De kans dat u hem in de bioscoop hebt kunnen meepikken is eerder klein – niet genoeg ontploffingen en zo, weet u wel – maar The Immigrant is een herkansing op dvd meer dan waard.
In de reeks ‘regisseurs die wellicht nooit de erkenning zullen krijgen die ze verdienen’ staat James Gray met stip genoteerd. In 1994 debuteerde hij met Little Odessa, een grimmig misdaaddrama waarvan de tragische toon in schril contrast stond met de toen heersende tendens van ironische hipheid. Op een moment dat iedereen de nieuwe Quentin Tarantino wilde worden, wilde Gray de nieuwe Sidney Lumet of William Friedkin zijn.
Met zijn volgende films – The Yards (2000), We Own the Night (2007) en Two Lovers (2008) – bleek hij alvast trouw te blijven aan zichzelf: zijn thema’s bleven even zwaar, het ritme van zijn films even bedachtzaam, de stijl even klassiek, de structuur even rechtlijnig. En telkens opnieuw baadde alles in de sfeer van de betere auteurscinema van de jaren zeventig. Het publiek kwam mondjesmaat kijken, de Amerikaanse pers verloor gaandeweg zijn interesse. En zo komt het dus dat zijn nieuwste film, The Immigrant, meer dan een jaar op de plank bleef liggen alvorens hij in anderhalve zaal werd uitgebracht en al snel geruisloos weer verdween.
Marion Cotillard speelt Ewa, een Poolse migrante die in 1921 strandt op Ellis Island. De autoriteiten willen haar meteen terugsturen omdat ze op de boot naar New York ‘onzedig’ zou zijn geweest (ze verzette zich tegen een aanranding), maar ze wordt gered door souteneur Bruno (Joaquin Phoenix). Hij duwt Ewa vervolgens met zachte hand de prostitutie in.
Niet alle plotwendingen zijn even geloofwaardig en de bijrol van Jeremy Renner komt niet echt uit de verf, maar Gray vertelt wel een meeslepend verhaal over een maatschappij waarin vrouwen systematisch worden uitgebuit en zelfs de schuld krijgen van de misdaden die tegen hén worden gepleegd. Cotillard maakt het lijden van haar personage voelbaar – probeer die biechtscène maar eens door te komen zonder een krop in de keel – terwijl Phoenix een verrassend genuanceerd portret van een pooier met emoties schetst.
Wat echt bijblijft, is de fenomenale beeldvoering: het New York van de vroege jaren twintig wordt in sfeerrijke sepiatonen tot leven gewekt met de chiaroscurobelichting van Darius Khondji, die zeer fijne herinneringen oproept aan het werk van Gordon Willis voor The Godfather Part II (1974). Alleen al dat camerawerk is genoeg om twee uur gefascineerd naar het scherm te blijven staren.
Je kunt van Grays stijl houden of niet, maar hij is een filmmaker met een consistente en gepassioneerde visie. Eentje om te koesteren dus.
THE IMMIGRANT ****
James Gray
VS, 2012
Paradiso / dvd
DENNIS VAN DESSEL
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
