21.05 – CANVAS

Deze week is het twintig jaar geleden dat de wereld opgeschrikt werd door de kernramp in Tsjernobyl (zie ook dossier in Knack van 12 april), en naar aanleiding daarvan brengt Over Leven een documentaire van de BBC op het scherm, Surviving Disaster. De film vertelt het ware verhaal zoals het werd opgetekend door Valeri Legasov, de Russische wetenschapper die moest onderzoeken hoe de ramp kon gebeuren. Twee jaar nadat hij zijn bevindingen had neergeschreven in een rapport, pleegde Legasov zelfmoord, en zijn dood veroorzaakte een ware schokgolf in de kernindustrie van de voormalige Sovjet-Unie. Eigenlijk, zo ontdekte Legasov, was de explosie in de kernreactor het gevolg van een lange reeks beslissingen waarin telkens, welbewust, een risico werd genomen met de veiligheid. De oorzaak van de ramp was ironisch genoeg een experiment waarbij de operatoren de veiligheid van de kerncentrale wilden uittesten. Ze hadden meerdere waarschuwingssystemen uitgeschakeld om te kunnen nagaan of de turbines stroom zouden blijven leveren aan de koelwaterpompen als de reactor zelf geen stoom meer gaf. Het experiment liep verschrikkelijk uit de hand. Door een stoomexplosie werden radioactief materiaal en brandbare gassen uitgespuwd in de omgeving. Er volgde een tweede ontploffing die het dak van de kerncentrale wegblies en een wolk van brandend, radioactief materiaal werd de atmosfeer ingestuurd. Surviving Disaster reconstrueert hoe de technici daarna met de dood voor ogen vochten om te voorkomen dat de kernreactor zou smelten, maar toont ook hoe de toenmalige machthebbers met het nieuws omsprongen. De harde conclusie is dat de mensen die leefden en werkten in Tsjernobyl niet enkel slachtoffers waren van een stralingsongeluk, maar ook van het gebrek aan openheid en eerlijkheid van de leiders op wie ze vertrouwden.

Dit is Stijn Meuris Portret van zanger en drijvende kracht achter de groep Monza (13.00 – Canvas) In het spoor van de mummie Documentaire over de Egyptische mummie Anchlorn, een van de zeldzame mummies die intact zijn gebleven en die nu uitgebreid wetenschapppelijk is onderzocht (19.00 – Ned1) Hoe Poetin aan de macht kwam Hoe kon een totaal onbekende ambtenaar die de leiding had van de Russische geheime dienst op een paar maanden tijd klaargestoomd worden om president Jeltsin op te volgen? Panorama zoekt het uit (20.00 – Canvas) This is Dom Joly Personalityshow waarin Dom Joly – de bedenker van het Britse Trigger Happy TV – zijn gasten ontvangt en vermaakt (23.55 – Ned3) Dragon: The Bruce Lee Story Biografische film over leven en carrière van de grootste kungfuster aller tijden (0.15 – BBC2)

Stefaan Werbrouck