Steven Spielberg, met Tom Cruise, Colin Farrell, Samantha Morton, Max van Sydow, Kathryn Morris

Twintig jaar na de dood van Philip K. Dick en twintig jaar na Blade Runner (de weinig Dickiaanse verfilming van Do Androids Dream of Electric Sheep?) komt uitgerekend wollen beer Steven Spielberg aanzetten met een instant classic, misschien wel de meest eclatante sciencefictionfilm uit de geschiedenis. Dicks verhaal The Minority Report (voltooid in ’54) telde amper 31 pagina’s, maar in het uitgesponnen script van Scott Frank wordt een flink stuk van zijn geest geïntegreerd, terwijl Blade Runner en A Clockwork Orange de inspiratie aanvullen.

2054. PreCrime is een privaat veiligheidsbedrijf dat extreem geweld uit de wereld helpt dankzij drie precogs, die de gave of vloek bezitten misdaden waar te nemen voor ze plaatsvinden. Hun breingolven vertalen zich in beeldenbestanden die door PreCrimes meest toegewijde agent, Paul Anderton, worden geanalyseerd om plaats van misdaad en dader op te sporen. Als op een dag echter de precogs Anderton zelf aanwijzen als de toekomstige moordenaar van PreCrimes baas Burgess, slaat hij achternagezeten door een sceptische FBI-agent op de vlucht, op zoek naar een minority report, het bewijs dat de voorspelling van de precogs niet eenstemmig was.

Spielberg begon aan dit project met de ‘voorbedachten rade’ een ‘groezelige, korrelige’ film te maken en tekent voor een sardonische, futurologisch geloofwaardige superthriller, die qua visuele design zijn gelijke niet kent. Zijn trouwe cameraman Janusz Kaminski tovert haast ‘levende’ beelden en beelden-in-beelden van een universum dat tegelijk droom en nachtmerrie is (de production design van Alex McDowell is onwaarschijnlijk). De film lijkt wel één lang cinematografisch hoogtepunt, opgezweept door John Williams score.

Uitzonderlijk is zeker de prestatie van een grimmige Cruise die zijn Hollywoodtronie met wellust laat ontheiligen en het razend hart van de film vormt. Morton – precog Agatha met het foetale gelaat van 2001: A Space Odysseyapos;starchild’ – is daarbij een en al vergezellende angst (even onderbroken door een Spielbergiaans moment van sentiment).

Hoezeer de film een toekomst toont waarin perceptie de sleutel tot een gewijzigde mensheid wordt en het individu letterlijk zijn ogen achternaholt, blijkt uit de obsessie van de film met waarneming en beeld. Dicks morele raadsel (of het opsporen en neutraliseren van misdadige intentie ooit een basis kan vormen voor straffende actie) is bovendien dankzij dickhead Bush jr. brandend actueel. Samengevat: uw brein zal sterren zien – véél meer dan de spaarzame vier hierboven.