Debuterend regisseur Neill Blomkamp zag zijn uitdagende sciencefictionprent District 9 geheel onverwacht tot een hit uitgroeien. Jawel, sprookjes bestaan nog in Hollywood – met dank aan The Lord of the Rings-genie Peter Jackson.

In oktober 2005 leek de toen 26-jarige Neill Blomkamp ‘ king of the world’. De in Zuid-Afrika geboren aspirant-filmmaker mocht immers aan het roer staan van de verfilming van de enorm populaire videogame Halo. ‘Ik kon mijn oren niet geloven’, vertelt Blomkamp. ‘Iedereen in Hollywood aasde op die baan. Waarom zouden de studiobonzen een groentje zoals ik een blockbuster met een budget van 200 miljoen dollar toevertrouwen?’

Het antwoord is simpel: Blomkamps kortfilms, commercials en visuele effecten hadden Peter Jackson overtuigd. En als de man achter de lucratieve The Lord of the Rings-trilogie onder de indruk is, volgt Tinseltown gedwee. ‘Het was een droom die werkelijkheid werd. Ik wilde al mijn hele leven films maken. Het advertentiewereldje kon me gestolen worden.’

Blomkamps droom veranderde echter in een nachtmerrie toen coproducenten Universal Pictures en Twentieth Century Fox enkele maanden later beslisten om het project af te blazen. ‘Wat er juist misliep, is nog steeds niet duidelijk’, aldus Blomkamp. ‘Dat het enorme budget een rol speelde, zal zelfs de grootste idioot begrijpen. En twee enorme filmmaatschappijen die samenwerken is om problemen vragen.’

Blomkamp was begrijpelijk uit zijn lood geslagen. ‘Ik was naar Nieuw-Zeeland verhuisd om het project voor te bereiden. Peter ging als producent fungeren en zijn uitvalsbasis ligt daar. Hij runt er naast een gigantisch studiocomplex ook nog eens het ultramoderne effectenhuis Weta. Daar zat ik dag in, dag uit computertests te doen om de digitale effecten die in Halo een grote rol zouden spelen, op punt te stellen. Plots was dat niet meer nodig.’

Maar Jackson liet zijn protegé niet in de kou staan: ‘Toen ik op het punt stond om mijn koffers te pakken, vroeg Peter of ik geen ideeën had voor een persoonlijker project. Echt lang moest ik er niet over nadenken: enkele jaren tevoren had ik de kortfilm Alive in Joburg gedraaid. Het uitgangspunt – de komst van een groep gestrande buitenaardse wezens wekt gemengde gevoelens op bij de inwoners van Johannesburg – leek me erg geschikt om tot een spannende, uitdagende en emotionele langspeelfilm uit te bouwen.’

Jackson ging meteen akkoord, voorzag een budget van 30 miljoen dollar en – het sterkst van al – beloofde dat de grote studio’s zich niet gingen bemoeien. ‘Na het Halo-debacle had ik het wel gehad met die Hollywoodbobo’s en hun holle woorden. Peter gaf me de vrijheid om District 9 in alle rust te draaien.’

Het eindresultaat getuigt van een doorgedreven durf op alle gebieden. Het verhaal van een Zuid-Afrikaanse overheidsagent die een intense band ontwikkelt met de in een sloppenwijk ondergebrachte aliens werkt als tragische roetsjbaanrit én als politiek pamflet. De casting van de onbekende Sharlto Copley als de naïeve protagonist blijkt een meesterzet. Plus: de indrukwekkende speciale effecten laten niets aan de verbeelding over als iets of iemand aan zijn einde komt.

‘Ik ben blij dat die zaken je opgevallen zijn’, glundert Blomkamp. ‘Over de speciale effecten kan ik kort zijn: ik kom uit die wereld, ik weet wat kan en niet kan. Ondingen zoals de Transformers-films kosten handenvol geld omdat de lui in de regisseursstoel nietweten waarmee ze bezig zijn.’

Copleys acteerprestatie bleek meer een sprong in het duister: ‘Sharlto kwam jaren aan de bak als producer in Zuid-Afrika. Het heeft me maanden gekost om hem te overtuigen dat het tijd was voor een carrièrewissel. Ik wist dat hij zou schitteren als Zuid-Afrikaanse Jan Modaal.’

Bij de opmerking dat de politieke dimensie van District 9 in de persmap flink gerelativeerd wordt, schiet Blomkamp uit zijn sloffen: ‘Ik wist dat ik dat ding had moeten lezen! Enkele clowns van Sony (de studio die de distributierechten kocht; nvdr.) hebben zich daarmee bemoeid. Mijn favoriete sciencefictionfilms daagden het bioscooppubliek uit. 2001: A Space Odyssey, Blade Runner en RoboCop zijn allemaal hersenbrekers die de grote studio’s nu zouden doen steigeren. Natuurlijk speel ik in op de apartheidspolitiek. Natuurlijk liet die littekens achter in de psyche van mijn geboorteland. Al toen ik Alive in Joburg draaide, viel het me op dat het gros van de mensen er geen doekjes om wond toen ik hen vroeg om hun gal te spuwen over illegale immigranten. Laten we een kat een kat noemen: Zuid-Afrika barst nog steeds van de haat.’

Over de promotionele inzichten van Sony is Blomkamp evenmin te spreken: ‘Toen we zeiden dat we mensen wilden stimuleren om hun bedenkingen op sites als Facebook en Twitter te posten, reageerden ze aanvankelijk weigerachtig.’ Al een geluk dat hij doorzette: deze ‘revolutionaire’ marketingstrategie legde immers niemand windeieren (zie kaderstuk). District 9 bracht tijdens zijn openingsweekend in de Verenigde Staten maar liefst 36,5 miljoen dollar in het laatje en enkele weken later werd de magische kaap van de 100 miljoen overschreden. Niet slecht voor een verhaal dat begon bij een mislukking.

Door Steven Tuffin

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content