Zondag 17/11, 09.00 – Ned 3. Boudewijn Koole, NL 2012
‘De beste kinderfilms zijn helemaal geen kinderfilms, maar films over kinderen’, aldus Het Parool-recensent Mark Moorman. Dat de man een punt heeft, blijkt bijvoorbeeld uit Boudewijn Kooles meermaals bekroonde Kauwboy, over een gekweld jongetje dat zich over een uit zijn nest gevallen kauw ontfermt.
Ook Kes (1969) van Ken Loach vertrok eerder al van een relatie tussen een jongetje uit het arbeidersmilieu en een vogel, in dit geval een valk. Koole houdt van Loach’ spontane, semi-geïmproviseerde vertolkingen, maar de inspiratie voor Kauwboy is niet Loach maar een stukje uit zijn eigen jeugd in een dorp bij Eindhoven – ook Koole had een kraai – en zijn werk voor de Villa Achterwerk-serie van de VPRO over kinderen en verlies.
De tienjarige Jojo – een plantrekker, een taaie doorbijter die graag waterpolo speelt – heeft een moeilijke relatie met zijn vader. Wat er juist met zijn moeder gebeurd is, weten we niet. Zijn vader wil daar niet over praten. In elk geval is ze nooit aanwezig, want als countryzangeres op tournee in Amerika.
Dat gemis, dat gebrek aan nestwarmte, staat centraal in deze even directe als intieme film. De aan zijn lot overgelaten Jojo trekt regelmatig naar de schuur annex studio achter hun rommelige rijtjeshuis om er naar de muziek van zijn moeder te luisteren. En hij vindt troost in zijn vriendschapsband met zijn vogel. En daar wringt het: zijn pa, een veiligheidsagent die nogal agressief en kortaf uit de hoek kan komen, wil niets van het dier weten. Toch smokkelt Jojo de gekneusde kauw zijn slaapkamer in.
Jojo wordt prachtig en puur vertolkt door Rick Lens, een energieke jongen met een verbeten blik en een losse, eigenzinnige lichaamstaal. Maar de kracht van dit familiedrama komt ook van de fragmentarische vertelstijl en de toon die Koole zijn bioscoopdebuut meegeeft: ruw maar toch verstild en ontroerend. De cameravoering en fotografie, geïnspireerd op het opgemerkte werk van de jonge Britse fotografe Leonie Purchas, is dan weer afwisselend documentair en lyrisch. En of Jojo nu door de groene polders rond zijn huis rent, verliefd raakt op een meisje uit de buurt dat kauwgumbellen blaast of ’s avonds in zijn bed stilletjes tegen zijn gevleugelde vriend langs hem op het oorkussen praat: steeds vangt Kauwboy die wereld van puberale verwarring en wilskracht met een vitale authenticiteit. Geen wonder dat Nederland Scandinavië stilaan aan het evenaren is op het gebied van de betere – de volwassen? – jeugdfilm.
LUC JORIS
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier