Jaco Pastorius

Laatste werk: Heavy ’n Jazz (1986)

21 september 1987 in Fort Lauderdale, Florida

Leeftijd bij overlijden: 35

Bassist

Waarom heb ik een manager nodig? Ik hoef niemand te betalen om te zeggen hoe fantastisch ik ben’, aldus Jaco Pastorius, ‘de Paganini van de basgitaar’ of ‘de Monet met ritmegevoel’. Het zelfbewuste basgenie van de seventies en vroege eighties speelde op zijn hoogtepunt met Weather Report, Herbie Hancock, Pat Metheny, Al Di Meola én Joni Mitchell, maar kampte achter de schermen met manische depressiviteit en een alcoholverslaving.

Op tournee met de bigband Word of Mouth in 1982 schoor hij zijn haar af, schilderde hij zijn gezicht zwart en gooide hij zijn bas in de zee. Zijn gedrag werd zodanig onvoorspelbaar dat op den duur niemand nog met hem wilde samenwerken. Zijn enkele vrienden zagen hem in zijn laatste levensjaren overnachten in het stadspark, geld schooien bij iedereen en overdag dronken rondzwalpen met een basketbal en basgitaar onder de arm. Jaco misdroeg zich zo publiekelijk dat hij vele mensen flink op de zenuwen werkte.

Cafébazen zagen hem niet graag meer komen. Zijn rekeningen bleven onbetaald en als er ergens werd opgetreden, klom hij op het podium om de set te verstoren – misschien uit frustratie omdat hij zelf nergens meer aan de bak kwam. Sommige bars in New York en Fort Lauderdale, Florida, kenden zijn reputatie maar al te goed en lieten hem zelfs niet meer binnen. ‘Het was alsof Jaco met de dood flirtte’, mijmert collega-bassist Alex Blake. ‘Hij bleef maar terugkeren naar plekken waar hij al uitgegooid was. Hij wist maar al te goed dat het tot een confrontatie zou komen.’

Op 12 september 1987 was het twee keer raak. Eerst werd Pastorius het Sunrise Musical Theatre in Florida uitgezet omdat hij tijdens een optreden van Santana het podium opkroop en ongewild tegen de man begon aan te schurken. Vervolgens trok hij naar de Midnight Bottle Club in Wilton Manors, een exclusieve kroeg waar hij op de zwarte lijst stond. Nog voor hij een glas had gedronken, werd hij door een Vietnamese kleerkast hardhandig de deur gewezen. De bassist maakte zo’n scène – waarbij hij keihard tegen de glazen deur schopte – dat de buitenwipper hem achternazat. In een steegje sloeg die Pastorius zo hard dat hij met zijn hoofd op het beton kwakte. Hij werd nog afgevoerd naar het Broward General Medical Center, maar daar kreeg hij enkele dagen later een beroerte en werd hij hersendood verklaard. Zijn familie en vier kinderen zetten op 21 september de hart- en longmachine uit.

De eigenaar van de club, Luc Havan, beweerde eerst dat Pastorius ‘gewoon gevallen’ was, maar een hersenscan sprak hem tegen. De man werd gearresteerd en veroordeeld, maar kwam al na vier maanden en een borgsom van 5000 dollar vrij. ‘Luc Haven zat één maand in de cel per kind dat Jaco ons achterliet’, reageerde Ingrid, zijn tweede vrouw, verbitterd. Zijn dochter Mary deed er nog een schepje bovenop: ‘Als ik mijn bibliotheekpas gebruik, zien mensen mijn naam en vertellen ze mythische verhalen over mijn vaders stommiteiten. De realiteit is dat hij doodziek was en nooit écht hulp kreeg. We leven in een maatschappij die mentaal gestoorde mensen veroordeelt en zelfs geweld op zwakzinnigen tolereert. Walgelijk is dat.’

Ook al was Pastorius een muzikale paria die geen platen meer opnam, de man is nog lang niet vergeten. Jazzkenner Bill Milkowski schreef met Jaco: The Extraordinary And Tragic Life of Jaco Pastorius een bestseller en Miles Davis nam de hommage Mr. Pastorius op. Zelfs Flea van Red Hot Chili Peppers erkent zijn meester: ‘Alleen een groot poëet kan verwoorden hoe Jaco de basgitaartechniek veranderde. Ik kan alleen maar nederig zijn.’

THIJS DEMEULEMEESTER

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content