MY AMERICA
Elf jaar was het neefje en hij toonde zijn keuken. Alles had hij dubbel, vertelde hij. Waarom dat precies was, kon hij niet onmiddellijk uitleggen. ‘Gewoon’, haalde hij zijn schouders op. Veel hebben markeert toch enigszins aan welke sport van de maatschappelijke ladder je hangt te bengelen? Of hij de keuken ooit gebruikte, wilde Michiel Vos weten. Het neefje lachte zijn dubbele rij witte tanden bloot en keek hem vol ongeloof aan. ‘Nooit’, zei hij. Bijna onzichtbaar knikte hij met zijn hoofd. Een Mexicaanse dame krabde het laatste spatje vet weg uit de oven. Koken is voor hen, leek het neefje te zeggen.
De spagaat van Amerika en hoe pijnlijk die kan aanvoelen. Dat wil de Nederlandse correspondent in Amerika in My America tonen. Het is een spagaat die Vos uit eigen ervaring kent. Hij trouwde in in een van de meer vooraanstaande families in de Democratische partij. Zijn schoonmoeder, Nancy Pelosi, was de eerste vrouwelijke voorzitter van het Huis van Afgevaardigden. En het was op haar buitenverblijf in de wijnvallei van de Verenigde Staten, Napa Valley, dat het neefje de keuken showde. Vos, vrouw en kinderen brengen er hun zomers door. Het zijn feestelijke zomers, van wijn proeven, feesten en dansen op tennisbanen.
Maar ’s nachts wordt er door dat andere deel van de bevolking hard gewerkt. Met hoofdlampen op en oranje fluohesjes aan verspreiden de Mexicaanse seizoensarbeiders zich als menselijke sprinkhanen over de wijngaarden en snijden aan een hels tempo de druiven van hun ranken. Op de achtergrond hoor je een van de grote wijnbonzen vertellen dat Amerika het land is waar het nog mogelijk is te bereiken waar je van droomt los van opvoeding, familie, financiële middelen. De man kwam zelf ooit uit Chili. Maar hoe berooid dat precies was, vergat Michiel erbij te vertellen.
Natuurlijk, hoe ver kun je gaan in verdoken kritiek op een schoonfamilie die door haar positie in de samenleving een toegangsbadge heeft voor veel streng bewaakte deuren? Vos beperkt zich dan ook tot mijmeringen. Over hoe zijn beide zonen zich vrij als vogels voelen tussen al die wijngaarden van het betere volk. Over hoe evident zijn familie het vindt om 300 dollar neer te tellen voor kaas uit Nederland. Hij schuift er beelden over van de protesterende 99 procent en klikt vervolgens door naar wat hij noemt ‘de triestigste plek op aarde’. Walmart, waar de gewone Amerikaan zijn winkelwagen volstouwt met grote en kleine prullen die hem voor de tijd dat de kick van de aankoop duurt het gevoel moeten geven erbij te horen.
Op het feest die avond op het landgoed van de schoonfamilie is Robert Redford aanwezig. Hij heft het glas rode wijn en vraagt zich af welke woorden er nu het best bij zo’n zomernacht passen. Hij kiest voor Dickens. ‘Dit zijn de slechtste aller tijden en dit zijn de slechtste aller tijden.’ Er klinkt gelach. ‘Hoe zijn we op dit punt gekomen, waarop ons politieke systeem zo ontwricht is dat het niet langer het algemeen belang dient?’ Het lijkt een gemeende bezorgdheid. Maar die wordt met een welgemikt applaus alweer weggeveegd. Je zou willen weten wat al die rijke, gearriveerde mensen daar nu van denken, van het falen van de openbare dienst. Maar Vos kijkt er vooral bedremmeld naar. Hij nipt van zijn glas. Blijkbaar went het zelfs om in spagaat te staan.
*** Elke woensdag, Canvas
Meer bedenkingen op www.knackfocus.be/testbeeld
DOOR TINE HENS
JE ZOU WILLEN WETEN WAT AL DIE RIJKE, GEARRIVEERDE MENSEN DAAR NU VAN DENKEN, VAN HET FALEN VAN DE OPENBARE DIENST. MICHIEL VOS KIJKT ER IN MY AMERICA VOORAL BEDREMMELD NAAR.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier