Ik ben een spons. Ik neem dingen in mij op die ik een beetje laat rondreizen in mijn hoofd en waar ik dan vol enthousiasme iets nieuws mee brouw. Dat is mijn enige echte talent, denk ik soms. Maar misschien is het wel een talent om blij mee te zijn. Mijn ‘zelfbeeld’ is een collage van dingen uit mijn omgeving die belangrijk zijn voor mij. Stempels van het Ukulogisch Museum en van De Jivers, mijn eenmansbedrijfje. Een stempel die ik cadeau kreeg van Ever Meulen, toen ik een gelegenheidslied voor hem had geschreven. Een bunny van (kunstschilder) Jaak De Koninck, die in de loop der jaren een heel goeie vriend is geworden. En een portret van mezelf uit de affiche van Helden, als verwijzing naar De Nieuwe Snaar.

Ik hou enorm van onbevangenheid, de stripverhalenwereld van de jaren 50 en 60. Toen ik de eerste keer een versierd postpakketje kreeg van Jaak De Koninck, was ik onmiddellijk mee. Er zijn mensen die het ‘mail art’ noemen, maar voor mij is het ook en vooral een blijk van vriendschap. Als ik een versierd postpakketje naar mijn vriend Luk Tegenbos stuur, van het Ukulogisch Museum, gaat de postbode het naar verluidt persoonlijk afgeven. ‘Luk, ik heb hier weer een schoon pakske voor u.’ Voor dit pakje hier gebruikte ik de verpakking van een lp die ik via eBay uit Canada liet komen. Een plaat van Red Holloway, een van de grondleggers van de souljazz die ik onlangs, in Lier nota bene, nog aan het werk zag.

Passie, daar begint het voor mij allemaal mee. Overgave. Vuur. Ik zag het als 12-jarige jongen voor het eerst op een foto van The Beatles. Die onverzettelijke, bijna overmoedige blik in hun ogen: ‘Wij zijn The Beatles en wij gaan met onze muziek de wereld veranderen.’ Tot vandaag zoek ik die blik bij anderen. En die bevlogenheid. Niets zo mooi als iemand die ergens gepassioneerd mee bezig is, vind ik. Of het nu met muziek maken is, of met tekenen, of met vogels observeren.

Muziek is mijn redding geweest. Mijn vader – een gewone arbeider – is heel vroeg gestorven. Dat maakte van mij al heel jong de kostwinner thuis. Maar dankzij mijn optredens kon ik af en toe ontsnappen. En instrumenten kopen, en platen, en boeken. De eerste lp die ik kocht, bij Studio Maurice in Duffel, zal ik nooit vergeten. Harry Belafonte Live At Carnegie Hall, Part Two. Dat was niet zomaar een plaat, dat was Geluk in een hoes. En dat is nadien nooit meer veranderd.

Jan De Smet i-s Nieuwe Snaar, eredirecteur van het Ukulogisch Museum en een instrumenten- en rariteitengek. Op 16 juni speelt zijn splinternieuwe balorkest Orquestra Patagon ten dans in de Roma in Antwerpen. Deze zomer tourt hij door Vlaanderen met Woody, zijn kinderprogramma met songs van Woody Guthrie. En dit najaar volgt een derde luik van de ‘Helden’-tournee van De Nieuwe Snaar. Info en tickets: www.deroma.be, www.garifuna.be en www.denieuwesnaar.be.

Opgetekend door Wouter Van Driessche