Folkrock, maar toch niet helemaal: al zestien jaar lang balanceren Jim James en zijn My Morning Jacket tussen Southernrock, folk, soul, r&b en electronica. Zo ook op hun nieuwe album The Waterfall, opgenomen met zicht op de Stille Oceaan. ‘Wij gedijen het best in afzondering.’
Folkmonster Jim James (tweede van r. op de foto), songleverancier en mastermind van My Morning Jacket, spreekt ons toe vanuit Louisville, de grootste stad in de Amerikaanse staat Kentucky, waar hij in 1978 geboren werd en nog steeds huis houdt. En toch is hij een natuurmens. De waterval is zijn jongste liefde. Er staat niet toevallig een exemplaar centraal op de hoes van de nieuwe My Morning Jacket, gehuld in psychedelische kleuren. ‘Tussen de opnames door ben ik vaak in mijn auto gesprongen en aan de watervallen gaan zitten’, zegt James. ‘The waterfall, can it be stopped?’ vraagt de zanger zich af in In Its Infancy (The Waterfall), song nummer vier op album nummer zeven.‘Telkens ik een waterval zie, zou ik hem willen tegenhouden – hem gewoon even op pauze zetten, als was het een video.’
Waarvoor is die waterval een metafoor?
JIM JAMES: Voor het gevoel overweldigd te worden door de snelheid waaraan alles tegenwoordig op ons af komt. Technologie, bijvoorbeeld. Daar kun je fantastische dingen mee bereiken, maar ik – en volgens mij heel wat andere mensen met mij – verdrink in al die alarmpjes en berichtjes op mijn telefoon. Ik probeer die stroom aan informatie soms even te ontvluchten door te mediteren of te gaan wandelen.
Is dat de reden waarom jullie de plaat in het Noord-Californische dorpje Stinson Beach zijn gaan opnemen – een rustiek stukje natuur aan de Amerikaanse westkust, op een uurtje rijden van San Francisco?
JAMES: Absoluut. Wij hebben in het verleden wel al platen gemaakt in Louisville of in hartje Manhattan – het is soms fijn om tijdens het creatieve proces de energie van een stad te voelen – maar in afzondering gedijen we blijkbaar toch beter. Weg van laptops, afspraken of andere verplichtingen kunnen we ons pas écht op de muziek focussen.
Wat trok jullie aan in Stinson Beach?
JAMES: Toen we er naartoe gingen, nog voor we aan de plaat begonnen, zijn we meteen verliefd geworden op die plaats. De natuur is er groots en krachtig. Die sfeer hebben we op de plaat proberen te capteren. Panoramic House, waar we het album ingeblikt hebben, is echt episch. Het is een magisch oud huis dat vrij recent omgebouwd is tot een studio – we waren er een van de eerste bands, die plek had dus nog geen geschiedenis. Het huis bevindt zich op een berg met zicht op de oceaan. Die konden we vanuit de tracking room zien. We voelden ons echt één met de zee. Het was alsof we in Stinson Beach op onze eigen kleine maan zaten.
‘De plaat weerspiegelt het geluid van een pagina die je omslaat’, zei je eerder over The Waterfall. Welke bladzijden hebben jullie onlangs omgedraaid?
JAMES: Als je een bepaalde job uitoefent of met een bepaalde partner samen bent, lijkt het alsof die dingen voor eeuwig zijn. Maar op een dag is het plots gedaan, en dan kan het een tijdje duren alvorens er iets nieuws komt. Alsof je het ene hoofdstuk uitgelezen hebt en niet weet wat er daarna gaat gebeuren, omdat je nog niet de tijd genomen hebt aan het volgende te beginnen, de pagina nog niet helemaal omgedraaid hebt. Die tussenperiode vol grote veranderingen, daar bevinden veel van de mensen in mijn nabijheid – mezelf incluis – zich al een tijdje in. Sommigen krijgen kinderen, anderen gaan scheiden, nog anderen sterven. Dat ik bijna tot de generatie van veertigers behoor, zal daar ook wel iets mee te maken hebben, zeker? (lacht)
Geloof en spiritualiteit zijn, vanwege je katholieke achtergrond, een rode draad in je oeuvre. In dat licht zijn stukjes tekst als ‘There’s no evil, there’s no good’ en ‘God and the devil were made up anyway’ opmerkelijk.
JAMES: Ik zie mezelf als een recovering Catholic, want religie kan veel bullshit en verwarring met zich meebrengen, vind ik. Mensen als ik zijn opgevoed om te geloven dat God een gigantische vent is, en de duivel iemand die in een brandende hel onder de grond leeft. Die beelden zijn, in mijn ogen, dwaze verzinsels. Pas op: ik geloof in God, maar ik weet niet hoe hem te beschrijven of te benoemen. En wat slecht is en wat goed, moet iedereen voor zichzelf uitmaken. Dat mag je je niet laten opleggen door een geloof. Wees je eigen morele kompas, je eigen God: dat is een van de belangrijkste boodschappen van de plaat.
The Waterfall komt er vier jaar na voorganger Circuital. In de tussentijd ben je in de weer geweest met een soloalbum en heb je samen met onder meer Elvis Costello en Marcus Mumford vergeten Dylanteksten op muziek gezet als The New Basement Tapes. Voelt de nieuwe My Morning Jacket als een reünieplaat?
JAMES: Niet echt, want we hebben niet het gevoel dat we ooit uit elkaar zijn geweest. We moedigen elkaar aan om andere projecten te hebben. Er zijn geen beperkingen of regels, en dat is waarom My Morning Jacket al zestien jaar zo’n hechte groep is. Ik maak graag in mijn eentje muziek – dat doe ik eigenlijk voortdurend, en daarom zal er op een gegeven moment ook weer een nieuwe Jim James-plaat uitkomen – en ik maak graag deel uit van andere bands als The New Basement Tapes of Monsters of Folk (zijn supergroep met M. Ward en Conor Oberst en Mike Mogis van Bright Eyes, nvdr.). Met hen ben ik de afgelopen jaren op avontuur gegaan, alvorens terug te keren naar de familie die My Morning Jacket is. En daarmee heb ik het afgelopen anderhalf jaar dan weer zo veel songs geschreven dat de opvolger van The Waterfall er al dit jaar of volgend jaar aankomt.
Kun je na zestien jaar en zeven platen nog wel inventief zijn?
JAMES: Als wij met nieuw werk bezig zijn, denken we nooit terug aan de vorige platen, evenmin als aan de successen of mislukkingen. Daardoor voelen we ons vrij om te doen wat we willen. Ik ben trots op al onze platen. Op elk daarvan staan dingen die ik achteraf gezien niet zo goed vind, maar in de tijd dat we ze maakten, was ik er blij mee en had ik het gevoel dat ze af waren. Een plaat is als een tijdcapsule, denk ik. Je neemt ze op, brengt ze uit en legt ze weer weg. En als je ze jaren later weer opdiept, is ze nog altijd wat ze was, niks meer aan te doen. Natuurlijk hoop ik dat elke nieuwe plaat een succes zal worden en dat mensen ze goed zullen vinden. Maar ik weet intussen dat alles wat wij doen door sommigen geaccepteerd en door anderen verworpen zal worden. Ieder album is een succes en een mislukking tegelijk.
THE WATERFALL
Vanaf 4/5 bij ATO Records/PIAS.
DOOR MICHAEL ILEGEMS
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
