Sad but true – Ooit was Metallica een grensverleggende groep. Helaas was dat vóór ze videoclips maakten.

The Videos 1989 – 2004 Universal

‘Mensen stoppen met vrienden maken als ze dure meubelen beginnen te kopen’, stelde de Britse schrijver Douglas Coupland ooit, en misschien stoppen metalgroepen wel met goeie platen maken als ze dure videoclips beginnen te draaien. Bij Metallica duurde het tot eind jaren 80 voor er genoeg geld was om een regisseur in te huren die hun singles op MTV kon krijgen, toen nog de enige muziekzender. Maar vanaf dat moment ging het pijlsnel bergaf met de groep, zoals ten overvloede mocht blijken uit stinkers van platen als Load, Reload, St. Anger en S&M, waarop ze hun songs lieten bewerken door een symfonisch orkest. Ballads als Nothing Else Matters en The Unforgiven op The Black Album maakten Metallica ongemeen populair, maar fans van het eerste uur keerden de groep massaal de rug toe. Zeker toen het viertal enkele duizenden internetgebruikers liet vervolgen die illegaal Metallicasongs hadden gedownload, en een proces inspande tegen een cosmeticafabrikant die het woord ‘metallic’ gebruikt had in een reclamecampagne. Een paar jaar geleden was in Rolling Stone nog te lezen dat Metallica een patent genomen had op het veelgebruikte akkoordenschema E-F, en alle muzikanten voor de rechter zou slepen die die twee akkoorden nog na elkaar zouden spelen. Een grap, zo bleek al snel, maar het feit dat veel lezers het heel even geloofden, was pijnlijk veelzeggend.

Op The Videos 1989-2004 laat Metallica voor het eerst zijn verzamelde videoclips op dvd stansen, eenentwintig in totaal. Van And Justice For All, de laatste goede plaat van de groep, is er de indrukwekkende clip van One, gebaseerd op de cultfilm Johnny Got His Gun van Dalton Trumbo. Maar voor het overige is het meer dan twee uur huilen met de pet op. The Unforgiven, Enter Sandman en Nothing Else Matters zijn één lange opeenvolging van foute metalclichés, compleet met beelden van slapende kindjes die geplaagd worden door nachtmerries. En vanaf Until It Sleeps wordt het al helemaal potsierlijk, als we het viertal met gestileerde kapsels, oogschaduw en een dodelijk serieuze blik zien meespelen in minifilmpjes allerhande, temidden van bewegende podia, explosies en crashende auto’s.

The Videos illustreert de vrije val van Metallica minstens even goed als Some Kind Of Monster, de onthutsende documentaire over de groep die twee jaar geleden verscheen. Alleen zijn de clips een pak minder vermakelijk.

Wouter Van Driessche