Toby Young,Vassallucci, 340 blz., euro 18

Dit was het plan: Toby Young, ambitieus, kalend en broodschrijver, zou naar New York verhuizen om in het walhalla van schoonheid, roem en geld mee te werken aan Vanity Fair, lijfblad van huisvrouwen en beroemdheden over de hele globe. In iets minder dan vijf jaar tijd jaagt Young echter de halve metropool op de kast, schoffeert hij filmsterren en mediatycoons op hyperexclusieve party’s en grossiert hij in pijnlijke blunders. Zijn pogingen om aantrekkelijke deernes tussen de lakens te praten, draaien uit op oorvijgen en welgemikte knietjes, zijn interviews duren soms minder dan een minuut en zijn ontslag – ‘Het is voor mij ook een raadsel hoe ik het nog zo lang kon rekken’ – komt dan ook niet als een verrassing. En dan glijdt Young in een neerwaartse spiraal, zo mogelijk nog vernederender dan zijn Vanity Fair-debacle. Het resultaat van dat alles: een autobiografische schelmenroman die onder zijn waanzinnig aantal hilarische anekdotes een paar rake observaties (over de Amerikaanse meritocratie, over Tocqueville) en een paar van zelfmedelijden doordrenkte – ja, zelfs ontroerende – passages herbergt.

‘Mensen geven je krediet als je wat intieme fragmenten in een boek stopt’, vertelt Toby Young in een kort interview. ‘Dan vermoeden ze dat er onder die olifantenhuid toch nog een kwetsbaar, gevoelig wezen schuilt en kan je voluit gaan in de brutale passages.’ Ook in het echte leven is Young verrassend direct: ‘Kijk, het motief achter het boek was simpel: ik wou gewoon veel geld verdienen na die vijfjarige mislukking zodat het nahollen van lege dromen in Amerika toch niet voor niets is geweest. Ik heb hier en daar misschien wel een tikkeltje overdreven – het komische effect, weet je wel? -, maar de sfeer bij Vanity Fair was echt niet van deze wereld. Wat me nog het meest stoorde, was dat iedereen het blad zo verdomd serieus nam. Ik verwachtte de Britse us & them-mentaliteit in het kwadraat – cynisch en onrespectvol tegenover de wereld die ze versloegen. Maar nee hoor, zelfs briljante schrijvers, en die waren er zeker, vergaten dat ze eigenlijk voor een opgeschoten supermarkttijdschrift werkten. Zou ik iets anders doen als ik terug naar 1995 kon? Hmm, ik denk dat ik e-Bay zou oprichten, daar is pas geld mee te verdienen.’ (lacht)

(Bram van Moorhem)