Patrick ‘Kitten’ Braden, het hoofdpersonage uit ‘Breakfast on Pluto’, draagt dameskleren omdat hij zichzelf als een vrouw beschouwt. Maar je hoeft geen transseksuele gevoelens te koesteren om in een film een jurk aan te trekken, zoals dit overzicht bewijst.

Camp

Dragqueens zijn natuurlijk de meest opzichtige aller travestieten en niemand bracht ze ooit met meer glamour of glorie in beeld dan Australiër Stephan Elliott in The Adventures of Priscilla, Queen of the Desert. Wie nog meer dolle diva’s wil zien, kan terecht bij onder meer Flawless (Philip Seymour Hoffman die zangles geeft aan Robert De Niro), To Wong Foo, Thanks for Everything, Julie Newmar (Patrick Swayze en Wesley Snipes in drag!) en documentaires zoals Wigstock.

Psychopaten

Niets toont beter het ongemak waarmee travestieten bejegend worden dan het feit dat ze nu en dan ook als psychopaten opgevoerd worden. Buffalo Bill uit The Silence of the Lambs, de kerel die het in Cherry Falls op maagden gemunt heeft, Dr. Elliot in De Palma’s Dressed to Kill en natuurlijk Norman Bates in Psycho, ze drukken hun waanzin uit door een japon aan te trekken.

Statement

Weinig regisseurs hebben het aangedurfd om hun eigen voorkeur voor damesoutfits op het scherm te brengen. De uitzondering blijft Glen or Glenda van de legendarische Edward D. Wood Jr. We krijgen er onder meer Bela Lugosi te zien die met een dik Hongaars accent voor meer tolerantie pleit: ‘Vat are lietle boys made ov? Ies iet puppy dog tails? Bieg fat snails? Or maybe brassieres!’

Uit noodzaak

Sommige mannen trekken vrouwenkleren aan omdat ze enkel op die manier een bepaald doel kunnen bereiken. Het schoolvoorbeeld is Some Like It Hot, waarin Jack Lemmon en Tony Curtis zich als vrouw vermommen om uit de klauwen van de maffia te blijven. In Mrs Doubtfire verkleedt de gescheiden Robin Williams zich in een oppas om bij zijn kinderen te kunnen zijn, in Tootsie doet Dustin Hoffman het om een job vast te krijgen.

Rock-‘n-roll

De hele glamrockstijl was eropuit om de verschillen tussen man en vrouw uit te wissen. Geen wonder dus dat we ook in rockmusicals vrouwelijk uitgedoste performers aan het werk kunnen zien. Tim Curry zette de toon in The Rocky Horror Picture Show, John Cameron Mitchell deed het zestien jaar later met succes over in Hedwig and the Angy Inch.

Shockeffect

Sommigen beweren dat ze het meteen hadden gezien, maar wij waren toch evenveel van ons à propos als hoofdacteur Stephen Rea, toen die in The Crying Game ontdekte dat zijn geliefde Dil meer aan het lijf had dan hij had gedacht.

Divine

Een categorie apart. Harris Glenn Milstead, zoals hij bij zijn geboorte heette, werd wereldberoemd dankzij zijn hit Shoot Your Shot, bereikte een cultstatus met zijn optredens in verschillende films van John Waters (van Mondo Trasho tot Hairspray) en mocht zichzelf onsterfelijk noemen toen hij in Pink Flamingos van een verse hondendrol snoepte.

Almodòvar

Nog een categorie apart. De flamboyante Spanjaard heeft zich altijd goed gevoeld in het gezelschap van marginale figuren en maatschappelijke outcasts en daar horen travestieten ook nog steeds bij. We zijn nog niet vergeten hoe hij in La mala educaciòn de Mexicaanse ster Gael Garcìa Bernal omtoverde tot een vrouw, al blijft de uitschieter de vuilgebekte Antonia San Juan (een echte travestiet) uit Todo sobre mi madre.

Vice versa

Om niemand uit te sluiten, geven we ook nog een paar voorbeelden van vrouwen die zich om welke reden dan ook als man verkleden. Barbra Streisand deed het als jonge Joodse in Yentl, Tilda Swinton in Sally Potters eigenaardige Orlando en Disney deed zelfs een duit in dat zakje met het Chinese sprookje Mulan. Om nog maar te zwijgen over de vrouwen uit The Life of Brian die maar wat graag aan een steniging wilden beginnen.

Bizarriteiten

En dan blijven er nog een paar voorbeelden die niet zo makkelijk in een categorie vallen. In Cronenbergs Naked Lunch kruipt Roy Scheider (met sigaar) letterlijk uit de huid van een vrouw, in Pasolini’s Salò voeren de fascistische leiders een jonge travestiet op bij hun kakbanket en in Twin Peaks duikt David Duchovny op als FBI-agent(e) Dennis/Denise Bryson. (R.N.)

R.N.