Niet elke kikker die je kust, verandert in een prins. Dat ondervond Johan Simons, en het publiek, dat tijdens Vals voortdurend op zijn horloge keek.
Twee zussen, actrices, zitten in een politiecel: Sis, een soapje, en Kat, een podiumbeest. Ze worden verdacht van een dodelijk verkeersongeluk, met als toetje vluchtmisdrijf. Er is één getuige. De zussen zijn het oneens. Reed jij? Sliep ik? Je was dronken! Jij zei dat er een paaltje is geraakt, maar is dat wel zo? Waarom lieg je? Probeert het soapje, de vermoedelijke dader, de schuld in de schoenen van de zus te schuiven om haar carrière te redden? Want soapacteurs worden geleefd door de media, niet beoordeeld op hun spel maar op hun gedrag.
De getuige heet Gé, van beroep celbioloog, al noemt hij zichzelf een zwerver. Zijn getuigenis is vaag, al slaat hij meningen uit die staan als een huis: ‘Verander onze omgeving en wij veranderen. En dan bedoel ik niet alleen onze voeding en kleding en klimaat en huisvesting (…) Nee, ik bedoel – voorál – onze inzichtbare omgeving, de omgeving van ideeën en gedachtes.’
Is Vals een monoloog als trioloog verpakt? Iedereen praat met zichzelf. Een complex geval. De regisseur stond voor een helse klus, maar daar is Johan Simons dol op. Zonder problemen zou hij koeien melken. Maar een stier melken, zou zelfs hem niet lukken. En dat is met Vals het geval. Het stuk heeft overigens geen ballen en is dus geen stier maar een os.
De tekst is, net zoals die van Simons’ Gif, van Lot Vekemans. Liepen haar vorige stukken over een gespannen draad, bij Vals staan stellingen scheef, lopen ideeën elkaar in de weg en is het eindresultaat niet warm te krijgen. Is het daarom dat regisseur Simons van de cel een koelcel maakte, bezaaid met cocktailijs? Is het daarom dat het speelvlak scheef staat, net als de achterwand, die beschilderd werd en een gecapitonneerde muur voorstelt?
Simons, een lepe kerel, heeft zich gefocust op de drie acteurs, maar ook Elsie de Brauw (Sis), Betty Schuurman (Kat) en Bert Luppes (Gé) moeten gaandeweg het onmogelijke van hun opdracht hebben ingezien. Hun spel is bloedeloos, ze kreunen hun clausen en hun motoriek hapert.
In J.M. Coetzees Disgrace trekt een wetenschapper zich terug uit de maatschappij. Goed idee, dacht Lot Vekemans. Nu nog een aanleiding zoeken om Coetzees stelling, dat de mens zichzelf niet kent, kracht van wet te geven. Even tappen van de site van Het Laatste Nieuws. Bingo! Een vluchtmisdrijf. Door een tv-ster. Ziezo, verhaal en moraal gevonden.
Lot Vekemans heeft mooie stukken geschreven en heeft recht op een misser. Maar hopelijk blijft het bij één.
VALS **
NTGent, Nationale Toneel
Tot 4/12 op tournee in Vlaanderen en Nederland
Ntgent.be
GUIDO LAUWAERT
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
