ZOETE ZONDEN Als het over zondig gedrag gaat, is ons nationale kunstpatrimonium onuitputtelijk: vechtjassen, blootlopers en doodskoppen bij de vleet.

Lof der zotheid

TENTOONSTELLINGSZAAL ZWIJGERSHOEK

ZWIJGERSHOEK 14 IN SINT-NIKLAAS, TOT 30 NOVEMBER. WWW.LOFDERZOTHEID.BE

Als er één ding duidelijk wordt op De Lof der zotheid is het wel het plezier dat kunstenaars altijd beleefd hebben aan het verbeelden van de ondeugd. De tentoonstelling over wat wel en vooral niet mocht, lijkt verdacht veel op een ode aan de provocerende artiest. Die gretig blote vrouwen en bordeelscènes schilderde om verleidingen uit te beelden en brave lieden op ‘zondige’ gedachten te brengen.

De Lof begint al in de 16e eeuw met een kopie van Jeroen Bosch’ Temptatie van Sint-Antonius. Daarop volgt een lading vaderlandse schilderkunst die je doet geloven dat artiesten van bij ons al heel lang een patent hebben op vleselijke en andere foute kwesties. Van dronkenschap, publieke genezingen, grijnzende tronies en gefriemel onder boerinnenrokken koerst de Lof richting de femme fatale. Ook een ondeugdelijk thema, want de fatale vrouw stuurde heiligen het slechte pad op en ontregelde de samenleving, hetzij met keukengerei (Judith, Delila, Salome), hetzij met een appel (Eva), hetzij met een doorschijnende negligé of een afgezakt slipje.

Het katholieke zondebesef knalt met andere woorden van de muren, al is dat doorspekt met reacties van kunstenaars die daar luid of stil het hunne van dachten. Het aanbod is op zijn minst overvloedig maar de beste hapjes vind je sowieso in de rayon van onze 19e-eeuwse landgenoten Félicien Rops en Fernand Khnopff. Hoewel zij vrouwen voorstelden als diabolische spookbeelden (Khnopff) en seksbommen met slechte karakters (Rops) blijven ze het qua stilistische verfijning winnen van hun voorspelbaardere tijdgenoten.

De dames zijn er weer aan voor de moeite: de ontuchtige heren vormen in het getoonde werk een kleine minderheid van kwijlende bejaarden, zatlappen en saters. Maar toch biedt de Lof der zotheid een gekruide weergave van onze nationale cultuur en moraal, en niet het minst van de benepen kantjes daarvan. De tentoonstelling laat een verzorgde en uitgediepte indruk na, maar erg aangenaam is het helaas niet echt toeven in de exporuimte. De nieuwe vleugel in de Zwijgershoek lijkt wel op recepties en trouwfeesten afgestemd. Er werden pogingen gedaan om het parochiezaaleffect te verminderen, maar die volstaan niet om de afgeblokte selectie volledig tot zijn recht te laten komen.

Els Fiers

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content