Darren Aronofsky gaat de Bijbelse toer op met Noah, een grotesk en schizofreen maar tegelijk fascinerend en gedurfd spektakelvisioen. Amen.
In den beginne schiep God de hemel en de aarde. De aarde was woest en leeg, duisternis lag over de diepte, en de geest van God zweefde over de wateren. Tot Darren Aronofsky zich met het zaakje bemoeide, de profeet Noah in het vizier kreeg, in een New Yorkse plantentuin een ark op ware grootte liet bouwen en met de hulp van een batterij computers én een cheque van 160 miljoen dollar een digitale zondvloed over de multiplexen uitstortte.
Zelfs de hardnekkigste atheïst kent het Bijbelse verhaal waarop Aronofsky zijn eerste blockbuster baseerde: de wereld verzuipt in zonde, de vrome Noah vreest voor een bolwassing van bovenaf en begint een reusachtige houten sloep ineen te timmeren met plek om van elke bestaande diersoort een mannelijk en een vrouwelijk exemplaar mee aan boord te hijsen. Kwestie van na de zondvloed weer met een schone lei te kunnen beginnen.
Ook Aronofsky kent zijn Bijbel, maar de schepper van Requiem for a Dream (2000), The Wrestler (2008) en Black Swan (2010) kent blijkbaar ook The Lord of the Rings, Game of Thrones, de Ray Harryhausen-catalogus, The Searchers en andere apocriefe bronnen. Verwacht dus géén bidprentje voor pilaarbijters of indiepuristen, maar een woest kolkend, tussen goddelijke gravitas en aardse kitsch klutsend spektakelepos, waarin ’the Creator’ – het woord god staat niet in Aronofsky’s neutrale woordenboek – zich grote zorgen maakt over global warming. Toen al.
Dat Aronofsky zijn Bijbelshow een groen, hedendaags ecotintje meegeeft – met Noah als veggie avant la lettre die vol afschuw ‘meat is murder’-taferelen aanschouwt – is niet het enige wat de film een fascinerende, verrassende en soms ronduit bizarre trip door het Oude Testament maakt. Zou de zondvloed in de meeste blockbusters worden opgediend als overrompelende climax, dan pakt Aronofsky uit met een familiale parabel over liefde, plicht en schuldbesef als slotact, waarin Noah (Russell Crowe in o zo serieuze Maximus-modus) niet meteen de sympathiekste maar wel de fanatiekste superheld blijkt.
In die zin is Noah, met Jennifer Connelly als devote echtgenote, Emma Watson als adoptiedochter, Anthony Hopkins als duizend jaar jonge grootvader en Ray Winstone als goddeloze nemesis, even schizofreen als de visionaire arkenbouwer zelf. Enerzijds is het een hol staaltje Hollywoodbombast vol actie, beesten en monsters die eerder uit de ark van Tolkien dan die van Noah lijken ontsnapt. Anderzijds spoelt Aronofsky aan op de ruwe, mentale terreinen die hij in eerder werk al verkende, met een obsessieve, licht psychotische protagonist, levendige beelden van aards verval en een pulserende soundtrack van huiscomponist Clint Mansell. Bovendien trakteert hij je zelfs nu op het soort hiphopmontage dat zijn handelsmerk is geworden: een psychedelische, uit versnelde beelden opgetrokken making of van de aarde die zowel creationisten als darwinisten in hogere sferen brengt.
Dat Aronofsky zijn spektakelsloep geenszins waterdicht weet te houden en af en toe het roer moet lossen, is daarom zeker geen onvergeeflijke zonde. Hij heeft tenminste lef, ideeën en ambitie, duikt vol passie zowel het Oude Testament als de popcorntempels in en weet zowaar zijn persoonlijkheid mee aan boord van zijn digitaal gepimpte ecoparabel te smokkelen, met jeremiades van de een en halleluja’s van de ander tot gevolg.
Vrij naar het boek Genesis: en Knack Focus zag dat het goed, of tenminste toch intrigerend, origineel en diabolisch entertainend was.
NOAH ***
Darren Aronofsky met Russell Crowe, Ray Winstone, Emma Watson, Jennifer Connelly, Anthony Hopkins
DAVE MESTDACH
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
