IEDEREEN MEE MET 3D?

Tegenwoordig is het al 3D wat de klok slaat. Na de infiltratie van digitale 3D-projecties in de cinemazalen hebben zowat alle elektronicaproducenten het de komende maanden op uw thuisomgeving gemunt. Televisies, computers, fototoestellen, spelconsoles en andere apparatuur zijn klaar voor de toekomst. Wij peilen naar zin of onzin.

3D-TV

Van David Brewsters eerste stereoscopische fotografie-experimenten in 1844 naar de eerste, inmiddels verloren gewaande driedimensionale filmproductie The Power of Love uit 1922. Van tv-films in 3D naar de bioscoopgekte van de fifties. Van uitmelkerij als Jaws 3-D in de jaren tachtig naar het IMAX 3D-proces van de jaren negentig. U merkt: 3D is allesbehalve nieuw. Toch is het proces waarmee 3D-beelden geregistreerd, bewerkt, opgeslagen en bekeken worden behoorlijk geëvolueerd. Naast het toenemende aantal digitale 3D-bioscoopprojecties heeft vooral de ontwikkeling van 3D-tv’s het fenomeen in een stroomversnelling gebracht.

TWEE BRILTYPES

Grofweg bestaan er momenteel twee verschillende tv-systemen waarmee u thuis van 3D kunt genieten. In het ene kamp bevinden zich de toestellen die gebruik maken van een passieve 3D-bril. Dat zijn lichte brillen zonder stroomvoorziening die over gepolariseerde glazen beschikken, en zich qua prestaties laten vergelijken met de brillen die u voor het bekijken van 3D-films in de bioscoop op uw neus schuift. Het grote voordeel van dit systeem is dat de brillen relatief goedkoop kunnen worden geproduceerd en verkocht. Nadeel is dat u steeds recht en stil dient tezitten voor het scherm. Uw hoofd te veel naar links of rechts bewegen is voldoende om de 3D-magie te doorbreken. Circulair gepolariseerde brillen omzeilen dit probleem, maar zijn voorlopig enkel bij speciale 3D-projectoren en bij een select aantal nieuwe tv’s van LG bruikbaar.

Aan de andere kant heb je de tv-toestellen die actieve 3D-brillen gebruiken. Dergelijke brillen zijn uitgerust met een klein batterijtje en schermen afwisselend – en rázendsnel – het linker- en rechteroog af. Op die manier ervaart u de illusie van reliëf in het beeld zelfs nog een stuk gedetailleerder dan in een bioscoopzaal. Bovendien worden deze brillen draadloos gesynchroniseerd met de beelden op het tv-scherm. Nadeel is dat ze erg duur zijn, met prijzen die schommelen tussen 80 en 150 euro per stuk. Ze halveren per oog ook het aantal beelden per seconden dat u te zien krijgt, en dat valt soms te merken bij snelle actie of extreem trage camerabewegingen. Anderzijds veranderen actieve brillen zo goed als niets aan de kleurweergave en het contrast van het bronmateriaal, iets waarmee passieve brillen wel problemen hebben, ook al zijn díe dan weer beter qua beeldhelderheid.

Belangrijk om te weten is dat elk merk eigen brillen heeft en dat die enkel op hun tv-lijn aangesloten kunnen worden. Onderling wisselen lukt niet, ongeacht of het nu om passieve of actieve varianten gaat. Er bestaan ook tv-schermen waarop u – net zoals op de draagbare Nintendo 3DS spelconsole – 3D-beelden kunt bekijken zonder bril, maar dat zijn vooralsnog prototypes. De verwachting is dat de komst van dergelijke systemen aan betaalbare prijzen nog enkele jaren op zich zal laten wachten. Tegen dan zal ook de 3D-brilformatenoorlog beslecht zijn.

3D-CONTENT

Minstens even belangrijk als de 3D-technologie is het 3D-materiaal dat ermee ervaren kan worden. Wie thuis van 3D-films wil genieten, heeft naast een aangepast televisietoestel en bijbehorende bril ook een 3D-Blu-rayspeler nodig. Blu-ray is momenteel het enige opslagmedium dat 3D-beelden in hoge definitie aankan. Terwijl de winkelprijzen voor nieuwe Blu-rayfilms fiks aan het dalen zijn, is dat bij 3D-Blu-rays wel anders. Met een gemiddelde prijs van dertig euro per titel wordt het voor filmliefhebbers een stevige aderlating om een 3D-filmcollectie aan te leggen. Bovendien is het aanbod nog betrekkelijk klein: titels die écht de moeite lonen, vallen op slechts enkele vingers te tellen.

Ook gamers hebben nog niet bijster veel keuze. De PlayStation 3 is voorlopig de enige spelconsole die 3D aankan in de woonkamer. Er bestaan inmiddels een tiental 3D-titels. Maar games waarbij het driedimensionale effect de speler nog dieper in de sfeer van het spel duwt, zijn dun gezaaid.

In Vlaanderen staan ook de tv-uitzendingen in 3D nog in hun kinderschoenen. Belgacom en Telenet experimenteren op hun demokanalen slechts sporadisch met het medium. U kunt op aanvraag wel een aantal 3D-films bekijken, maar net als bij de 3D-Blu-rays blijft ook daar het aanbod heel beperkt. Van een tv-kanaal in 3D dat de klok rond uitzendt, zoals het begin vorig jaar in Zuid-Korea gelanceerde SKY 3D, is hier nog lang geen sprake. Het is ook afwachten hoe zwaar 3D-pornofilms op de industrie zullen doorwegen. In het verleden is gebleken dat de beschikbaarheid van pornografisch materiaal in een bepaald formaat doorslaggevend kan zijn voor het slagen van een nieuw medium; dát was namelijk de reden waarom het Betamaxformaat in de jaren tachtig de duimen moest leggen voor VHS, omdat alleen op het laatste formaat porno verkrijgbaar was.

Behalve enkele porno-Blu-rays in 3D wordt hier en daar ook al een 3D-website gelanceerd, maar het échte 3D-internet is nog niet voor dit jaar. De verschillende 3D-laptops en -computerschermen die binnenkort op de markt verschijnen, zijn vooralsnog bedoeld om er films en foto’s mee te bekijken of om ermee te gamen. Aangezien de nieuwste fototoestellen, pocketcams en videocamera’s vaak 3D-functies aan boord hebben, is het natuurlijk een optie om zélf 3D-materiaal aan te maken en te showen op uw 3D-installatie.

Kortom: u nu al volledig op drie dimensies voorzien kost handenvol geld. Aangezien binnen afzienbare tijd álle nieuwe televisietoestellen als 3D-ready op de markt zullen verschijnen, is het een logisch gevolg dat iedereen de komende jaren – willen of niet – mee op de 3D-trein springt. Of er ook effectief veel in 3D gekeken zal worden? Wij kijken in 2D nog even de kat uit de boom.

DOOR DIMITRI DEWEVER