LINCOLN ****

DANIEL DAY-LEWIS verdwijnt in de stoofhoed en pandjesjas van LINCOLN.
Dave Mestdach
Dave Mestdach Chef film van Knack Focus

THERE WILL BE FREEDOM – Steven Spielberg en Daniel Day-Lewis vertellen hoe Honest Abe de slavernij afschafte in Lincoln. There will be Oscars!

Steven Spielberg met Daniel Day-Lewis, David Strathairn, Tommy Lee-Jones, Sally Field, Joseph Gordon-Levitt

In 1908 zei Leo Tolstoj over Abraham Lincoln: ‘We staan nog te dicht bij zijn grootheid.’ Een dikke eeuw later lijkt Steven Spielberg nog altijd hetzelfde te denken. De manier waarop hij vertelt hoe de zestiende president van de Verenigde Staten de slavernij afschafte, is namelijk zo plechtstatig dat de Stars and Stripes er spontaan stijf bij gaat staan. Maar wat wil je ook met een diep in de Amerikaanse geschiedenis gewortelde biopic over een monument (Lincoln) door een monument (Spielberg) met een monument (Day-Lewis)?

Dat Lincoln met twaalf Oscarnominaties op kop ligt om straks door de Academy tot Serieuze Kunst te worden uitgeroepen – aan met trillende onderlip gedeclameerde speeches heeft de film allerminst gebrek – hoeft dan ook niet te verwonderen. Toch blijft het een curieus beestje, en niet alleen omdat het ondanks zijn epische verpakking in wezen een intiem kamerspel is met praatgrage personages in kostuum en korset. Je voelt ook voortdurend hoe Spielberg de filmhistoricus – die van Schindler’s List en Saving Private Ryan– Spielberg de filmfantast – die van E.T. en Indiana Jones – autoritair in bedwang houdt, zoals de retorisch minstens even onderlegde Republikein Lincoln indertijd zijn verscheurde natie tot de orde riep en verenigde.

Het uitstekende, deels op Doris Kearns Goodwins boek Team of Rivals gebaseerde script van Tony Kushner (Angels in America, Munich) speelt zich grotendeels af in 1865, wanneer de Burgeroorlog tussen de zuidelijke staten en het ‘vrije’ noorden volop woedt, maar Lincoln niettemin het dertiende amendement door de Senaat hoopt te krijgen, dat ook in het zuiden komaf maakt met de slavernij. Daarvoor heeft hij nog enkele extra stemmen nodig uit het Democratische kamp – meteen de suspenseboog van deze biopic, de brug naar het heden (de huidige politieke crisis en verdeeldheid binnen de VS zijn nooit veraf) en het alibi om van het ene Grote Moment naar de andere privébeslommering te schrijden. Voorganger daarbij is Daniel Day-Lewis die zich Lincolns volgens biografen ook in het echt rare, zachte stemmetje en diens hoekige motoriek zo eigen maakt dat hij bij momenten in Abes stoofhoed en pandjesjas verdwijnt, al heeft het Ierse method-beest dan ook een reputatie hoog te houden.

Stoffig of saai kun je deze geschiedenisles op pellicule daarom niet noemen en zoals gebruikelijk zet Spielbergs huiscameraman Janusz Kaminski alles intens picturaal in beeld. De weinige buitenscènes – zoals de veldslag in het begin of de passages op de met lijken bezaaide slagvelden – hebben zelfs iets mythologiserends, alsof Spielberg stiekem hoopt dat stills van zijn film het museum zullen halen en Honest Abe en Daniel Day-Lewis met baardje in de collectieve herinnering tot één entiteit zullen fuseren. Yep, het is weer eens wat anders dan de slavernij gebruiken als springplank voor een gratuit bloedballet met cowboyhoedjes op. Of niet, Quentin?

Misschien staan we inderdaad nog te dicht bij Lincolns grootheid, zoals die dode Rus zei, maar bij deze heeft Abe toch alweer een waardig statieportret, met dank aan Honest Steve en Honest Danny.

DAVE MESTDACH

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content