Dinsdag 17/5, 22.05 – Canvas

Van alle gekken en bizarre mensen die Louis Theroux in zijn lange carrière al heeft ontmoet, waren de leden van de familie Phelps ongetwijfeld veruit de raarsten. In 2007 ging de Britse reportagemaker op bezoek bij de Westboro Baptist Church, een religieuze splintergroep die geleid werd door ‘gramps’ Fred Phelps en integraal bestond uit familieleden van de grote roerganger. Het woord ‘extremistisch’ is eigenlijk nog een understatement voor de ideeën van Phelps en co. Zij geloven namelijk dat het Amerikaanse volk veel te tolerant is tegenover ‘zondige seksuele afwijkingen’ als homoseksualiteit, en zo de straf van God over zich uitroept. Een van de manieren waarop God volgens hen Zijn ongenoegen laat blijken, is door Amerikaanse soldaten te laten sneuvelen in bijvoorbeeld Irak en Afghanistan. En daarom gaat de Phelpsclan demonstreren op hun begrafenissen, met in hun handen plakkaten met daarop slogans als ‘God hates fags’.

In zijn reportage The Most Hated Family In America liet Theroux niet alleen de waanzin van het religieuze extremisme zien, hij slaagde er ook af en toe in om door het pantser dat de leden van de sekte optrokken, te breken. Vier jaar later is hij teruggekeerd naar Kansas, de Amerikaanse staat waar de sekte zijn thuisbasis heeft. Hij treft er een organisatie aan die nog altijd even extremistisch en geschift is als voorheen – de scène waarin enkele vrouwen op de tonen van Lady Gaga een liedje over ontucht zingen, zegt alles – maar die tegelijk toch ook in crisis lijkt te zijn. De Westboro Baptist Church moet het hoofd bieden aan een rechtszaak die aangespannen werd door de vader van een overleden soldaat op wiens begrafenis men is gaan demonstreren. Die zaak, die in het najaar van 2010 en de lente van dit jaar uitgevochten werd voor het Amerikaanse Hooggerechtshof, vormt de achtergrond van deze film.

Een tweede probleem voor de kerk is dat er enkele leden de deuren achter zich hebben dichtgetrokken. De aanleiding voor Therouxs terugkeer was een e-mail van iemand die hij in 2007 geïnterviewd had en die sindsdien uit de Westboro Baptist Church is gestapt, en die persoon blijkt niet de enige ‘verrader’. Het verlies van enkele medestanders heeft de overblijvers niet milder gemaakt, integendeel. Ze gaan vrolijk door met het verstoren van begrafenissen en het verbranden van Korans en proberen hun haatboodschap op alle mogelijke manieren te verspreiden. Omdat het afscheid van enkele leden de toekomst van de sekte in gevaar brengt, worden de kinderen extra onder druk gezet en psychologisch geterroriseerd. Dat komt nergens beter tot uiting dan in het gesprek met Noah, een elfjarig jongetje dat al zijn hele leven onder de invloed van Fred Phelps zit en wiens hoofd dagelijks gevuld wordt met de krankzinnige ideeën van de sekte. Als Theroux hem vraagt wat hij nu het moeilijkst vindt aan het leven in de Westboro Baptist Church, antwoordt Noah verlegen: ‘Putting my thoughts into captivity.’

(S.W.)