EEN TEDERE BARBAAR. EMIR KUSTURICA geeft in zijn films onverbloemd en ongedisciplineerd zijn visie op de balkanbevolking.

FILMS: **** tot 0 EXTRA’S: * tot 0 (A-film)

Kusturica Box (Arizona Dream – Underground – Black Cat, White Cat – Life is a Miracle)

Films. Time of Gypsies (1988) was een keerpunt in het oeuvre van de Bosnische regisseur Emir Kusturica. De film sloot de overwegend realistische periode af van Do You Remember Dolly Bell? (1981) en Vader was op Zakenreis (Gouden Palm 1985), en luidde de metaforisch geladen beelden en droomsequenties van Arizona Dream (1993) in, die Kusturica in zijn daarop volgende films verder uitwerkt. In Arizona Dream is er wel nog geen spoor van de hysterie en het ‘beestachtige’ gedrag – hoe ouder Kusturica wordt, hoe meer hij de mens als dier afschildert – uit Underground (Gouden Palm 1995), Black Cat, White Cat (1998) en Life is a Miracle (2004).

De karikaturale voorstelling van sommige personages vormt ongetwijfeld een belediging voor de volledige Balkanbevolking. De protagonisten uit Underground, Black Cat, White Cat en Life is a Miracle zijn driftkikkers, leugenaars, zuipschuiten, gangsters, verraders en partizanen, wier epicuristische levenswijze ongenuanceerd in ettelijke uitspattingen over het scherm wordt gesmeerd. De uitbundigheid van Kusturica’s personages is recht evenredig met zijn exuberant talent. De mise-en-scène van Underground bijvoorbeeld houdt het midden tussen Hieronymus Bosch, hergeïnterpreteerd door Francis Bacon, en in beeld gezet door een Fellini op speed. Kusturica’s barokke maar virtuoze beeldregie, waarin absurdistische en fantasmagorische taferelen voortdurend afgewisseld worden met rauw naturalisme, hypnotiseert en fascineert. Maar soms krijg je van zijn nerveuze en lawaaierige vertelstijl barstende koppijn, en zijn de personages zo afstotelijk dat je walgend en geënerveerd het hoofd draait. Kusturica’s poëzie is ongedisciplineerd. Hij maakt meesterwerken, maar schiet zich en passant af en toe eens in de voeten.

Terwijl Black Cat, White Cat – ondanks zijn soms platvloerse kolder – energie en levenslust opwekt, moet u ons grof geld geven om Life is a Miracle nog een keer te moeten ondergaan. Het ‘leven’ volgens Kusturica is een lange aaneenschakeling van geschreeuw, hysterie, lawaai, excessen en geweld, waarin overdadig eten en drinken de pauzemomenten uitmaken. De mensen leven samen als kat en hond, en beide dieren staan symbool voor zowel de wereld, de politiek als de liefde.

Extra’s. ‘Het leven kan op twee verschillende manieren geïnterpreteerd worden: de apollinische en de dionysische levenswijze’, verklaart Kusturica zich nader in een van de interviews die op deze box verzameld werden. Het bonusmateriaal (verdeeld over de vier films) gaat van een weggelaten scène van ongeveer een kwartier op de Arizona Dream-schijf tot de vijftig minuten durende documentaire Emir Kusturica, Tendre Barbare op de dubbele disc-editie van Life is a Miracle. Die hangt een vrij volledig beeld op van de man achter de films (en de dikke sigaren). We zien hem aan het werk op de set, volgen hem als hoofd van de jury in Cannes, en ondertussen wordt zijn oeuvre overlopen en becommentarieerd. Kusturica klinkt zo overtuigend en gepassioneerd dat we ons toch maar aan een tweede visie van Life is a Miracle waagden. De ontnuchtering trad vrij snel op. Beeld- en geluidskwaliteit van de films zijn prima.

Piet Goethals

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content