Lena Dunham goot haar quarterlifecrisis in een televisieserie waarin ze zelf de hoofdrol vertolkt en haar brute eerlijkheid maakt ondertussen overal ter wereld de tongen los. Nu Girls aan zijn derde seizoen toe is, valt het op dat het meisje in Lena Dunham langzamerhand een vrouw geworden is.
Toegegeven: terwijl ik met knikkende knieën naar de kamer van Lena Dunham hobbelde, was ik ervan overtuigd dat we meteen BFF’s zouden worden. We zouden het chique hotel laten voor wat het is en ergens om de hoek koffie gaan drinken, in een anoniem café, waar we zouden praten over Clueless, onbegrepen zijn en onze liefde voor geadopteerde asieldieren. Zij zou me lachend wijzen op mijn cappuccinosnor, ik zou haar liefkozend ’trutje’ noemen en heel misschien zou ik mijn mouw opstropen en haar mijn WWHHD-armband – ‘What would Hannah Horvath do?’ – tonen.
Toen Lena Dunham (27) in 2012 bij HBO met Girls begon, gaf ze jonge dames een hele dierentuin aan nieuwe spirit animals. De serie toont vier vrouwelijke twintigers – Hannah, Marnie, Shoshanna en Jessa – die worstelen met leven en liefhebben in hipster-New York. Hoewel Girls heel wat kritiek over zich heen krijgt omdat de serie uitsluitend focust op een geprivilegieerde blanke groep protagonisten, wordt regisseur, scenarist, producer en hoofdrolspeelster Lena Dunham gelauwerd om haar exhibitionistische manier van werken: Girls is zodanig op haar eigen ervaringen gebaseerd dat Dunham al snel als een verlengstuk van haar personage aangezien werd.
De persoon die ik in het Soho-hotel voor me krijg, mag dan wel op dezelfde spontane, spitse manier het woord voeren, ze is net iets te rustig en vooral veel te mooi om Hannah Horvath te zijn. Lena Dunham ziet eruit hoe ze eruit hoort te zien: als een van de machtigste vrouwen in het hedendaagse televisielandschap, met twee Golden Globes op haar nachtkastje en een manuscript bij de uitgeverij. En het prijsstickertje nog onderaan op haar designerschoen – maar daar durf ik haar niet attent op te maken. Een pr-meisje brengt ons water en vraagt ‘of je nog iets anders nodig hebt, Hannah? Uh… Lena?’. Dunham giechelt. ‘Dat heb ik nu altijd’, zegt ze verontschuldigend. Ik lach groen met haar mee en besluit dat er maar één openingsvraag mogelijk is.
Vind je het niet verstikkend, dat jouw leven, jouw persoonlijkheid zo dicht aanleunt bij je hoofdpersonage?
LENA DUNHAM: Helemaal niet. Ik vind die grens tussen fictie en realiteit net fascinerend. Toen ik in het middelbaar Of Human Bondage moest lezen, raakte ik compleet geobsedeerd door het hoofdpersonage en zocht ik me rot naar informatie over hem en auteur W. Somerset Maugham. Het verhaal voelde zo persoonlijk dat ik ervan overtuigd was dat er overlappingen waren tussen het leven van Philip Carey en dat van Maugham. Had hij echt een klompvoet? Was hij werkelijk gay? Het is die balans die het voor mij interessant maakt: wat is echt en wat is verzonnen? Het laat je dieper opgaan in het verhaal. Ik zeg niet dat het de enige juiste manier van vertellen is, maar ik ben toch blij om samen te werken met mensen die het oké vinden dat ik mijn eigen leven benut ten voordele van het scenario. (lacht)
Je wil toch dat kunst oprecht is? Met dit soort van schrijven weet je tenminste dat het vanuit eerlijkheid vertrekt. Ik voel me aangetrokken tot dingen die mijn eigen gevoelens en ervaringen normaliseren. Wanneer ik me verloren voel, zijn dat de boeken die me erdoor trekken en die me helpen mezelf te aanvaarden. Daarom vind ik het zo jammer dat coming-of-ageverhalen zo’n negatieve connotatie hebben en weggeschreven worden als porno voor de ziel. Terwijl ze veel mensen helpen.
Wordt je dan niet verweten ontzettend navelstaarderig te zijn?
DUNHAM: Dat hangt ervan af met wie je praat. (grijnst) Er zijn zeker mensen die Girls egocentrisch noemen en mijn personages narcistisch vinden omdat die zich constant wentelen in zelfbeschouwing. Dat snap ik enerzijds wel – al hoop ik ergens ook dat ik wat sociale commentaar kan leveren via mijn programma. Anderzijds doet het me enorm veel deugd wanneer fans me tweeten dat de serie ‘aanvoelt als hun therapie’, want dat was het voor mij ook.
Hoe succesvoller Girls wordt, hoe harder jouw leven verandert. Ben je niet bang om op de duur de connectie met je hoofdpersonages te verliezen?
DUNHAM: Maar ik verlies die niet! Ik besef dat ik bij de lucky few hoor omdat ik kan rondkomen van wat ik graag doe, maar dat wil niet zeggen dat ik mijn leven nu ineens op orde heb. Ik ben nog steeds even angstig als vijf jaar geleden. Ik zou je graag zeggen dat al je twijfels verdwijnen zodra je je droomjob hebt, maar er komen gewoon andere twijfels voor in de plaats. Ik denk dat alle vormen van woede, pijn en angst iets met elkaar gemeen hebben, dus het is voor mij niet moeilijk om mijn eigen issues om te vormen naar die van Hannah. Bovendien woon ik in een heel eng gebouw en ben ik er zeker van dat mijn buurman crack rookt, dat houdt me ook wel met beide voeten op de grond. Geloof me, ik ben nog steeds even verward en verschrikkelijk als Hannah, gewoon wat ouder.
Hannah zou nooit een tv-serie kunnen leiden.
DUNHAM: Dat weet ik niet, ze heeft die kans ook nog niet gekregen. Als je mij een aantal jaar geleden ontmoet zou hebben, zou je ook niet gaan verkondigen dat ik perfect zou zijn om mijn eigen reeks te managen. Ik geloof dat mensen in staat zijn om het beste in zichzelf naar boven te halen als iemand hen de vrijheid geeft om dat te doen.
Jij hebt in elk geval niet gewacht tot iemand jou die kans gaf. Je hebt je eigen kans gecreëerd door de indiefilm Tiny Furniture te schrijven en te regisseren.
DUNHAM: Ik zat toen heel slecht in mijn vel. Ik had geen echte job, ik wist niet waar ik naartoe wilde en maakte mijn ouders gek door thuis te zitten. Ik wilde mijn situatie in een film gieten om mijn emoties duidelijk te maken, dus besloot ik om een maand geen babysitopdrachten aan te nemen zodat ik me volledig daarop kon focussen. Ik weet dat dat nu klinkt als valse bescheidenheid, maar op dat moment voelde het echt niet alsof ik mijn carrière aan het kickstarten was. Het was vreselijk angstaanjagend. Ik had 25.000 dollar geleend van mijn ouders en hun vrienden en ik voelde me constant alsof ik hun geld over de balk aan het gooien was. Maar ondanks dat ik ervan overtuigd was dat ik mezelf voor schut zou zetten en iedereen me zou haten, heb ik doorgezet. En gelukkig maar. Als ik Tiny Furniture niet had gemaakt, was Girls er nooit gekomen. Toch voel ik me nog altijd onzeker wanneer ik een nieuw project begin. Alsof ik mezelf en al mijn medewerkers richting een veldslag stuur waarvan ik weet dat we die zullen verliezen.
Toen Barbra Streisand de hoofdrol speelde in Yentl, de film die ze ook zelf schreef, regisseerde en producete, werd haar divagedrag aangewreven…
DUNHAM:(onderbreekt) Oh ik ben zo blij met die vergelijking! Meestal halen mensen Mindy Kaling of Amy Poehler (die naast acteren ook zelf schrijven en producen, nvdr.) aan. Fantastische vrouwen, natuurlijk, maar ik ben gek op Barbra! In het vierde middelbaar heb ik straf gekregen omdat ik tijdens de wiskundeles haar biografie aan het lezen was. Het was trouwens ook Streisand die zei dat hoe persoonlijker je een verhaal maakt, hoe meer mensen zich erin zullen herkennen.
Is het dankzij vrouwen als haar dat jij nu ongestoord je ding kunt doen?
DUNHAM: Barbra Streisand moest zich heel erg bewijzen, terwijl ik meteen bescherming vond bij Jenni Konner en Judd Apatow, die vanaf het begin in me geloofden. Veel hangt af van de mensen met wie je je omringt. Ik heb me nooit moeten verontschuldigen voor mijn ambitie.
Girls wordt geprezen om de realistische weergave van meisjes in de twintig. Heb je het gevoel dat er dingen aan het veranderen zijn in de vertegenwoordiging van vrouwen op de beeldbuis?
DUNHAM: Ik denk dat het publiek al langer klaar was voor meer gelaagde vrouwelijke hoofdpersonages, kijk maar naar het succes van schrijvers-regisseurs als Norah Ephron (schreef onder veel meer When Harry Met Sally, nvdr.) of Nancy Meyers (Something’s Gotta Give), maar dat de industrie er blind voor was. Ze bestempelden dat succes eerder als een anomalie, in plaats van te beseffen dat er daadwerkelijk vraag naar was. Ik heb echt geluk gehad dat Girls is uitgekomen in een tijd waarin heel veel tv-reeksen en films vrouwen op een realistischer manier probeerden neer te zetten. Ik zou graag enthousiast willen uitroepen dat we hoopvol mogen zijn over hoe vrouwen geportretteerd worden, maar volgens mij roept men dat al dertig jaar.
Men zegt dat je jeugd je grootste rijkdom is. Maar jij schildert jong zijn nooit af als een voordeel.
DUNHAM: Omdat ik het ook niet zo ervaar. Sinds mijn puberteit kijk ik uit naar dat moment waarop ik het allemaal voor elkaar heb, waarop ik me over niks nog zorgen moet maken. Sommigen van mijn beste vrienden zijn zestigplussers, gewoon omdat ik hun kijk op de wereld en zichzelf zo verademend vind. Youth is wasted on the young, hoor je wel eens, maar dat is zo’n onzin. Ik zit zowel emotioneel als fysiek volledig in de knoop… Really, kan iemand me eens uitleggen wat nu het leuke is aan jong zijn? Ik denk dat de meeste reeksen over jongelingen gecreëerd worden door mensen die niet meer jong zijn en hun ervaringen romantiseren, terwijl ik er nog middenin zit en het rauw en onversneden op het scherm breng.
In het eerste seizoen word je als kijker afgeschrikt door de onverbloemde naaktheid en de brute seks in Girls. Ondertussen valt het me al niet meer op als je in je blote bovenlijf door het beeld huppelt.
DUNHAM:Awesome!
Ben je niet bang dat de serie iets verliest wanneer alles zo genormaliseerd wordt?
DUNHAM: Ik denk dat de serie dan net werkt. Ik wil dat het normaal is om een gewoon naakt vrouwenlichaam op tv te zien. Hollywood is tegenwoordig puur escapisme: mensen die mooier zijn dan jij, huizen die groter zijn dan het jouwe en auto’s die een snelheid halen die jouw roestbak nooit aankan. Ik erken dat mensen daar nood aan hebben, maar ik denk dat die behoefte de behoefte aan realiteit te lang overschaduwd heeft.
Vind je het belangrijk dat Girls tegen heilige huisjes schopt?
DUNHAM: Ik ben niet aan Girls begonnen met de bedoeling grenzen te verleggen. Ik ben wel blij dat de reeks de weg vrijmaakt voor discussie, maar het is niet zo dat ik ieder seizoen komaf probeer te maken met het ene of andere vooroordeel over vrouwelijke fictie. Het belangrijkste voor mij is dat mensen zich verbonden voelen met personages die hen aan zichzelf doen denken, of tenminste heel echt aanvoelen. Dat ze hen zien veranderen en groeien en het gevoel hebben dat ze een deel uit het leven van deze meisjes gevolgd hebben. De plot verandert nog iedere dag in mijn hoofd en ik voel dat de serie samen met mij groeit. Ik was 23 toen ik eraan begon en nu word ik 28, ik heb dus het leeuwendeel van mijn roaring twenties aan Girls gewerkt, maar het is niet iets wat ik zal meenemen in mijn volwassenheid. Niemand wil Marnie getrouwd of Shoshanna met een bende kinderen zien. Of misschien wil je dat net wel, maar dan moet je dat verzinnen, want zo ver zullen we het niet rekken. Girls is sowieso een eindig concept, en Women zal er nooit komen.
GIRLS – SEIZOEN 3
Elke zondag om 20.30 uur op Prime Star, om 22 uur op Prime Series, en op aanvraag via Prime à la Carte. Seizoen 2 is momenteel te zien op Acht.
DOOR KATRIN SWARTENBROUX
LENA DUNHAM ‘IK BEN NOG STEEDS EVEN ANGSTIG ALS VIJF JAAR GELEDEN. IK ZOU GRAAG ZEGGEN DAT AL JE TWIJFELS VERDWIJNEN ZODRA JE JE DROOMJOB HEBT, MAAR ER KOMEN GEWOON ANDERE VOOR IN DE PLAATS.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
