Net als in Entre les Murs, waarmee hij de Gouden Palm won, focust Laurent Cantet in Foxfire op tieners die rebelleren tegen the powers that be. Maar deze keer met enkel meisjes in het Amerika van de jaren vijftig. ‘Met Hollywood heb ik niks te maken en dat hadden ze ginds snel genoeg door.’

Wat doe je nadat je de Gouden Palm hebt gewonnen, tot nader order ’s werelds meest prestigieuze filmprijs? Ga je voor meer van hetzelfde of gooi je het over een andere boeg? Blijf je op je vertrouwde terrein wroeten of zoek je andere oorden op? Voor Laurent Cantet, de Fransman die in 2008 de Gouden Palm kreeg voor Entre les Murs, een subtiel groepsportret van een multicultureel klasje scholieren uit Parijs, luidde het antwoord op álle bovenstaande vragen blijkbaar ‘ja’. Voor zijn nieuwe film, Foxfire: Confessions of a Girl Gang, stak Cantet de oceaan over, om in Canada de gelijknamige coming-of-ageroman te verfilmen. Daarin doet de New Yorkse schrijfster Joyce Carol Oates kond van een stel rebelse, protofeministische tienermeisjes dat het in het kleinsteedse Amerika van de jaren vijftig opneemt tegen ouders, school en patriarchaat, met alle externe en interne conflicten van dien.

Hoewel het zijn eerste Engelstalige en zijn eerste strikt historische film is, hoef je nog geen gladgepolijst, in nostalgisch sentiment badend Hollywoodfilmpje met bekende koppen te verwachten. Zoals in Entre les Murs castte Cantet uitsluitend niet-professionele acteurs om zijn criminele meisjesbende te incarneren. Ook zijn naturalistische stijl en thematische dada’s zijn intact gebleven, met losjes geschoten en soms geïmproviseerd lijkende scènes over botsende seksen, klassen, waarden, levensstijlen en individuen.

Meer van hetzelfde maar dan helemaal anders dus, al polsen we toch best even bij de immer geëngageerde Fransoos.

We hebben vijf jaar moeten wachten op een opvolger voor Entre les Murs. Heb je zolang getwijfeld om Foxfire te verfilmen?

LAURENT CANTET:Pas du tout. Ik heb het boek gelezen toen ik Entre les Murs monteerde. Ik zag er meteen materiaal in voor een film. Het sloot perfect aan bij mijn vorige werk, met personages die zichzelf moeten definiëren binnen een bepaalde groep, tijd en maatschappij, en met zijn politieke en sociaal bewogen ondertoon. Tegelijk was het iets totaal anders: het speelt zich af in het Amerika van de jaren vijftig. Ik wilde zien of ik mijn specifieke manier van werken, met amateuracteurs en een intuïtieve camera, ook kon matchen met een andere filmcultuur en een meer romaneske manier van vertellen.

Dat verklaart nog niet waarom het zo lang heeft geduurd. Na je Gouden Palm had je de projecten toch voor het uitkiezen, of niet?

CANTET: Dat viel tegen. Met Hollywood heb ik niks te maken en dat hadden ze daar snel genoeg door. (lacht) Ik neem sowieso mijn tijd om te researchen, mijn scenario’s uit te werken en uitvoerig te casten, zeker omdat ik met amateurs werk. Ik heb meer dan 800 tienermeisjes gescreend. En ik moest Engels leren, wat voor een Fransman van mijn generatie de nodige tijd vergt. De grootste aanpassing op de set was met een negentigkoppige equipe werken – bij al mijn vorige films was dat hooguit twintig man. En de klok rond een vreemde taal horen en spreken is mentaal slopend, al houdt het je tegelijk alert.

Wat fascineert je aan het Amerika van de jaren vijftig?

CANTET: Het is het land en de periode waarin de jongerenculturen zijn ontstaan, waar het feminisme – dat begrip was buiten intellectuele kringen toen geeneens bekend – en de strijd tegen de waarden van de gevestigde orde voor het eerst voet aan de grond kregen. Van de rock-‘n-roll over mei 68 tot de indignado’s van vandaag: het heeft allemaal zijn roots in de States van de jaren vijftig. Foxfire gaat over het spontane, beginnende klimaat van verzet dat de geesten blijvend heeft beïnvloed. Van de arbeiders uit Ressources Humaines tot de scholieren uit Entre les Murs: ze zijn allemaal erfgenamen van de meisjes uit Foxfire. Het is ook de kiem waaruit mijn oeuvre en levensvisie zijn ontsproten. Ik zeg niet dat ik een rabiate feminist ben, maar er zijn toch nog altijd genoeg momenten waarop ik niet al te trots ben op het feit dat ik een man ben.

De roman van Joyce Carol Oates werd in 1996 al een keer eerder verfilmd, met de toen nog piepjonge Angelina Jolie in de hoofdrol. Heb je die versie bekeken?

CANTET: Nee. Omdat ik me niet wilde laten beïnvloeden. En ook omdat het een gedepolitiseerde film is, getransponeerd naar het Los Angeles van de jaren negentig, aangezien men het budget niet had voor de fiftiesdecors.

Foxfire zat vorig jaar verrassend genoeg niet in Cannes en ging uiteindelijk in Toronto in première, waar de kritieken gemengd waren. Klopt het dat je de cut inmiddels hebt aangepast?

CANTET: Nee. Er komt wel een kortere versie voor tv, maar daar kan ik mee leven, tenminste zolang ik zelf niet hoef te knippen. En wat Cannes betreft: het is een in Canada gedraaide film, dus leek Toronto – toch ook een A-festival – ons de logische keuze.

FOXFIRE

Vanaf 13/3 in de bioscoop.

DOOR DAVE MESTDACH

Laurent Cantet ‘IK HEB MEER DAN 800 TIENERMEISJES GESCREEND. EN IK MOEST ENGELS LEREN!’