Publieke vriend – In één korte ruk een hoop te weten komen over een wereldplaat: daar dienen de 33 1/3-boekjes voor. Dat over Public Enemy’s tweede lp is een voltreffer.

Christopher R. Weingarten, Continuum, 152 blz., euro 8,95Talloze prijzende commentaren viel de 33 1/3-reeks tot op heden te beurt, en terecht. Nochtans lijken deze boekjes in hoofdzaak een gods-geschenk voor de op analyse beluste nerd, die de populaire muziek als excuus inroept om gordijnen en deuren overdag gesloten te houden en in badjas het drinken van kruidenthee tot een kunst te verheffen.

Onzin, natuurlijk. De hele serie – 74 eenheden al, en we blijven turven – is doelbewust laagdrempelig gehouden. Ondanks het binnenzakvriendelijke formaat steek je in de meeste gevallen een hoop op over een wereldplaat, en wel in de tijdsspanne waarin je die amper twee tot drie keer kunt beluisteren. Deze werkjes laten zich dan ook het vlotst wegbladeren op de lucht-matras naast de platenkast, ook al is dat geen gezicht en brengt het de kinderen in de war.

Het in april 1988 op de goegemeente losgelaten It Takes A Nation Of Millions To Hold Us Back was de tweede lp van Public Enemy, en het is nog steeds hun beste. De pioniersdagen van de hiphop liepen op hun eind, en het zou niet lang meer duren voor de tierige samplekunst door het wakker geschudde auteursrecht aan de ketting zou worden gelegd. Alleen al daarom blijft deze drillende, met sonische clusterbommen volgestanste plaat zo’n maximum headfuck: het was een van de laatste – en luidste – schermutselingen aan de uiterste buitenpost van de pop-muziek.

Auteur Christopher R. Weingarten – wie hem al kende van zijn publicaties in Spin of The Village Voice drinkt véél meer kruidenthee dan wij – hangt de theorie aan dat samples, net als gedoneerde organen, iets van hun oude geest naar hun nieuwe lichaam overdragen. Op welk punt in hun carrière stonden James Brown, Funkadelic, Isaac Hayes en – ja hoor – Slayer toen ze de songs opnamen waaruit Public Enemy’s productieteam The Bomb Squad later de bouwsteentjes voor zijn wall of noise zou houwen? Weingarten ziet er het tot nu onderbelichte belang van in.

Rapper Chuck D noemde Public Enemy ooit ‘het zwarte CNN’, en hoe dát ook alweer zat, kom je hier ook te weten. Millions is nog maar de vijfde hiphopplaat die bij 33 1/3 de revue passeert, dus deze goed gestoffeerde lofzang op 58 minuten opwindend lawaai – én de visie erachter, iets waarop je de hedendaagse beoefenaars van het genre nog zelden betrapt – komt niets te vroeg. Say and play it loud.

KURT BLONDEEL