Sommige films zijn enkel genietbaar als je het verstand op nul zet, die van Jia Zhangke enkel als je dat net níét doet. Geen verteller die het snel veranderende China scherper fileert dan de regisseur van The World (2004), Still Life (2006) en A Touch of Sin (2013). Het ambitieuze driedelige Mountains May Depart begint met Chinezen die anno 1999 enthousiast Go West van de Pet Shop Boys meezingen en eindigt in 2025 met Chinese migranten die ontheemd in Australië ronddolen. ‘Tijd speelt een belangrijke rol in al mijn films, maar in deze in het bijzonder’, zegt Jia. ‘Ik heb al veel films gemaakt over de verhouding tussen individu en samenleving. Het werd tijd om eens te focussen op emoties en liefde. Dat betekent niet ik geen aandacht schenk aan de sociale context. Integendeel, ik onderzoek welke invloed de evoluerende samenleving, de technologie en de economie hebben op hoe we liefde en relaties ervaren. Dat kun je pas laten zien over een grotere tijdsperiode.’
Jia wijst op twee veranderingen. ‘Enerzijds wordt liefde anders ervaren omdat de tijden veranderen. In 1999 zie je de opkomst van internet en mobiele telefonie. Dat verandert de manier waarop mensen met elkaar omgaan. Liefde en relaties worden plots heel anders geconceptualiseerd. Anderzijds ervaar je liefde altijd anders met het ouder worden. In 1999 is de liefde tussen jonge mensen uitzinnig, naïef, zeemzoet en romantisch. Maar mettertijd krijg je een heel ander begrip van liefde. Op middelbare leeftijd kan de liefde eerder bitter dan zoet smaken. Pragmatisme kan belangrijker worden dan romantiek.’
Niet voor het eerst hekelt de regisseur de gevolgen van het consumentisme dat veel van zijn landgenoten vandaag aanhangen. ‘In de film beslist de moeder dat haar kind niet bij haar maar bij de vader moet blijven omdat hij meer geld heeft. Ze denkt oprecht dat hij hun kind een beter leven zal geven omdat hij rijker is. Ik denk dat het ons heel zuur zal opbreken als we al onze beslissingen op consumentisme blijven baseren.’
En hoe kwam de meesterchroniqueur van het veranderende China uit bij het ooit door Rode Duivel Danny Boffin prachtig ingezongen Go West? ‘Ik zocht een sterk begin voor de film. Als ik aan het einde van de jaren 90 terugdenk, herinner ik me altijd de discoclubs die toen heel populair waren. Dé hymne daar was Go West van de Pet Shop Boys. Niet, zoals je zou verwachten, door de tekst. Wij wisten niet eens waar de Pet Shop Boys over zongen. Het was de beat die ons in vervoering bracht. In die clubs was het de gewoonte om op je eentje te dansen, maar op Go West werd synchroon gedanst, in groep. Het was bijna een ritueel, een manier om onze verbondenheid uit te drukken. Met dát idee wilde ik Mountains May Depart starten. De tekst was secundair, maar drukte wel ons toenmalige verlangen uit om ergens naartoe te trekken waar we dachten meer vrijheid en meer mogelijkheden te vinden.’
MOUNTAINS MAY DEPART
15/10 om 17.30 uur, 20/10 om 17 uur en 21/10 om 20 uur. Vanaf 23/12 in de bioscoop.
Jia Zhangke: ‘MET DE PET SHOP BOYS DRUKTEN WE ONZE VERBONDENHEID UIT.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
