NIRVANA

WAT?

Wat doet een muzikant die zich graag op zijn dwarsigheid laat voorstaan – er zelfs mee koketteert – maar wiens groepje plots wordt uitgeroepen tot de Nieuwe Mainstream en hijzelf tot de Stem van een Generatie? Simpel: óf een driedubbeldwarse plaat maken als tegenreactie óf zich voor de kop schieten. Kurt Cobain deed het na Nevermind allebei. Een halfjaar voor hij besloot zijn garagemuur nogal drastisch te herdecoreren, bracht hij met Nirvana In Utero uit, meer een statement dan een plaat. Songs als Rape Me en Serve the Servants lieten een cynische, gedesillusioneerde zanger horen – onmiskenbaar gekweld door zijn eigen succes – maar nog opvallender was het muzikale extremisme van In Utero. Poppy songs als Dumb of All Apologies klonken nog lieflijker dan de meest gepolijste songs van Nevermind, terwijl schreeuworgieën als Milk It of Scentless Apprentice rauwer en compromislozer klonken dan we ooit van Nirvana gewoon waren geweest.

GEPREZEN OF VERGUISD?

In de oren van Nirvana’s platenfirma klonk het vooral als commerciële zelfmoord en uit vrees voor een aangekondigde flop voerden ze er weinig of geen promotie voor. Maar de plaat kwam in september 1993 in zowat elke hitlijst ter wereld binnen op nummer één, en na Cobains grote verdwijntruc een half jaar later kreeg de verkoop nog een tweede boost. Het muziekjournaille reageerde aanvankelijk vertwijfeld, maar in de annalen van de pop heeft In Utero intussen een plaats ingenomen als het kleine, dwarse broertje van Nevermind.

EN VANDAAG?

De nieuwe 20th AnniversaryEdition zal wellicht vooral de betrokken producers boeien. Want behalve een geremasterde versie van de originele plaat en een ‘2013 mix’ pakt deze verjaardagseditie vooral uit met de verschillende cuts van Pennyroyal Tea, Heart-Shaped Box en All Aopologies – want ho maar, Cobain en co. lieten de versies van producer Steve Albini achteraf immers hermixen door Scott Litt! Voorts krijgen we eerder uitgegeven B-kantjes, outtakes en demo’s – alleen de instrumental Forgotten Tune is previously unreleased – al doet de deluxe edition daar wel een meer dan behoorlijk MTV-concert bovenop.

CUI BONO?

Van Nirvana’s nalatenschap zijn vooral veel foute nu-metalgroepen beter geworden – schaam jullie, Nickelback et les autres! – maar sommigen hebben er ook gewoon een leuke spoof aan overgehouden. Check zeker de cocktailversie die Richard Cheese maakte van Rape Me. U moest al aan het youtuben zijn.‘This one’s for the ladies…’

NIRVANA ***

In Utero – 20th Anniversary Edition

grunge

Geffen / Universal

VINCENT BYLOO