LE SILENCE DE LORNA ****

ARTA DOBROSHI in 'LE SILENCE DE LORNA'. Zonder er veel woorden aan vuil te maken: een meesterwerk.

Zaterdag 19/5, 00.15 – Ned 2 + Vrijdag 25/5, 22.55 – Canvas. Luc en Jean-Pierre Dardenne, B 2008.

‘L ‘homme fuit l’asphyxie.’ Of: ‘De mens ontvlucht de verstikking.’ Dat citaat van de Franse schrijver en dichter René Char staat in Au dos de nos images, een boekje dat een aantal losse dagboekfragmenten verzamelt van Luc Dardenne. De jongste van de broers Dardenne heeft er ergens in 1996 wel het volgende zinnetje aan toegevoegd: ‘Daar gaan onze films over, over niets anders.’ Het vervolg is bekend: Rosetta, Le fils, L’enfant, Le gamin au vélo… stuk voor stuk meesterwerken waarmee de uit Seraing afkomstige broers zich tot de internationaal belangrijkste Belgische filmmakers ooit hebben gemaakt.

Het in Cannes met de scenarioprijs bekroonde Le silence de Lorna speelt zich af in het taaie sociale milieu dat in al hun films terugkeert, dat van de overlevingsklasse met zijn moedige paria’s in het moderne stedelijke Wallonië. Uit die uitzichtloze wereld van ontbering en gewelddadige problemen puren ze opnieuw een diep humanistisch thrillerdrama met een strakke lineaire verhaallijn. Zoals steeds draait alles rond het opzwellen van het geweten, de hoeksteen van hun cinema.

Moreel kompas van dienst is Lorna (Arta Dobroshi), een jonge Albanese vrouw die in Luik een schijnhuwelijk is aangegaan met de junk Claudy om aan een Belgisch paspoort te geraken. Dat de zwendelaars achter die schijn-huwelijkencarrousel net voor een junk hebben gekozen, heeft zijn redenen. Een heroïneverslaafde kan makkelijker uit de weg geruimd worden, waardoor de opportunistische Lorna een nieuwe lucratief snood plan kan smeden. Ze leent en spaart naarstig geld om samen met haar liefje Sokol een eigen snackbar te beginnen.

Dan komt echter de wroeging. De hulpeloze want afkickende Claudy (een graatmagere en aandoenlijke Jérémie Renier) heeft in plaats van zijn shots nu Lorna nodig als steun en doel in zijn stuurloze leven. Haar graduele besef en de dreigende sfeer waarin ze wegglijdt, vormen het echte onderwerp van Le silence de Lorna. Karakteristiek voor de Dardennebroers, ongecompliceerde humanisten met een strijdershart, is dat ze die louterende gewetensnood steeds heel compact in de werkelijkheid situeren. Fototechnische opsmuk is niet aan hen besteed, ze gaan liever voor een bijna documentaire aanpak.

Hoewel hun stijl met elke nieuwe film minder radicaal wordt, blijft het opvallend dat ze dat bedrieglijk eenvoudige realisme op een haast miraculeuze manier weten te overstijgen. Dat doen ze door een onsentimentele eerlijkheid en een subtiele zin voor rituelen te combineren met een uitzonderlijke morele complexiteit. Net dat geeft hun werk die bezwerende kracht, een die herinnert aan de meesterwerken van het neorealisme, de parabels uit de Bijbel en Dostojevski’s gespleten wereld met de zielenstrijd tussen schuld en boete.

LUC JORIS

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content