‘IK VRAAG ME NOG ALTIJD AF OF DIT WEL MIJN PLEK IS’
Met de multimediale muziekvoorstelling The Weighing of the Heart en de gelijknamige driedubbele cd neemt muzikante en actrice Liesa Van der Aa veel hooi op de vork. Maar dat moet ook, wil ze uitvogelen wie ze is als artieste, en als mens. ‘Zeg, maak me nu niet bang, wil je.’
De titel van de uit de kluiten gewassen triptiek – kortweg WOTH – verwijst naar het oud-Egyptische ritueel waarbij het hart van de dode in de Hal van de Waarheid op een weegschaal belandt om te worden afgewogen tegen een symbolische veer. Is de dichterlijkste der spieren te zwaar, te licht of in evenwicht? Een schare van rechters oordeelt, de god Thoth – die van de maan, de schrijfkunst en de wijsheid – noteert. Liesa Van der Aa greep die ceremonie uit de oudheid aan om een batterij vragen af te vuren. Over zichzelf, maar ook over de wereld waarin ze leeft. Het resultaat is een pas verschenen, stilistisch veelzijdige driedubbelplaat, die binnenkort haar ambitieuze livepremière beleeft.
‘Gecreëerd in tijden van morele chaos in een veel te kakofonische wereld’, schrijf je in het cd-boekje over WOTH. Nou.
LIESA VAN DER AA: Alles is begonnen vanuit mijn eigen ervaring dat ik niet kan kiezen. Soms vragen mensen wat ik wil doen, en dan denk ik stiekem: ik wil het allemáál. Niet alleen muziek maken en acteren (dat deed Van der Aa onder meer in de Ketnetreeks Zingaburia en de VTM-serie Cordon, nvdr. ) maar ook verschillende muziekstijlen verkennen. Voor een stuk leidt dat natuurlijk tot de verlammende keuzeluxe van de artiest. Ik heb vrij snel veel mogelijkheden gekregen, en ik weet dat ik daarin geluk heb gehad. Dan vraag ik me af of ik dat wel verdien. Dat heeft een heel denkproces in gang gezet. Wie ben ik? Hoe doe ik wat ik doe? Is mijn pad recht? Door dat wikken en wegen ben ik op het kernidee van WOTH gekomen, en heb ik dat in drie muzikale stijlen gegoten. Allemaal stijlen waarvan ik hou: mathematische, botsende elektronica in het eerste deel – dat over het zware, koele, egocentrische hart. Het lichte hart, het jezelf verliezen, verklank ik met harmonieën en barok. En bij deel drie, het evenwicht, hoorde ik de popmuziek van Nico en Lou Reed.
En die morele chaos dan?
VAN DER AA: Dat is misschien een beetje grootspraak. (lachje) Ik doel daarmee op het kapitalistische systeem waarin we leven: stilstaan is achteruitgaan, alles moet beter en hoger en wel zo snel mogelijk. Dat is voor mij chaos. Daar word ik gek van. Alles moet een doel hebben, en resultaat. Let wel, daar doe ik evengoed aan mee. Ik vind de weg fantastisch, maar soms snak ik ook naar het eindpunt. Het is dus een metaproces. WOTH heeft héél veel straten. Maar dat is juist wat er aan de hand is: het overaanbod aan informatie. En hoe je dat meteen moet kunnen kaderen. Op Facebook, bijvoorbeeld. Door al dan niet te liken. Je kunt heel snel oordelen, en graag gezien worden of niet. Een heel vreemd systeem. Van alles moet meteen duidelijk worden of het al dan niet oké is. En we laten dat toe, óók als het met onszelf gebeurt. En dat stoort mij. Want elk oordeel is subjectief.
In WOTH velt het koor, bestaande uit kennissen, buren, familieleden van de dode, dat oordeel. Daarvoor deed je een beroep op het 42-koppige Waancel Podiumkoor. Dat laat je renaissancepolyfonie ten gehore brengen, maar ook nog veel meer.
VAN DER AA: Ja, musical bijvoorbeeld. Want het koor is schizofreen en weet het zelf ook niet. Het slaat en het zalft. Peter Spaepen heeft me enorm geholpen in het sturen daarvan. Ik vind hem een bijzondere componist. Ik had al eerder met hem samengewerkt en had toen genoten van onze gesprekken. We zijn samen op onderzoek gegaan in het Egyptische Boek der Doden, en in de taal die daarin wordt gebruikt. Het is heel leuk om die concreet te gebruiken, te praten over wat die vandaag voor jezelf of andere mensen zou kunnen betekenen. Op basis daarvan zijn we uitgekomen op die zes koorwerken, die losstaan van elkaar: er zit heel veel verleiding en schoonheid in, maar ook veel dissonantie. En kitsch. (lacht) Ik ben – soms – een heel grote fan van kitsch. Enfin, het was een heel toffe belevenis. Vooral omdat het me hielp orde te scheppen in het creatieve proces en duidelijk maakte waar het voor mij over ging.
Is WOTH een zelfonderzoek?
VAN DER AA: Ja, maar wel in die zin dat ik mezelf zie naast andere mensen. Het is ook deels ontstaan op basis van wat ik zie als ik naar buiten kijk, of mijn omgeving aanschouw.
En, wat heb je geleerd?
VAN DER AA: Niets, eigenlijk. (lacht) Ik heb wel veel vragen gesteld, maar ik heb ze niet beantwoord. Ook niet voor de luisteraar. Er is niets veranderd. Maar ik heb wél veel ervaren, en daarover kan ik verder nadenken. Wat is waarheid en wat niet? De thema’s in WOTH zullen dus ook in mijn verdere werk opduiken.
Met het koor en de muzikanten samen – en je trouwe, van Einstürzende Neubauten bekende producer Boris Wilsdorf niet te vergeten – hebben aan WOTH zo’n zestig man meegewerkt. Dat is geen groep meer, maar een kmo.
VAN DER AA: (lacht) Op het podium staan we met veel minder, het zou financieel niet haalbaar geweest zijn.
Maar toch: jij moet iedereen dirigeren. De verantwoordelijkheid is geheel de jouwe.
VAN DER AA: Zeg, maak me nu niet bang, wil je! (lacht) Natuurlijk ben ik wel al bang, maar dat ben ik ook als ik alleen optreed. Heel raar. En dubbel. Ik haat het woord, maar ik ben waarschijnlijk ijdel. Dat komt door mijn job: muzikante, soms actrice, artieste. Als je iets wilt maken en daarbij jezelf een plek op de voorgrond geeft, lijkt het wel alsof je jezelf heel graag moet zien maar tegelijk ook moet verafschuwen. (schrikt) Amai, wat een stelling. Maar het is wel zo dat ik me nog altijd afvraag of dit wel mijn plek is. Ik denk dat ik ooit nog dingen zal maken of organiseren waarbij ik in de coulissen blijf. Of waarbij ik tenminste kan afwisselen. Ja, dat zou al mooi zijn.
THE WEIGHING OF THE HEART
Uit bij Louisa’s Daughter. Livepremière op 4/12 in deSingel in Antwerpen. Info op liesavanderaa.be.
DOOR KURT BLONDEEL
‘SOMS VRAGEN MENSEN WAT IK WIL DOEN, EN DAN DENK IK STIEKEM: IK WIL HET ALLEMÁÁL.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier