Nog vrijwel niemand heeft ‘Kingdom Of Heaven’ gezien, maar toch is er aan uitgesproken meningen geen gebrek. Komt ervan, natuurlijk, als je een film over kruistochten maakt in tijdingen van religieus fanatisme.

Fundamentalistische moslims, fanatieke christenen… Religie is weer ‘hot’ en al helemaal in het Midden-Oosten, waar de tegenstellingen tussen christenen, joden en moslims groter lijken dan ooit tevoren. In dat klimaat een film als Kingdom of Heaven maken, is natuurlijk vragen om controverse. Zeker als je weet dat ‘kruistochten’ (tussen 1095 en 1272 waren er negen christelijke jihads) zelfs eeuwen na datum een beladen term blijven, waar een islamofoob geurtje aan zit. Toen George W. Bush – nimmer verlegen om een bijbelse metafoor – zijn War On Terror uitriep tot ‘een kruistocht’, kreeg hij de halve wereld over zich heen. Intussen deed ook Osama Bin Laden zijn duit in het zakje door zichzelf te casten in de rol van ‘een hedendaagse Saladin’ – de legendarische moslimleider die Jeruzalem in 1187 tijdelijk op de christenen veroverde. Niet bepaald origineel, trouwens, want ook Saddam Hoessein liet Saladins naam geregeld vallen toen hij bonje kreeg met die ‘heidense Amerikanen’. Om maar te zeggen: in het jaar des Heren 2005 is het allerminst evident om een peperduur filmepos aan de kruistochten op te hangen.

Dat een en ander tot de nodige heibel zou leiden, kon zelfs een blinde, doofstomme en achterlijke profeet van deze of gene god voorspellen. En zo geschiedde ook. Op internet schelden christenen en moslims elkaar al maanden de huid vol, met als (behoorlijk absurde) inzet een film die nog geen van beide partijen heeft gezien. Maar ook bij de kenners zijn de meningen volgens ‘The New York Times’ verdeeld. ‘Niets om zich druk over te maken, noch als christen noch als moslim’, zo vindt George Dennis, professor geschiedenis en priester-jezuïet. ‘Een film die aanzet tot haat tegen moslims’, klonk het bij zijn collega Khaled Abu el-Fadl, professor islamitisch recht aan de Universiteit van California.

Bij Twentieth Century Fox, dat de film produceerde, maakt men zich voorlopig niet echt veel zorgen. Ook Mel Gibson kreeg een tsunami van kritiek over zich heen voor The Passion of the Christ, maar de film bracht uiteindelijk wél 609 miljoen dollar in het laatje. En daar draait het uiteindelijk allemaal om.

Het blijft in elk geval opvallend hoe weinig films er over de kruistochten werden gemaakt. Zeker omdat spectaculaire veldslagen, manhaftige ridders, hemelse motieven en strak ingesnoerde deernes gefundenes Fressen zijn voor élke regisseur. Bovendien hebben de Hollywood-films over de ‘Heilige Oorlogen’ û vaak ingeblikt onder impuls van pausen û twee dingen met elkaar gemeen: ze werden genadeloos de grond ingeboord door de critici en flopten big time aan de box-office. The Crusades van Cecile B. DeMille (1935), Lionheart van Franklin J. Schaffner (1987), ja zelfs Robin Hood: Prince Of Thieves van Kevin Reynold (1991). Zelfs met de perfect georchestreerde proteststorm aan de einder, weze Sir Ridley Scott gewaarschuwd. Van kruistocht naar calvarie is maar een kleine stap.

Dave Mestdach

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content