HIP. HIPPER. HIPSTER – N+1 doet een poging om de meest geridiculiseerde subcultuur van het moment ernstig te nemen. Té ernstig.

n+1, 191 blz., euro 12,50.

‘Two Hipsters Angrily Call Each Other ‘Hipster”, kopte de satirische website The Onion een paar jaar geleden – gevolgd door ‘Volgens de geruchten zei een van de twee: ‘Moet jij niet op een of ander Death Cab For Cutie-concert zijn?” Er schuilt een kern van waarheid in: niemand wil hipster genoemd worden, zélfs hipsters niet. Een van dé grootste subculturen van deze tijd is zo een reusachtige paradox. Hoe kan een scheldwoord een culturele beweging vatten?

U merkt: we vinden het hipsterdom fascinerend. Skinny jeans, Instagram, postironische snorren, chillwave, latte macchiato’s, asymmetrische kapsels en truckerpetjes: geen enkele subcultuur is zo entertainend obsessief met de coolheidsrace bezig. Terwijl de meeste analyses niet verder geraken dan wauwelen over een strakke broek en een bril-zonder-sterkte, gaat het fenomeen een heel stuk dieper. Of dat is toch het betoog van n+1’s Hipster, naar eigen zeggen een ‘sociologisch onderzoek naar rebellerende consumenten, modefreaks, trendsetters en iedereen die zich verzet tegen luiheid en cynisme’. Het punt van het New Yorkse magazine: de hipster zal binnen een jaar of dertig even belangrijk blijken als de beatnik of de mod.

Een theorie waarvoor iets te zeggen valt, maar het probleem is dat Hipster die nooit onderbouwt. Het boek is de letterlijke weerslag van een symposium in Manhattan – de speeches van de sprekers, de vragen uit het publiek – en enkele essays die op dat symposium reageren. Très hipster dus, maar ook très diffuus. Pagina na pagina schiet het boek alle kanten uit, van de relatie tussen American Apparelverkopers en Slavoj Zizek tot de vraag of n+1 nu een hipsterblad is of niet, zonder dat het ooit echt boeit. Komt nog bij dat de essayisten niet zelden ridicuul pompeus worden. Wij citeren: ‘Is de hipster een permanente culturele tussenpersoon in onze hypermediatieve laatkapitalistische wereld die woekert met alternatieve bronnen van maatschappelijke macht die door outsiders zijn ontwikkeld?’ Het moet van het hoofdstuk ‘Kant’ in onze cursus Inleiding tot de Wijsbegeerte geweest zijn dat onze bullshit-o-meter zo zwaar in het rood ging.

Precies dat is ons probleem met Hipster: het neemt zichzelf ontzettend ernstig. Zoals gezegd: wij hebben het hipsterdom altijd fascinerend gevonden, maar het moet wel geinig blijven. Of missen wij de postironie?

GEERT ZAGERS