Dinsdag 27/10, 23.15 FR 3. Sylvain Chomet, FR-GB 2010

De vernuftige films van de Franse komiek Jacques Tati blijf je met plezier herbekijken. Dat Tati’s vrolijke spirit nog springlevend is, bewijst het zo goed als dialoogloze L’illusionniste, een magnifieke hommage aan de man. Voor deze weemoedige, met de hand getekende retrofilm vertrok animatieregisseur Sylvain Chomet bovendien van een onafgewerkt en dus nooit verfilmd scenario van Tati.

Monsieur Hulot is het personage dat Tati wereldberoemd heeft gemaakt. Die onhandige slungel met pijp, regenjas en te korte broekspijpen – een kind verloren in een wereld van volwassenen – was een karikatuur van Tati lui-même. In deze kroniek zie je niet dát personage aan het werk, maar een goochelaar en musichallentertainer die geïnspireerd is op hoe Tati écht was. Daarom heet het centrale personage ook Taticheff, naar Tati’s officiële naam.

Tati schreef het scenario van L’illusionniste rond 1960, net na de release van zijn succesfilm Mon oncle. Waarom hij het nooit verfilmde, daarover zijn de meningen verdeeld. Volgens sommigen beschouwde Tati het scenario als een ode aan zijn onwettige oudste dochter Helga Marie-Jeanne Schiel – privé lag dat dus moeilijk. Anderen menen dat hij toen te veel aan zijn hoofd had met zijn megalomane project Playtime (1967). Aan het onderwerp lag het in elk geval niet. Tati was altijd al een fan van de musichall: hij debuteerde als pantomimespeler in het variététheater en in de periode dat hij het script schreef, deed hij nog mee in het door hem geregisseerde ciné-musichallspektakel Jour de fête à l’Olympia.

Tati’s script en Chomets film laten zich bijgevolg lezen als een in nostalgie gedrenkt eerbetoon aan de teloorgaande revue, met zijn buikspreker, clown en goochelaar die een wit konijn uit een hoge hoed tovert. En als een autobiografische kijk op de relatie tussen een dochter en haar (surrogaat)vader, want terwijl Taticheff in het druilerige Edinburgh van de jaren vijftig stilaan voor lege zalen staat te goochelen, verliest hij ook het contact met een kamermeisje dat door zijn kunstjes gefascineerd is, maar geleidelijk aan haar eigen weg zal inslaan.

Regisseur Chomet had in zijn vorige film Lestriplettes de Belleville (2003) al een vrolijke knipoog naar Tati verwerkt. In L’illussioniste laat hij de meester zélf tot leven komen in een verrukkelijke poëtische stijl en observeert hij de wereld en haar ommezwaai naar de moderniteit op geheel tatiaanse wijze.

(L.J.)