MARSMAN

‘Ik kan dagenlang op een idee zitten broeden’, knikt Mathias Sercu, u vooral bekend als acteur, maar de man schrijft ook: theaterstukken, en nu voor het eerst een tv-serie. Nee, Marsman gaat niet over een groen ventje, maar een vreemde vogel is het wel geworden.

Een ongeluk komt nooit alleen, zo ondervindt Nico Marsman (Jurgen Delnaet). Wanneer zijn moeder overlijdt, erft hij haar lingeriewinkel ergens te lande én de zorg over zijn autistische broer Rudy (David Cantens). Tot overmaat van ramp verliest de van de hand Gods geslagen Marsman ook nog eens zijn weinig inspirerende job als autoverkoper en ziet hij zijn vrouw Vera (Maaike Cafmeyer) haar koffers pakken. Marsman staat erbij en kijkt ernaar. Hij vindt zelfs niet meer de fut om mee te spelen in zijn rockbandje annex vriendenkliek De Mannen van Mars.

Mathias Sercu heeft zelf een autistische broer en verloor vorig jaar zijn moeder, ‘maar voor alle duidelijkheid: het verhaal is niet autobiografisch’, haast hij zich te zeggen. ‘Het idee voor deze tv-serie is ontstaan tijdens de repetitie voor Frederik, een door mij geschreven theaterstuk over twee autistische mannen die op zoek gaan naar hun moeder. Dat speelde ik samen met David Cantens. Ik was zo onder de indruk van hoe overtuigend hij zich in zijn personage inleefde. Na voorstellingen kwamen mensen hem zelfs vragen in welke leefgroep hij zat (opvang voor kinderen en volwassenen met autisme wordt in leefgroepen georganiseerd, nvdr.), zo waarachtig was het. Toen ik David zo bezig zag, kreeg ik het idee voor een eigen tv-serie, Marsman dus.’

Sercu toog aan het schrijven. Elke acteur die een beetje aardig aan de bak komt, krijgt een behoorlijk pak scenario’s onder ogen. ‘Daar heb ik allicht het een en ander van opgepikt’, zegt hij. ‘Bovendien was ik, met zeven zelf geschreven theaterproducties, geen onbeschreven blad. Ik vroeg aan Serge Bierset, die bij productiehuis Sultan Sushi de fictie begeleidt, of ik niet de hulp van een professionele scenarist moest zoeken. Maar afgaande op de scenario’s voor de eerste afleveringen, die ik al klaar had, zei hij dat ik vooral op mijn eigen manier verder moest doen. Ik heb Marsman helemaal op buikgevoel geschreven. Zonder grote structuur voor ogen. Ik ben een ‘broeder’. Dagenlang kan ik als een hen op een idee zitten broeden. Vaak ga ik dan met de motor rijden, en achteraf komt het er meestal in een gulp uit.’

Ook de regie wilde Sercu zelf op zich nemen, al zocht hij daar toch hulp bij. ‘Jaren geleden ben ik nog de chauffeur van Mathias geweest’, vertelt zijn coregisseur, Eshref Reybrouck. ‘Als stagiair op de set van Team Spirit was mijn taak onder meer om Mathias ’s avonds naar huis te rijden. Dan raak je aan de praat en als student aan het Rits vertel je natuurlijk over je wildste filmplannen. Daarna hebben we elkaar lange tijd niet meer gezien. Ik ging aan de slag als assistent-regisseur en pas op de set van Danni Lowinski kwamen we elkaar weer tegen. Toen ik bij Sultan Sushi over een eigen project kwam praten, kreeg ik te horen: “We hebben iets beters voor jou: Marsman.”‘

‘Ik was geweldig blij met de suggestie om met Eshref te werken’, aldus een enthousiaste Sercu. ‘Ik had te weinig ervaring als tv-regisseur, maar als ik met een ervaren rot had gewerkt, had die er natuurlijk zijn eigen serie van gemaakt. Eshref en ik waren allebei debutanten, zo hebben we elkaar gevonden.’ ‘Uiteraard was ik na jaren als assistent nerveus bij de start’, bekent Reybrouck. ‘Ik had voor we begonnen aan Tom Van Dyck gevraagd hoe hij en Michiel Devlieger dat hadden aangepakt bij Van vlees en bloed. “Je zult zien, dat gaat vanzelf”, zei hij, en dat bleek te kloppen. Mathias stond voor elke suggestie open. En wanneer hij zelf stond te acteren, regisseerde hij heel consequent niet.’

OM DAN METEEN OOK MAAR, À LA ORSON Welles, ook nog eens de hoofdrol op zich te nemen, zag Sercu echter niet zitten. ‘Nee, bedankt’, lacht hij. ‘Ik wist dat als ik mee wilde regisseren ik niet ook nog eens de hele tijd als hoofdrolspeler op de set kon staan. Ik zou er trouwens niet in slagen om mijn eigen acteerprestaties met voldoende afstand te bekijken. Aanvankelijk zou ik zelfs niet eens meespelen, tot ik er tijdens het schrijven te veel zin in begon te krijgen. Voor elke rol had ik wel een acteur of actrice in gedachten. Ook voor Mark dus, de eenarmige drummer van De Mannen van Mars, die ik uiteindelijk heb ingepikt. (grinnikt) Ik heb er mij wel een beetje aan mispakt: om die ontbrekende arm te fingeren, zat die van mij verstopt in zo’n rubberen pak, waardoor ik een gigantische bierbuik leek te hebben, mét hangende borstjes. Maar zwéten dat ik deed in dat pak.’

Voor de casting spraken Sercu en Reybrouck af dat ze telkens elk hun top drie zouden opstellen. Prijkte bij beiden bovenaan op het lijstje voor de rol van Nico Marsman: Jurgen Delnaet. ‘Mathias belde mij persoonlijk op’, herinnert die zich. ‘Ik was gecharmeerd, en na het lezen van de eerste scripts was ik helemaal verkocht. Ik heb, met pijn in het hart, een theatertournee met vrienden afgezegd om tijd te kunnen maken voor de opnames van Marsman‘, aldus de tegenwoordig, van Halfweg tot In Vlaamse velden, alomtegenwoordige Delnaet. ‘Ik las een verhaal waarvan ik wilde weten hoe het zou aflopen. En ik zag Nico Marsman helemaal voor mij: een man die verdwaasd staat toe te kijken hoe de wereld rondom hem aan het doldraaien is.’

Met ook nog Maaike Cafmeyer, Robbie Cleiren en Tom Audenaert (als langharige toogfilosoof) oogt de Marsman-cast sowieso al fraai, maar wat misschien nog het meest opvalt, is de keuze voor jong, nog onbekend talent Lynn Van Royen als dochter Femke en David Cantens als de autistische Rudy. ‘Zoals gezegd: David lag aan de basis van mijn idee, dus hij moest er zeker bij’, legt Sercu uit. ‘Lynn heb ik, net als David overigens, leren kennen bij theatergezelschappen als De Spelerij. Ik wist dat ze voldoende in haar mars heeft om tienerdochter Femke te spelen, zowat de enige ‘volwassene’ ten huize Marsman.’

EEN TIENER ALS DE ENIGE VOLWASSENE, een eenarmige drummer… En tegen het einde van de eerste aflevering al staat de voltallige cast te zingen aan het bed van een dromende Nico Marsman. ‘Mijn persoonlijke knipoog naar The Singing Detective‘, grijnst Sercu. ‘Ik wist dat ik daar maar een keer mee zou wegkomen dus heb ik het maar meteen gedaan.’ ‘Die aparte humor, op het snijvlak van tragedie en komedie, maakt Marsman net zo bijzonder’, vindt hoofdrolspeler Jurgen Delnaet. ‘Marsman staat niet voor lach-of-ik-schietgrappen. Mathias is net heel zuinig met humor, en hij ziet de absurditeit van zeer alledaagse dingen in. Daar hou ik persoonlijk heel erg van.’

‘De kracht van Marsman zit ‘m in de scenario’s van Mathias. Elders maken acteurs na de eerste lezingen vaak nog de nodige aanpassingen, dat was hier niet nodig’, weet Eshref Reybrouck, die ook op zoek mocht naar een gepaste visuele stijl. ‘Al vlug kwam ik uit bij twee films: The Weather Man van Gore Verbinski en A Serious Man van de Coen-broers. Allebei films over een antiheld, net als Nico Marsman. Voor die films hanteren ze ook een passend trager tempo, dat onderstreept de schoonheid van een tragikomedie. Dat hebben wij ook nagestreefd.’

Wat heel fraai aansluit bij dat tragere tempo: de melancholische soundtrack die Sioen componeerde. ‘Hem heb ik persoonlijk gevraagd’, meldt Mathias Sercu fier. ‘Frederik Sioen heeft al eerder muziek bij enkele toneelstukken van mij gemaakt. Ik was er telkens door gepakt hoe hij atypische muziek weet te bedenken die in de eerste plaats ten dienste staat van het verhaal.’

Marsman lijkt een raar beestje om zo maar midden in de week los te laten op één – je zou de reeks eerder, net als bijvoorbeeld Red Sonja, op Canvas verwachten. ‘Voor mij is Marsman sowieso al een droom die is uitgekomen, maar ik ga niet ontkennen dat ik met een dubbel gevoel zit’, bekent Sercu. ‘Natuurlijk hoop ik dat iedereen juichend zal rechtveren en roepen hoe prachtig de reeks wel niet is. Tegelijkertijd besef ik dat niet iedereen Marsman zal lusten. Maar kijk, ik heb helemaal mijn zin kunnen doen, en ik ben de VRT en Sultan Sushi bijzonder dankbaar voor die carte blanche. Dat nemen ze mij niet meer af. Ik zit trouwens niet op Twitter en ik ben sinds een paar maanden weg op Facebook, een verademing. (lacht) Daar mogen ze dus gerust zeggen hoe slecht ze Marsman wel niet vinden.’

MARSMAN

Vanaf dinsdag 25/3 om 20.40 uur op één.

DOOR HANS VAN GOETHEM – FOTO’S KRIS DEWITTE

JURGEN DELNAET ‘MARSMAN STAAT NIET VOOR LACH-OF-IK-SCHIETGRAPPEN. EN IK LAS METEEN EEN VERHAAL WAARVAN IK WILDE WETEN HOE HET ZOU AFLOPEN.’