Donderdag 5/5, 0.15 – Canvas

Oh lordy, my troubles so hard. Dankzij Moby geraakten de veldopnames van Alan Lomax bekend buiten kennerskringen, maar ’s mans archief bevat oneindig veel meer dan Amerikaanse spirituals. Filmmaker Rogier Kappers trok voor The Songhunter naar de plekken die Lomax in Europa bezocht op zoek naar authentieke volksliederen. ‘Wat deze film zo mooi maakt, is dat je te zien krijgt welke impact Alan Lomax heeft gehad’, zegt Bram Van Moorhem, gitarist van The Golden Glows, de band die samen met Roland met een Lomaxvoorstelling langs culturele centra trekt. ‘Vijftig jaar na datum vond Kappers in die Italiaanse of Schotse dorpjes altijd wel iemand die zich Lomax’ bijzondere bezoek herinnert. Je voelt hoe de man voor die mensen iets van onschatbare waarde heeft gedaan.’

Vertel eens, wat dreef Lomax ertoe in Amerika en Europa volksliedjes op te nemen?

Bram Van Moorhem: Zijn missie is eigenlijk ontstaan uit noodzaak in de jaren 30 van de vorige eeuw. Het gezin Lomax telde zeven kinderen. Toen hun moeder overleed, besloot Alan zijn vader John, een beroemde en beruchte musicoloog, te helpen. Hij trok naar staatsgevangenissen in de overtuiging dat hij daar de uitstervende slavenliederen nog zou kunnen horen, net omdat die mensen van de buitenwereld zijn afgesloten. Dat bleek niet helemaal het geval: elementen van slavenliederen werden er vermengd met spirituals en gospels. Die heeft Alan Lomax dan opgenomen in de hoop dat hij en zijn vader er lezingen over konden geven. Nu, dat bleek een idealistisch plan. Het heeft nog jaren geduurd voor vader Lomax voor die opnames een symbolische dollar heeft gezien.

Alan Lomax wordt wel eens beschuldigd van diefstal, terecht?

Van Moorhem: Ik denk van niet. Het klopt dat Lomax de rechten van een deel van die opnames op zijn naam geregistreerd heeft, maar dat was nodig om ze op plaat te kunnen uitbrengen. De man werd echt wel gedreven door idealisme, en dat wordt nog uitgedragen door de mensen die met de Association for Cultural Equity vandaag zijn archief beheren. In 2000 kwamen een aantal Lomaxopnames op de soundtrack van O Brother, Where Art Thou? van de Coenbroers terecht, dat is een miljoenenverkoper geworden. De man die jaren geleden een van die ‘prison songs’ heeft ingezongen, heeft tot zijn eigen verrassing zijn deel van de royalty’s wel degelijk gekregen.

Heeft Lomax zijn doel bereikt doordat groepen als The Golden Glows zijn archief in leven houden?

Van Moorhem: Ik denk niet dat wij ons met The Golden Glows als de voortzetters van zijn werk mogen beschouwen. Wij zijn geen authentieke folkgroep, wij maken veeleer iets nieuws met de elementen die hij heeft bewaard. Lomax was zich bewust van de waarde van die volksliederen als cultureel erfgoed, hij heeft dat gevalideerd. Van de jaren 30 tot 90 is hij in Noord- en Zuid-Amerika en Europa hardnekkig blijven zoeken – met een gigantisch archief als resultaat. ‘En wij zitten met de gebakken peren’, klonk het bij ons bezoek aan de Association for Cultural Equity.

www.culturalequity.org

www.goldenglows.be

HANS VAN GOETHEM

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content