Wie als schrijver goed geld verdient, opgewekt door het leven stapt en een breed publiek aanspreekt, wordt al snel door zelfverklaarde intellectuelen gedegradeerd tot een zielloze broodschrijver. Het kan Ken Follett geen moer schelen. In een gesprek met zijn goede vriend Hanif Kureishi over de verwachtingen van lezers, zei Kureishi dat hij bij het schrijven nooit aan zijn doelpubliek denkt. Follett antwoordde hem zonder schroom: ‘Daarom ben jij een grote schrijver en ben ik een rijke schrijver.’ Hij ziet zichzelf meer als vakman dan als kunstenaar.

Follett begon als auteur van spionagethrillers, geïnspireerd door zijn grote voorbeeld Ian Fleming. Zonder het verhoopte succes echter. Na 11 doorsneethrillers (sommige onder een pseudoniem) beseft hij dat hij er niet in slaagt een meeslepende, herkenbare achtergrond voor zijn verhaal te creëren. Hij besluit dan maar inspiratie uit de geschiedenis te halen – meer bepaald WO II – als stevige fond voor zijn intrige. Het levert hem een eigen stem én zijn grote doorbraakroman op, The Eye of The Needle.

Als jonge man geraakt hij gefascineerd door gotische kathedralen, een vuile ziekte voor iemand uit een puriteins nest waar soberheid de onbetwiste regel is. Follett verdiept zich in naslagwerken over gotische bouwkunst en gaat jarenlang op vakantie van kathedraal naar kathedraal. Hij weet zijn embryonale plot echter geen vorm te geven. Pas jaren later heeft hij de juiste methode – een strakke verhaalschets ter voorbereiding – te pakken om het verhaal van de kathedraalbouwers uit Kingsbridge op papier te zetten. The Pillars of the Earth wordt ondanks het onderwerp en vooral de omvang (meer dan 1000 bladzijden) een hype en fans smeken om een vervolg. Na heel wat omwegen – waaronder een reeks mindere, hoogtechnologische thrillers – is dat vervolg er met World Without End. Opnieuw een kathedraal van een boek, dat zeker in hardcover naast een stevige leesbeurt ook een beproeving voor de polsen is.

The Eye of The Needle (1978)

Vertaald als: Door het oog van De Naald

Enkele maanden voor D-Day doen de geallieerden er alles aan om hun landingsplannen en troepenbewegingen geheim te houden. Operation Fortitude, een grootse beweging met neptroepen, moet de Duitsers ervan overtuigen dat niet Normandië maar Calais de beoogde landingsplaats is. Vanuit de lucht is de geallieerde troepenconcentratie net echt, van op de grond is het bedrog echter duidelijk. En dat wil The Needle, een Duitse spion, aan het Oberkommando overbrengen. Op zijn terugweg over het kanaal maakt hij zelf een onbedoelde landing op Storm Island, waar hij wordt opgevangen door een koppel. Het is het begin van een vreemde ménage a trois, waarvan de uitkomst de afloop van WO II kan bepalen.

The Hammer of Eden (1998) Vertaald als: De Vuist van Eden

Follets persoonlijke favoriet is vreemd genoeg een hoogtechnologische terreurthriller. Om de bouw van een dam in Californië tegen te houden, willen leden van een ecologische terreurgroep, The Hammer of Eden, een aardbeving opwekken met een seismische boor die gewoonlijk gebruikt wordt om aardolie onder het aardoppervlak op te sporen. Deze keer zal de techniek echter gebruikt worden om San Francisco plat te leggen.

World Without End (2007) Vertaald als: Brug naar de hemel

De kathedraal van Kingsbridge staat aan het begin van de 14e eeuw nog steeds recht, maar begint onvolkomenheden te vertonen. Een sterke metafoor voor de onzekerheden die de inwoners bezighouden, geplaagd door de pest en de machtsspelletjes van adel en clerus. De centrale figuren zijn afstammelingen van de kathedraalbouwers, die als kinderen getuige waren van een dodelijke vechtpartij die hun leven en druppelsgewijs ook het hele verhaal zal beheersen. Naast sterk opgebouwde intriges weet Follett ook zijn bewondering voor de middeleeuwse vakman met veel metier vorm te geven.

‘BRUG NAAR DE HEMEL’: Is onlangs verschenen bij Van Holkema en Warendorf’

Jeroen Bert