dan wel als mijn broekzak, ik heb geen tijd om mij met locaties en vergunningen bezig te houden. Daarvoor geef ik mijn location scout carte blanche. Hij is dus uiteindelijk met Rittenhouse Square Park afgekomen. Ik zou kunnen zeggen dat het aan de accuratesse van mijn schrijven ligt, maar de waarheid is dat er in Philadelphia weinig parken zijn waar je die scène kán opnemen.’ In werkelijkheid is het er wel nooit zo druk als in de film.

THE MUSEUM OF ART uit ROCKY

Shyamalan moet er niet lang over nadenken: ‘ Rocky is mijn favoriete Philadelphiafilm. En het moment waarop hij de trappen van het Museum of Art oprent natuurlijk mijn favoriete scène! Ik was zes toen de film in de zalen kwam, misschien heeft dat er ook wel iets mee te maken.’ Die scène is niet enkel hem bijgebleven. Met de regelmaat van de klok spurten Amerikaanse (‘ cute’), Europese (‘ cuter’) en Japanse (‘ cutest’) toeristen de trappen op om eenmaal boven – het zicht op de stad is er fantastisch – de armen in de lucht te gooien. Vroeger stond er vlak voor de poort van het museum ook een standbeeld van de boksheld. Tot zelfs de dienst toerisme moest toegeven dat ‘ art’ een niet oneindig rekbaar begrip is en het standbeeld naar links onderaan de trappen werd verhuisd, waar het nog altijd meer bezoekers lokt dan het uitzicht of het museum.

FRANKLIN FIELD (UNIVERSITY OF PENNSYLVANIA) uit UNBREAKABLE

Het sportstadium waar Bruce Willis in Unbreakable werkt, is eigendom van de University of Pennsylvania, de oudste universiteit van de VS. Het indrukwekkende gebouw ligt net over de Schuylkill River in University City, waar ruim twintigduizend studenten rondlopen en twee jaar geleden ook de verwaarloosbare Disneyfilm Invincible met Mark Wahlberg werd ingeblikt. ‘Het is niet alleen een schitterende plek om te filmen, maar ook om rond te lopen’, aldus Shyamalan. Die voegt eraan toe dat ‘het zonde is dat de stad met een van de beste privé-universiteiten van de VS, de slechtste openbare scholen heeft.’ Volgens de filmmaker is dat het enige minpunt van Philadelphia, ‘maar wel een belangrijk minpunt’.

TEQUILAS uit UNBREAKABLE

Het gebouw waar in Unbreakable Samuel L. Jacksons kantoor lag, huisvest vandaag een Mexicaans restaurant: Tequilas. ‘Lang niet slecht,’ voegt Shyamalan eraan toe, ‘maar mijn persoonlijke favoriet is het Spaanse tapasrestaurant Amada.’ We polsen bij wijze van uitsmijter meteen ook maar naar zijn favoriete bar. ‘Rouge. Niet te groot, niet te klein, en het eten is er ook altijd erg lekker.’ The Happening

Uit op 10/12 op dvd en Blu-ray. Het bonusmateriaal telt onder meerdrie extended scenes (met nog wat meer gore zelfmoordtaferelen),een alternatieve openingsscène, de deconstructie van een scène waar flink wat visuele effecten aan te pas kwamen en een reeks bloopers.

DOOR BEN VAN ALBOOM l FOTO’S WOUTER VAN VAERENBERGH