De exit van violist Buni Lenski inspireerde DAAU – lees gerust d’Anarchisten, als u dat meer herkenbaar vindt – tot een nieuwe koerswijziging, deze keer richting minimalisme. ‘De stilte is onze vijfde muzikant geworden.’

‘Bestaan die nog?’ Toen Hannes d’Hoine, contrabassist en prille dertiger, drie jaar geleden aan zijn Antwerpse muziekvrienden verkondigde dat hij DAAU zou vervoegen, was dat hun eerste reactie: ‘Bestaan die nog?’

D’Hoine vertelt de anekdote langs zijn neus weg, op een terras ergens in Parijs. Samen met cellist Simon Lenski, accordeonist Roel van Camp en klarinetspeler Han Stubbe – de kern van DAAU – zit hij na te genieten van een staande ovatie na een geslaagd concert.

Je zou minstens van een van die drie een verbolgen reactie verwachten, maar die komt er niet. Vijftien jaar toeren ze al in verre en nabije buitenlanden, en met The Shepherd’s Dream hebben ze net hun zesde langspeler klaar, maar niet één die op zijn pik getrapt is van zoveel onbenul.

Zelfrelativering.

Als één nacht stappen met DAAU ons iets geleerd heeft, dan is het dat wel: dat de groep zichzelf continu relativeert.

GafFakat

De muziek spreekt voor zich. Zoiets. Als er al een verhaal is, dan laat DAAU het liever aan anderen over om het te vertellen. Ze geven hoogstens een aanzet, om die dan zelf meteen weer in te trekken. Genre: ‘Ja maar, dat is ook weer niet zó belangrijk.’

Zoals de etiketten die op hun muziek kleven. ‘Rock’ in eigen heim, sinds ze midden jaren 90 in de slip-stream van dEUS werden opgevist. ‘Folk’ of ‘Wereldmuziek’ daarbuiten, omdat er klezmer- en Balkaninvloeden in hun songs doorschemeren. En nu – letterlijk, op iTunes – ‘Unclassified Music’. Omdat het, tja, gewoon nergens anders meer inpast. ‘New Wave Classic’, zo definieerde een bevriende klassieke dirigent het voor ons na één luisterbeurt van The Shepherd’s Dream. Het inspireert Hannes d’Hoine tot nog beter: ‘New Wave Chambre Music: dat is het helemáál!’ De rest knikt glimlachend. Genre: ‘Het is allemaal niet zo belangrijk.’

Het is niet omdat het al laat is, er al wat gedronken is en er twee liefjes en een stalkster uit Polen (géén grap!) staan te wachten, dat ze zo down-to-earth zijn. Ze zíjn gewoon zo. Gekte zat, dat wel, maar ze steken ze het liefst in hun muziek. ‘DAAU heeft altijd iets met dieren gehad’, vertelt Van Camp plots. ‘Op elke plaat is er minstens een song naar een beest genoemd. Bestaande of gefantaseerde. Van Rabbit Eye Movement tot Tub Gurnard Goodness. Hannes heeft zelfs de hond uit de hoes van Domestic Wildlife op zijn arm getatoe-eerd, en we hadden lang een lam op onze rider staan. Nooit een gekregen, behalve in Leffinge, zij het dan een surrogaatlam: ze hadden plukken wol op een spaarvarken geplakt. Maar wat ik wil zeggen: tegenwoordig zijn ’t meer schilderijen en landschappen die ons inspireren.’ Qué?! ‘Ja maar, een dier of een landschap, dat is allemaal niet zo belangrijk. Het is gewoon een handige metafoor om een titel te verzinnen voor de muziek die we gemaakt hebben. Probeer het maar eens hè, als je geen songteksten hebt.’

‘Een van de werktitels was wel vernoemd naar een dier’, springt d’Hoine in. ‘ Gaffakat. Omdat Simon zijn poes aan ’t ruiven was, en we wild fantaseerden over een oplossing om van al dat kattenhaar verlost te geraken. Rond die periode werd er in Amerika een idioot opgepakt die alle poezen uit zijn beurt in gaffatape had ingebonden. Vandaar. Niet dat we dat ooit zelf gedaan hebben, hè! En de definitieve titel is uiteindelijk Out Of The Woods geworden.’

Exit Mad Genius

Het verhaal geeft te denken over de paddenstoel die in de prachtige houten hoes van The Shepherd’s Dream is gegrift, maar Van Camp ontkent. ‘Mijn lief dacht ook dat het een of ander hallucinogeen was. Niet dus.’ Nochtans is het geen onlogische gedachte. The Shepherd’s Dream is volledig uit improvisatiesessies ontstaan, en de eerste ervan gebeurden in een bos in Brasschaat. Maar we moeten daar – dat spreekt ondertussen voor zich – niet te veel achter zoeken. ‘Ik heb er een veredelde boshut staan,’ vertelt Van Camp, ‘een familiestuk waar we als tieners geregeld samen kwamen om muziek te maken en feestjes te bouwen. Nu zijn we ernaar teruggekeerd om opnieuw naar elkaar toe te groeien en te focussen.’

Begrijpelijk, gezien het vertrek van violist Buni Lenski, broer van Simon en een van de founding fathers van de band. Hij werd niet vervangen, wegens onvervangbaar. ‘Daar waren we vrij snel uit’, vertelt Simon. ‘Buni’s vioolspel is een verlengstuk van zijn persoonlijkheid. Een sessiemuzikant kan dat nooit opvangen.’

Lees: Buni was de mad genius van de band. Tik DAAU in op Google, en een van de eerste aangeboden links is een interview met de violist op de VPRO-site, waarvan de makers zelf beweren dat het ‘ kut’ was. Al zijn ze er niet uit of dat het gevolg was van Lenski’s pretentie, onzekerheid, misbruik van verboden substanties of een combinatie van al die factoren. Het laatste, dixit een ingewijde. ‘Je bent ofwel mad, ofwel geniaal, maar nooit de twee tegelijk’, vat Van Camp het probleem samen. ‘Het is zijn keuze geweest om op te stappen’, preciseert Simon. ‘Een waarover hij lang gebroed heeft, en waarop hij altijd kan terugkomen.’

In plaats van de leegte op te vullen, hebben ze het vacuüm opgezocht. Ze hebben er zelfs hun drummer voor opgeofferd. ‘De stilte is onze vijfde muzikant geworden’, grapt Van Camp. ‘Ze is goedkoop, en spreekt ons nooit tegen.’ Het resultaat is een zuiver akoestische plaat met vijf lang uitgesponnen minimalistische songs. Als er al geluidseffecten te horen zijn, dan hebben ze die uit hun instrumenten zelf gewrongen. Ambachtelijk, niet digitaal. Er zit een statement in vervat, al is de band – een democratie tegen beter weten in – het niet meteen eens over de invulling ervan. ‘Als er al een statement is,’ luidt de conclusie na een kort en stevig debat, ‘dan wel een esthetisch statement. Iedereen kruipt tegenwoordig een podium op met een laptopwizard. Het risico is nihil. Elke valse noot wordt gefilterd, elke stilte opgevuld met een digitaal effect. Wij gaan tegen die stroom in, en zoeken het risico weer op. Het is wij, en onze instrumenten.’

The Shepherd’s Dream

Nu uit bij Radikal Duke.

Door Karel Degraeve / Foto Tom Verbruggen

‘Iedereen kruipt tegenwoordig een podium op met een laptopwizard. Het risico is nihil. Wij gaan tegen die stroom in.’