Een van de beruchtste criminelen die België ooit heeft gekend, maakt zijn opwachting in zowat het strafste dat u dit najaar op televisie zult zien. In de docureeks De Bende Haemers gaat Peter Boeckx op zoek naar de family man achter de misdadiger. ‘Overvallen plegen was voor hem een levensstijl.’

Patrick Haemers. De naam roept bij iedereen ouder dan dertig beelden op van bloedige overvallen op geldtransporten in de jaren tachtig of van ex-premier Paul Vanden Boeynants die zich op een persconferentie afvraagt wie hem ontvoerd heeft. Nu kan ook iedereen jonger dan dertig kennismaken met een van de bekendste misdadigers uit de Belgische geschiedenis. In De Bende Haemers reconstrueren Peter Boeckx ( Strip-Tease, Typisch Belgisch), researcher Charlotte Lerouge en regisseur Annick Bongers leven en werk van Haemers aan de hand van filmpjes uit het privéarchief van zijn familie, van journaalfragmenten en getuigenissen. Het resultaat is een zesdelige serie die, afgaand op de aflevering die de pers te zien kreeg, tot het strafste zou kunnen behoren dat de volgende maanden op tv komt.

Jullie hebben zowat iedereen kunnen spreken die van dichtbij betrokken is geweest bij Patrick Haemers, van zijn vrouw Denise Tyack over zijn zoon Kevin tot ex-bendelid Philippe Lacroix. Wie was het moeilijkst te overtuigen?

PETER BOECKX: Zijn moeder, Liliane. De eerste keer dat we naar Perpignan gingen om onze bedoelingen uit te leggen, zei ze: ‘Ik heb nog nooit een interview gegeven, ik zal ook nooit een interview geven, journalisten komen er niet in.’ Ik weet nog altijd niet hoe we erin geslaagd zijn haar te overtuigen. (lacht) We zijn blijven proberen. Uiteindelijk zeiden we haar: we proberen het eens en als je na een dag nog altijd neen zegt, laten we het erbij. Toen was plotseling alles mogelijk en was ze bereid op alle vragen te antwoorden, ook de meest pijnlijke. Het is de enige keer geweest dat Liliane (die in mei overleed, nvdr.) over de hele zaak heeft gesproken en ik vind haar een van de belangrijkste getuigen in de reeks. Ook omdat ze veel heeft verteld over Achille, de vader van Patrick Haemers, die een belangrijke rol heeft gespeeld in de carrière van zijn zoon.

‘Carrière’, dat is een vreemd woord in deze context.

BOECKX: Ja, dat komt door al die tijd die ik heb doorgebracht met Denise Tyack. Zij had het altijd over de ‘carrière’ van haar man, en als ze sprak over de overvallen die Patrick Haemers pleegde, zei ze dat hij ‘ging werken’.

Bij de aflevering die ik gezien heb, had ik ook niet de indruk dat ze spijt had.

BOECKX: Dat klopt. Een van haar uitspraken was: ‘Als ik Patrick morgen zou tegenkomen, ik zou alles opnieuw doen.’ Dat is mij het meeste bijgebleven: hoe zij een soort dubbele persoonlijkheid heeft ontwikkeld als het over hun leven van toen gaat. Als ik haar zei dat ze toch mee geprofiteerd had van geld waar bloed aan kleefde, dan antwoordde ze gewoon: ‘Ja, maar we moesten de huur toch betalen? En we hadden geld nodig om op vakantie te gaan?’ Heel vreemd.

Zelfs als het ging over de overval in 1985 in Verviers, toen de bende een postwagen opblies en er twee doden vielen?

BOECKX: Zelfs dan. Denise was er trouwens van overtuigd dat de vrouw die toen gestorven is op het moment van de overval zwanger was. We hebben daar nergens bewijs van gevonden, maar Haemers had haar dat verteld. Zij vond dat het de schuld van de Post was dat zij gestorven was, want ‘die had maar geen zwangere vrouwen mee moeten sturen met zo’n geldtransport’.

De beelden van die overval zijn alvast niet voor gevoelige kijkers.

BOECKX: We moesten die beelden laten zien om het contrast te tonen tussen dat min of meer ‘normale’ gezinsleven van Denise en Patrick, en het brutale geweld. Haemers zit in het collectieve geheugen als de charismatische, sympathieke gangster, maar hij was geen Robin Hood, hé. Hij was extreem gewelddadig. De uitleg die Denise Tyack of Philippe Lacroix nu geven, is dat het nooit de bedoeling was om mensen te doden. Maar als je met riotguns op geldtransporten schiet of explosieven gebruikt, dan weet je dat het kan misgaan.

Ook zoon Kevin, die pas 7 was toen Haemers in 1993 zelfmoord pleegde, komt aan het woord. Hoe hard was dat voor hem?

BOECKX: Hij heeft de grootste schok moeten verwerken. Alles wat hij wist van zijn vader was hem verteld door zijn moeder en zijn grootmoeder. Ik zal niet zeggen dat hij een geromantiseerd beeld had, maar de echt gewelddadige verhalen, die had hij voor deze reeks nog nooit gehoord.

Het bekendste wapenfeit van Haemers is de ontvoering van ex-premier Paul Vanden Boeynants in 1989. Dat hele idee was toch waanzin, als je er nu op terugkijkt?

BOECKX: Ja, eigenlijk is die ontvoering een symbool van de arrogantie van Haemers: hij waande zich echt onkwetsbaar, hij voelde zich boven alles en iedereen verheven en dacht dat er hem niets kon overkomen. Terwijl ze Vanden Boeynants gevangenhield, heeft de bende trouwens nog een overval gepleegd in Groot-Bijgaarden, een heel gewelddadige hold-up waar een dode bij viel. Dat zegt alles: misdaad was een soort levensstijl geworden voor Haemers en co.

Tot slot: wie Patrick Haemers zegt, zegt ook de Bende van Nijvel. Heb je daar iets nieuws over ontdekt?

BOECKX: Neen. Hij is door twee getuigen herkend als ‘de reus’ van de Bende van Nijvel, maar daar is nooit enig bewijs voor gevonden. Nu, ik durf het daarom ook niet uit te sluiten. Als Haemers onder invloed was van cocaïne, dan was hij tot alles in staat en ik ben er zeker van dat hij over die activiteiten nooit iets verteld zou hebben aan Denise Tyack. Ik vrees dus dat dat een vraag is die nooit beantwoord zal worden.

DE BENDE HAEMERS

Dinsdag 18/9, 21.45 – VIER

DOOR STEFAAN WERBROUCK

PETER BOECKX ‘HAD ZE NIET MEE GEPROFITEERD VAN GELD WAAR BLOED AAN KLEEFDE? HAEMERS’ VROUW ANTWOORDDE: ‘WE MOESTEN DE HUUR TOCH BETALEN?”